Cuộc đoàn tụ đẫm nước mắt của gia đình liệt sĩ trở về sau 26 năm

26 năm về trước, ngày 21-7-1992, bà Nguyễn Thị Hợp (SN 1950, ở thị trấn Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) như chết lặng khi nhận giấy báo tử của chồng mình là ông Trịnh Thanh Bình (SN 1956) tham gia chiến đấu tại chiến trường Campuchia.

Ông Trịnh Thanh Bình về đoàn tụ gia đình sau 26 năm người thân nhận tin hy sinh

Bà đã khóc cạn nước mắt khi nhận giấy báo tử của chồng, không ai nghĩ rằng sẽ có ngày ông Bình, chồng bà, đã được công nhận là liệt sĩ, lại trở về đoàn tụ gia đình trong nước mắt hạnh phúc và tủi hờn.

Gạt vội dòng nước mắt, bà Hợp kể năm 1976, ông Bình nhập ngũ vào đơn vị Đoàn 7704MT479 (Quân khu 7), tham gia chiến đấu ở chiến trường Campuchia. Năm 1980, bà Hợp và ông Bình cưới nhau khi ông về phép.

Trong khoảng thời gian nhập ngũ, ông Bình được nghỉ phép về thăm gia đình 3 lần, vào các năm 1982, 1986 và đầu năm 1988. Hai ông bà đã có với nhau 3 mặt con.

Đến ngày 16-7-1988, bà và các con như chết lặng khi nhận được giấy thông báo ông Bình đã hy sinh tại Campuchia trong trường hợp chiến đấu mất tin. Đến ngày 21-7-1992, gia đình nhận được giấy báo tử, từ đó đến nay gia đình đã lập bàn thờ cúng giỗ ông hằng năm.

Bà Hợp cho biết thêm trong suốt 26 năm qua, gia đình đã tổ chức nhiều đợt tìm kiếm mộ liệt sĩ của ông Bình nhưng không có kết quả. Biết rằng, chỉ là "mò kim đáy bể", nhưng bà và gia đình vẫn không nản lòng khi chưa tìm được nơi ông yên nghỉ, nên vẫn luôn liên hệ đến nhiều nơi để tìm kiếm thông tin về ông Bình.

Trong suốt hành trình 26 năm đi tìm thông tin về ông Bình, khi mọi sự cố gắng tìm kiếm tưởng chừng sẽ đi vào ngõ cụt, thì một ngày gia đình bà bất ngờ nhận được thông tin ông Bình vẫn đang còn sống ở Campuchia từ người đồng đội năm xưa là ông Thái Sơn (ở huyện Ba Vì, Hà Nội).

Đến ngày 5-9-2018, sau khi nhận được tin, gia đình bà cùng với một người đồng đội của chồng năm xưa là ông Nguyễn Hữu Thọ (quê ở xã Thạch Bàn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) cùng đi sang Campuchia để xác minh, tìm gặp.

Sau 2 ngày (từ ngày 7 đến 9-9), lang thang tìm kiếm trên đất bạn thì gặp được ông Bình vẫn còn sống tại một buôn làng vùng dân tộc ở tỉnh Battambang, Campuchia. Bao nhiêu nước mắt, bao nhiêu nỗi niềm đằng đẵng suốt 26 năm qua cứ thế tuôn trào.

Tuy nhiên, lúc này, ông Bình không nhớ một ai, quá khứ như đã bị xóa sạch trong ký ức. Sau nhiều lần gợi nhớ và cho xem những bức ảnh của gia đình, cố gắng lần mò lại ký ức, ông Bình mới nhận ra anh Trịnh Thanh Hoàng (32 tuổi, con trai của ông Bình), cứ thế hai bố con ôm ghì lấy nhau khóc trong nước mắt tủi mừng.

Sau cuộc trò chuyện ngắn ngủi trên xứ người, ông Bình đã đưa cho anh Hoàng tập hồ sơ về tên tuổi, đơn vị công tác, ngày nhập ngũ mà ông vẫn lưu giữ suốt 30 năm qua.

