Cuộc đua lãi suất huy động: Lợi hay hại?

Nhiều ngân hàng tăng lãi suất huy động kỳ hạn dài. Ảnh minh họa: H.Dịu

Khảo sát thị trường, nhìn chung, lãi suất tiết kiệm tháng 9/2019 đã có sự nhích nhẹ, dao động trong khoảng 4,5 - 8,6%/năm tùy từng kỳ hạn, nhưng lại có sự phân bổ không đồng đều giữa các khối ngân hàng. Theo đó, nhóm ngân hàng quốc doanh tăng mạnh lãi suất tiết kiệm ngắn và trung hạn, trong khi các ngân hàng thương mại cổ phần lại tăng ở phân khúc trung và dài hạn.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng đã thực hiện điều chỉnh tăng lãi suất kì hạn 6 tháng. Cụ thể, Ngân hàng Bắc Á nâng lãi suất kì hạn 6 tháng từ 7,3% lên 7,5%/năm; VPBank tăng lãi suất tiền gửi kì hạn 6 tháng từ 7-7,3%/năm lên 7,3-7,5%/năm; ABBank đã tăng mạnh lãi suất tiết kiệm 6 tháng từ 6,8% lên 7,5%/năm.

Về kỳ hạn dài, lãi suất cao nhất lên tới 8,6%/năm đối với ngân hàng VIB (kỳ hạn 12 tháng), TP Bank (24 tháng), Ngân hàng Bản Việt – Viet Capital Bank (24 tháng).

Ngoài thay đổi về lãi suất, tháng 9 cũng là thời điểm các ngân hàng tung ra nhiều các chương trình khuyến mại, tặng quà cùng nhiều ưu đãi lớn để thu hút khách hàng gửi tiền.

Rõ ràng, đánh giá chung từ tháng 7 đến nay, thị trường các ngân hàng đang diễn ra “sóng” lãi suất huy động, thậm chí có thể thành “cuộc đua” lãi suất. Vì thế, vào cuối tháng 8, Ngân hàng Nhà nước đã phải ban hành công văn nhằm cảnh báo những nhà băng chạy đua, lách luật để tăng lãi suất huy động.

Theo đại diện của một ngân hàng thương mại, việc tăng lãi suất huy động chủ yếu ở kỳ hạn dài nhằm đáp ứng quy định về tỷ lệ nguồn vốn của Ngân hàng Nhà nước nên chỉ diễn ra cục bộ ở một số ngân hàng có quy mô nhỏ. Hơn nữa, cuối năm là thời điểm nhu cầu vốn kinh doanh của khách hàng lớn nên ngân hàng cần thu hút lượng tiền để đảm bảo thanh khoản.

Tuy nhiên, việc tăng lãi suất huy động có cả mặt lợi và mặt hại tùy vào cách thức hoạt động của ngân hàng. Theo chuyên gia tài chính – ngân hàng TS.Nguyễn Trí Hiếu, các ngân hàng đua lãi suất là đi vào cạnh tranh khốc liệt. Mức lãi suất của ngân hàng đưa ra phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh và cơ chế lãi suất thị trường của họ. Nếu các ngân hàng huy động vốn cao thì người hưởng lợi chính là người dân. Còn nếu các ngân hàng mà dùng vốn đó kinh doanh không có lời, thì chính là họ đang tự “bắn” vào chân mình.

Hơn nữa, nhiều ý kiến cho rằng, tỷ giá giữa USD và VND đang chịu nhiều áp lực gia tăng nên các ngân hàng phải đẩy lãi suất VND ở mức cao nhằm hạn chế việc khách hàng rút VND để mua USD găm giữ.

Tuy vậy, vấn đề đáng được cảnh báo và lo ngại là tình trạng lách luật, “đi đêm” lãi suất với những khoản tiền gửi lớn của khách hàng dưới 6 tháng, phương thức phổ biến nhất là ghi lãi suất trên sổ tiết kiệm, còn phần chênh lệch thì trả dưới hình thức tặng tiền vào tài khoản. Điều này sẽ ảnh hưởng nhất định tới thị trường, làm tăng lãi suất cho vay và tạo sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các ngân hàng.

Hương Dịu