'Đã 100 năm châu Âu không gặp đại dịch nào, nên họ không biết làm gì'

Các bệnh viện ở châu Âu đang trở nên quá tải với hàng chục nghìn bệnh nhân nhiễm Covid-19 và cuộc khủng hoảng đã phơi bày một nghịch lý đáng ngạc nhiên. Hệ thống y tế được xem là tốt nhất thế giới lại không được trang bị để xử lý đại dịch, AP nhận định.

Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho rằng các hệ thống bệnh viện tập trung ở châu Âu thiếu kinh nghiệm về dịch bệnh và sự tự mãn sớm là một phần nguyên nhân gây ra những giọt nước mắt mà người dân nơi đây phải đổ vì đại dịch.

“Nếu bạn bị ung thư, bạn nên đến một bệnh viện ở châu Âu. Tuy nhiên, châu Âu đã không có ổ dịch lớn nào trong 100 năm qua và bây giờ họ không biết phải làm gì”, Brice de le Vingne, người đứng đầu các hoạt động về Covid-19 của tổ chức Bác sĩ không biên giới ở Bỉ, nói.

Tuần trước, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ trích các nước châu Âu phung phí cơ hội của họ để ngăn đại dịch bùng phát. WHO nói rằng các nước nên phản ứng mạnh mẽ hơn 2 tháng trước, bao gồm thực hiện việc xét nghiệm rộng và giám sát mạnh mẽ hơn.

Cách tiếp cận lỏng lẻo

Ông De le Vingne và những người khác cho rằng cách tiếp cận ban đầu của châu Âu đối với virus corona chủng mới quá lỏng lẻo, thiếu quyết đoán trong các vấn đề cơ bản về dịch tễ học, như theo dõi quá trình tiếp xúc, một quá trình mà các nhân viên y tế theo dõi những người đã tiếp xúc với người bệnh để theo dõi cách thức và nơi virus lây lan.

Hệ thống y tế tiên tiến của châu Âu phơi bày nhược điểm khi chiến đấu với đại dịch Covid-19. Ảnh: AP.

Trong đợt dịch Ebola, bao gồm những đợt bùng phát gần đây nhất ở Congo, các quan chức y tế công bố số liệu hàng ngày về số người tiếp xúc với người bệnh, ngay cả ở những ngôi làng xa xôi, vốn bị tê liệt bởi các cuộc tấn công vũ trang.

Sau khi virus corona bùng phát mạnh ở Vũ Hán, Trung Quốc, vào cuối năm ngoái, Bắc Kinh đã triển khai đội ngũ y tế gồm 9.000 người, theo dõi hàng nghìn người mỗi ngày ở Vũ Hán để sàng lọc ca bệnh.

Trong khi đó, tại Italy, trong một số trường hợp, các quan chức lại để cho người bệnh đi thông báo với những người đã tiếp xúc rằng họ đã dương tính với virus và chỉ sử dụng các cuộc gọi hàng ngày để kiểm tra người bệnh.

Tây Ban Nha và Anh đều từ chối cho biết có bao nhiêu nhân viên y tế đang làm việc để theo dõi người tiếp xúc với người bệnh, hoặc có bao nhiêu người nghi nhiễm được xác định ở bất kỳ giai đoạn nào của dịch bệnh.

“Chúng tôi rất giỏi trong việc theo dõi liên lạc ở Anh, nhưng vấn đề là chúng tôi đã không làm điều đó đúng mức”, tiến sĩ Bharat Pankhania, chuyên gia về truyền nhiễm Đại học Exeter, Anh, nói.

Khi số ca nhiễm bắt đầu tăng tốc ở Anh vào đầu tháng 3, Pankhania và những người khác đã khẩn khoản cầu xin biến các trung tâm cuộc gọi thành các trung tâm theo dõi liên lạc. Nhưng điều đó đã không bao giờ xảy ra, những gì mà tiến sĩ Pankhania gọi là “phung phí cơ hội”.