Anh Hoàng cho hay lúc sang bên Campuchia, qua người phiên dịch, gia đình được biết người dân ở vùng bản dân tộc ở tỉnh Battambang kể lại là trước đó năm 1988, trong lúc đi rừng họ phát hiện bố anh trong tình trạng bị bom mìn gây chấn thương hộp sọ, chảy máu tai, rụng hết răng, bị đạn bắn… nằm hôn mê bất tỉnh. Thấy vậy, nên họ đã đưa về nhà để chữa trị và nuôi bố anh cho đến nay.

Huân chương Chiến công được nhà nước trao tặng cho ông Trịnh Thanh Bình hiện đang lưu giữ tại nhà.

"Từ ngày về đoàn tụ gia đình cho đến nay, bố tôi vẫn đang phải tập nói lại tiếng Việt và tập trung khôi phục trí nhớ, vì hầu như ông đã quên hết toàn bộ tiếng Việt và quá khứ của mình. Suốt 30 năm sống ở bản dân tộc bên Campuchia, do không có người Việt nên bố tôi chủ yếu chỉ tiếp xúc và giao lưu với người dân tộc bản địa, và hầu như không tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Sau khi hoàn tất các thủ tục, gia đình tôi đã sang đưa bố tôi về đoàn tụ với gia đình"- anh Hoàng nói.

Chiều 14-9, ông Hoàng Quốc Nhã, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Hương Khê, xác nhận ông Trịnh Thanh Bình (người đã được công nhận là liệt sỹ, hy sinh tại chiến trường Campuchia) vẫn còn sống vừa được gia đình đón từ tỉnh Battambang, Campuchia trở về nhà ở tổ dân phố 6, thị trấn Hương Khê.

"Ngay sau khi nhận được thông tin trình báo, chính quyền địa phương cũng rất bất ngờ. Đây là trường hợp rất hy hữu, chúng tôi cũng thấy mừng cho gia đình vì sau 26 năm gia đình ông Bình nhận giấy báo tử, có hồ sơ đầy đủ, vợ đang hưởng các chế độ vợ liệt sĩ theo quy định của nhà nước đã trở đoàn tụ cùng vợ con và người thân"- ông Nhã nói.

Hiện tại, cấp ủy, chính quyền địa phương đã đến động viên, chung vui với gia đình, đồng thời báo cáo với UBND huyện, Ban Chỉ huy Quân sự huyện và phòng ban chức năng liên quan trực tiếp trao đổi, làm việc để báo cáo lên cấp trên xin ý kiến chỉ đạo, hoàn chỉnh các hồ sơ, thủ tục liên quan cho ông Bình theo quy định của nhà nước.

Tại biên bản làm việc lúc 14 giờ 30 phút ngày 13-9-2018, giữa gia đình ông Bình với chính quyền địa phương, cơ quan chức năng huyện Hương Khê, ghi rõ: "Theo hồ sơ lưu tại Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Hương Khê, ông Bình quê gốc ở xã Gia Phố, huyện Hương Khê, cấp bậc khi hy sinh là trung úy, đơn vị khi hy sinh là Đoàn 7704MT479 Quân khu 7, hy sinh ngày 16-7-1988 tại chiến trường Campuchia trong trường hợp chiến đấu mất tin, theo giấy báo tử ngày 21-7-1992 của Tỉnh đội Hà Tĩnh. Bằng Tổ quốc ghi công số DG415BT theo Quyết định số 222CTKT ngày 2-10-1992… Về chế độ chính sách, các chế độ ưu đãi liên quan đối với liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ Bình kể từ ngày 12-9-2018 trở về trước được thực hiện đầy đủ".

Hiện tình trạng sức khỏe của ông Bình rất yếu, bị chấn thương sọ não, gãy hàm răng dưới, điếc tai bên phải nghe không rõ, đi lại và nói tiếng Việt khó khăn, đã phẫu thuật lá lách và bị chấn thương ở đùi do đạn bắn. Gia đình ông Bình đã đề nghị chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cấp giấy tờ tùy thân, cũng như các thủ tục hồ sơ để ông Bình được hưởng chế độ thương binh.

Bảo Anh