Cuộc đọ sức mới trên chính trường Mỹ

Nhà Trắng chưa bỏ rơi Manafort

Mặc dù những cáo buộc hiện chưa trực tiếp liên quan đến Tổng thống Trump, nhưng công tố viên đặc biệt Robert Mueller đang hy vọng biện pháp bắt giữ sẽ buộc ông Manafort phải khai báo nhiều thông tin. Tuy nhiên, ông này vẫn chưa bị Nhà Trắng bỏ rơi.

Ngay sau khi một thẩm phán liên bang quyết định hủy bỏ việc cho cựu GĐ chiến dịch tranh cử của ông Trump được tự do có điều kiện, một trong những luật sư của Tổng thống Trump đã nói rằng “tất cả đều có thể giải quyết được với vài lệnh ân xá của tổng thống”.

Như vậy, thông điệp của Nhà Trắng rất rõ ràng: Cho dù có bị cáo buộc đến 30 tội danh, từ trốn thuế cho đến âm mưu chống lại Mỹ, vị cựu cố vấn chính trị này vẫn nên tỏ ra vững vàng, không hợp tác với tư pháp.

Tuy nhiên, vấn đề ở đây là Tổng thống Trump chỉ có thể khoan hồng đối với các tội phạm bị truy tố ở Tòa án liên bang, và các công tố viên ở một số tiểu bang cho biết sẵn sàng ra lệnh khởi tố để Tổng thống Trump không thể bảo vệ được ông Manafort.

Ông Manafort chỉ chính thức làm việc chưa đầy 5 tháng với tư cách GĐ chiến dịch tranh cử của ông Trump, song do ông thường di chuyển tới Moskva và Kiev để vận động hành lang, nên đây là nhân vật rất cần thiết cho cuộc điều tra về giả thiết Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Qua việc tạm giam ông Manafort để có thêm được các bằng chứng, có lẽ công tố viên đặc biệt Mueller hy vọng ông này sẽ suy nghĩ lại, vì về mặt lý thuyết, ông Manafort có thể bị lãnh án lên tới hàng trăm năm tù.

Ngay trong ngày 15-6, Tổng thống Trump đã dùng từ bất công khi lên tiếng than phiền về cách đối xử “bất công” với ông Manafort. Ông Trump nói rằng vị cựu cố vấn này đã bị đối xử như là một thủ lĩnh mafia.

Tổng thống Donald Trump (trái) và ông Paul Manafort. Ảnh tư liệu

Xung đột trong giới cầm quyền

Theo trang mạng wsws.org, việc bắt giam ông Manafort cho thấy bản chất quyết liệt của cuộc đấu tranh giữa các phe phái đối địch trong tầng lớp tư sản Mỹ và bộ máy nhà nước. Đảng Dân chủ đang phản đối ông Trump dựa trên cơ sở rằng vị tỷ phú bất động sản này không đủ quyết liệt trong việc theo đuổi các mục tiêu của Mỹ ở Syria và đối đầu với Nga.

Cuộc khủng hoảng và xung đột trong giới cầm quyền Mỹ có vẻ đang trở nên trầm trọng hơn bởi các diễn biến địa chính trị, kinh tế và xã hội. Chỉ riêng tuần qua đã chứng kiến sự sụp đổ của hội nghị thượng đỉnh G-7 như kết quả của các biện pháp chiến tranh thương mại với ông Trump chống lại châu Âu và sau đó là việc Mỹ áp thuế với 50 tỷ USD hàng hóa của Trung Quốc.

Trong thời gian đó đã diễn ra hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều giữa ông Trump với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, và sau đó là việc ông Trump tuyên bố tạm ngừng cuộc tập trận do Mỹ dẫn đầu trong khu vực. Điều này kích động sự phản đối của truyền thông và đảng Dân chủ, bởi họ cho rằng ông Trump đã đưa ra quá nhiều nhượng bộ và cho phép ông Kim Jong-un “giỡn mặt”.