Giường bệnh bị cắt giảm

Tiến sĩ Pankhania nói thêm rằng dù Anh có chuyên môn rất cao trong việc điều trị các bệnh liên quan đến hô hấp, nhưng đơn giản là họ có quá ít giường bệnh để đối phó với sự gia tăng bệnh nhân theo cấp số nhân.

“Chúng tôi đang hoạt động hết công suất và trên hết là virus corona xuất hiện vào thời điểm chúng tôi hoàn toàn căng thẳng và không có bất kỳ sự chuẩn bị nào”, tiến sĩ Pankhania nói, lưu ý vấn đề số giường bệnh bị cắt giảm trong nhiều năm qua ở Anh.

Các bác sĩ đang tập trung chăm sóc cho bệnh nhân trong đơn vị chăm sóc đặc biệt. Ảnh: AP.

Tiến sĩ Chiara Lepora, người đứng đầu nhóm Bác sĩ không biên giới tại điểm nóng ở miền Bắc Italy, cho biết đại dịch đã tiết lộ một số vấn đề đáng nghiêm trọng ở các nước phát triển.

“Không thể chiến đấu với sự bùng phát dịch bệnh ở trong bệnh viện. Bệnh viện chỉ có thể giải quyết hậu quả của dịch bệnh”, tiến sĩ Lepora nói.

Mặt khác, hệ thống y tế phương Tây được xây dựng xung quanh khái niệm chăm sóc bệnh nhân là trung tâm. Nhưng đối với đại dịch, họ cần phải thay đổi quan điểm này và sự chăm sóc tập trung vào cộng đồng.

Mô hình chăm sóc cộng đồng thường thấy ở các quốc gia châu Phi, hoặc một số nước ở châu Á, nơi các bệnh viện chỉ dành riêng cho những người có triệu chứng nặng. Những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ được điều trị tại cơ sở, hoặc bệnh viện dã chiến. Những bệnh viện như thế này đang được vội vã xây dựng trên khắp châu Âu.

Mạng lưới bác sĩ gia đình mạnh mẽ ở châu Âu cũng không đủ để điều trị cho các bệnh nhân. Trong khi đó, vấn đề có thể dễ dàng giải quyết bởi đội ngũ y tế của quân đội, những người được đào tạo ít hơn so với bác sĩ, nhưng tập trung vào các biện pháp kiểm soát dịch bệnh.

Các nước đang phát triển có nhiều lao động như vậy, vì họ đã quá quen với các chiến dịch can thiệp sức khỏe như tiêm chủng.

Khung cảnh bên trong bệnh viện San Raffaele ở Milan, Italy. Ảnh: Reuters.

Một số chuyên gia cho biết các nước châu Âu đã tính toán sai khả năng ngăn chặn đại dịch Covid-19. “Tôi nghĩ rằng đây là một căn bệnh mới và tốc độ lây lan của nó khiến mọi người ngạc nhiên”, bác sĩ Stacey Mearns thuộc Ủy ban Cứu hộ Quốc tế nói.

Bác sĩ Mearns cho biết tình trạng tuyệt vọng lan rộng khắp châu Âu, các bác sĩ, y tá cầu xin đồ bảo hộ, những nhà xác tạm thời được dựng lên trong sân trượt băng để chờ chôn cất người chết, những điều không thể tưởng tượng được chỉ vài tuần trước.

Ở Tây Ban Nha, 14% bác sĩ và y tá nhiễm bệnh, làm căng thẳng nguồn nhân lực vào thời điểm quan trọng. Vốn là những quốc gia tài trợ cho những vấn đề ở các nước nghèo, nhưng Italy, Pháp và Tây Ban Nha đang yêu cầu trợ giúp y tế từ những nước khác.

Người Anh ở trong nhà chống dịch, đàn dê chạy khắp đường phố Đàn dê đã thoát khỏi chuồng ở nông trại quanh thành phố Llandudno (Anh) khi không ai trông coi và đi khắp nơi để tìm kiếm nguồn thức ăn cho mình.

Trung Hiếu