Cuộc thanh trừng của Saudi Arabia: Củng cố quyền lực hay chống tham nhũng?

Hoàng tử Alwaleed bin Talal

Trong số những người bị bắt là Hoàng tử Alwaleed bin Talal- một trong những doanh nhân, tỷ phú nổi tiếng nhất của Saudi Arabia và là nhà đầu tư của các tập đoàn tên tuổi như Citigroup, Twitter, Apple. Theo một số quan chức tiết lộ, Hoàng tử tỉ phú Alwaleed, cháu của Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saud, phải đối mặt với các cáo buộc rửa tiền, hối lộ và tống tiền các quan chức.

Hoàng tử Alwaleed bin Talal được tạp chí Forbes đánh giá là người giàu nhất khu vực Trung Đông. Trong bảng xếp hạng tỷ phú thế giới Forbes 2013, hoàng tử Alwaleed bin Talal được sở hữu giá trị tài sản ròng 20 tỷ USD và đứng ở vị trí người giàu thứ 26 trên hành tinh.

Tuy nhiên, đánh giá này của Forbes đã khiến hoàng tử Alwaleed bực mình. Ông tuyên bố, Forbes đã nhầm lẫn và tài sản của ông phải ở mức 29,6 tỷ USD, đủ để ông nằm trong top 10 người giàu nhất thế giới.

Hoàng tử Alwaleed là người điều hành tập đoàn Kingdom Holding Company của Saudi Arabia, sở hữu hàng loạt dự án bất động sản lớn ở nước này, bên cạnh cổ phần trong nhiều công ty truyền thông khác, cũng như các khoản đầu tư vào các công ty đại chúng và tư nhân trên toàn cầu.

Theo Thái tử Mohammed bin Salman, việc bắt giữ Hoàng tử Alwaleed và các hoàng tử khác, bốn bộ trưởng và hàng chục quan chức cuối tuần này như là một cuộc chiến chống tham nhũng. Tuy nhiên, những người khác lại gọi đó là một vụ củng cố quyền lực nhằm tạo thuận lợi cho việc lên ngôi của Thái tử và kế hoạch tái cơ cấu kinh tế Saudi Arabia của ông.

"Thái tử Bin Salman đang cố gắng thay đổi quan hệ giữa chính trị và kinh doanh ở Saudi Arabia theo cách chưa có tiền lệ. Động thái này cho thấy, gia đình hoàng gia không còn được miễn nhiễm với các cáo buộc tham nhũng trong suốt thời gian qua", ông Allison Wood, chuyên gia tư vấn Trung Đông tại Control Risks Group, nói với CNBC.

Ông Michael Rubin, Học giả Trung Đông tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ cho biết thêm, thay vì bị "lạc lối" trong một mạng lưới các trung tâm quyền lực do hàng ngàn hoàng tử điều hành, cộng đồng doanh nghiệp sẽ biết chính xác cánh cửa nào cần phải gõ.

Đây cũng là thời điểm Saudi Arabia đang tích cực kêu gọi các nhà đầu tư quốc tế. Nước này đang chuẩn bị bán cổ phiếu của Saudi Aramco, một công ty năng lượng khổng lồ. Đây là nền tảng cho kế hoạch của bin Salman nhằm mở rộng quỹ tài sản có chủ quyền của Saudi Arabia và đa dạng hóa nền kinh tế.

Chỉ mới tháng trước, Saudi Arabia đã tổ chức một cuộc hội thảo "Sáng kiến đầu tư tương lai" nhằm thu hút các nhà sáng lập ngành tài chính tới thủ đô Riyadh.

Theo các nhà phân tích, các sự kiện gần đây ở Saudi Arabia có thể khiến một số nhà đầu tư có thể xem xét lại quyết định đầu tư vào Vương quốc này.

Ông Dennis Ross, một nhà ngoại giao Mỹ đánh giá: "Sẽ có một mối lo ngại về việc có hay không sự ổn định ở Saudi Arabia, và điều đó sẽ khiến các doanh nghiệp e ngại khi muốn đầu tư vào Saudi Arabia.

Cẩm Anh