Dân chủ khó chiếm ưu thế bầu cử giữa kỳ

Trong bối cảnh trên, cuộc bầu cử giữa kỳ đang ngày càng đến gần. Theo CBS News, khả năng đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện là khoảng 50/50. Trong khi đó, dù phần lớn người dân Mỹ không hài lòng với Tổng thống Trump, nhưng ông là người có tỷ lệ ủng hộ cao nhất trong nội bộ đảng Cộng hòa từ sau Thế chiến II.

Nhiều ý kiến cho rằng sự bất bình của dư luận đối với một nhà lãnh đạo như ông Trump không đủ để tạo động lực cho đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện trong thời gian tới.

Chương trình nghị sự của đảng Cộng hòa bắt đầu vào guồng. Nếu nền kinh tế tiếp tục có những diễn biến tích cực và các nghị sỹ Cộng hòa được cử tri đánh giá là đang hiện thực hóa những cam kết của mình, thì đó sẽ là những yếu tố rất có lợi cho đảng này.

Thời điểm cuối tháng 12-2017, các nghị sỹ Cộng hòa đã hứng chịu nhiều chỉ trích bởi dù nắm quyền kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội và Washington, đảng Cộng hòa lại có những màn thể hiện bị xem là kém cỏi. Kế hoạch xóa sổ chương trình chăm sóc y tế Obamacare thất bại khi bị Thượng nghị sỹ John McCain bác bỏ.

Nhiều thành viên nòng cốt của phe Cộng hòa, cũng như chính nhiều người dân Mỹ cảm thấy không hài lòng về Tổng thống Trump. Những mớ hỗn độn do chính Tổng thống Trump tạo ra, sự kém cỏi của cơ quan lập pháp, và những nỗ lực chỉ để thỏa mãn các cử tri từng góp phần đưa đảng Cộng hòa tới đỉnh cao bị xem là một sai lầm rất lớn về mặt chính trị.

Tuy nhiên, mọi chuyện bắt đầu thay đổi. Quốc hội Mỹ đã có những thay đổi về luật thuế, tạo thêm nhiều ưu đãi cho những người giàu và tìm cách lấy lòng các cử tri vùng trung tâm. Đảng Cộng hòa đã hủy bỏ quy định yêu cầu mọi cá nhân phải có trách nhiệm mua bảo hiểm y tế.

Trong khi đó, Mỹ đã chuyển Đại sứ quán tại Israel về Jerusalem, hiện thực hóa cam kết tranh cử của Tổng thống Trump. Những kết quả này đều hữu hình và cho thấy đảng Cộng hòa đang thực sự hoàn thành các tuyên bố mà họ đưa ra.

Không chỉ vậy, chính các Hạ nghị sỹ Dân chủ cũng góp phần tạo lợi thế cho đảng Cộng hòa. Tháng 2-2018, Hạ nghị sỹ Nancy Pelosi của bang California đã có bài phát biểu dài 8 giờ đồng hồ về vấn đề nhập cư, và bài phát biểu này đã khiến nhiều cử tri nhớ lại lý do vì sao họ ủng hộ ông Trump và đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm 2016.

Rõ ràng, vấn đề nhập cư là “con dao hai lưỡi” và số lượng cử tri tự do đi bỏ phiếu thực tế không phải là yếu tố quyết định kết quả bầu cử.

Vấn đề đặt ra là liệu tất cả những điều trên có giúp đảng Cộng hòa tiếp tục nắm quyền kiểm soát Thượng viện ngay cả trong trường hợp ông Paul Ryan ra đi hay không?

Các cuộc điều tra của Robert Mueller vẫn đang được tiến hành, vụ bắt giữ ông Manafort, và những bình luận gây sốc của ông Trump trên Twitter có vẻ vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt. Tất cả những điều này cho thấy, phe Dân chủ có thể vẫn còn cơ hội.

Hồng Phúc