Cuộc đại di cư ở Trung Quốc khác lạ vì dịch

Về quê hay ở lại? Đó là câu hỏi mà hàng triệu người Trung Quốc phải đối mặt trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Năm nay, điều ngăn cản nhiều người về nhà ăn Tết không phải là những cuộc trò chuyện căng thẳng về cuộc sống cá nhân hoặc nghề nghiệp - vốn được coi là chủ đề đáng sợ trong bữa tối sum họp gia đình. Đó là hàng loạt quy tắc đi lại nghiêm ngặt mà chính quyền áp dụng nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19.

Đối với những người muốn về nhà, hành trình của họ sẽ bắt đầu với chiếc tăm bông đưa vào lỗ mũi, cổ họng hoặc một số bộ phận khác trên cơ thể một cách khó chịu.

Người dân Trung Quốc buộc phải xét nghiệm Covid-19 trước khi về quê ăn Tết Nguyên đán. Ảnh: SCMP.

Tại ga xe lửa Hongqiao (Thượng Hải), người phụ nữ trung niên họ Tang nói với Sixth Tone rằng cô phải đợi hơn 3 tiếng để làm xét nghiệm, dù đã xếp hàng từ 5h sáng.

Tang, làm việc tại một nhà hàng địa phương, cho biết gần 1 năm nay, cô không được gặp chồng và con trai ở thành phố Trường Sa, miền Trung Trung Quốc. Vì vậy, cô quyết định về nhà trong dịp Tết Nguyên đán, còn được gọi là chunyun.

“Gia đình nên sum vầy trong dịp Tết âm lịch. Cảm giác sẽ không giống như phải ở lại đây một mình. Hàng dài ở bệnh viện không quan trọng với tôi. Rốt cuộc thì đó chỉ là cách để kiểm soát dịch bệnh”, Tang nói trong lúc chờ tàu.

Nhu cầu xét nghiệm tăng vọt

Việc gấp rút xét nghiệm Covid-19 trước khi di chuyển - thường được yêu cầu trong vòng 7 ngày trước khi đến, tùy địa phương - dẫn tới nhiều đám đông xuất hiện tại các cơ sở y tế hơn là ở các trung tâm vận chuyển. Cảnh tượng trở nên yên tĩnh hơn vào ngày đầu tiên của chunyun.

Cách nhà ga nhộn nhịp nhất của thành phố khoảng 20 phút lái xe, hàng chục người đứng thành 3 hàng riêng biệt dưới chiếc lều màu xanh tại Trung tâm Dịch vụ Y tế Cộng đồng Hồng Kiều để chờ được xét nghiệm Covid-19.

Một số nhân viên bảo vệ túc trực nhằm duy trì trật tự. Nhiều người không giấu được vẻ bồn chồn khi không rõ liệu họ có kịp xét nghiệm trong ngày hay không.

Hành khách đến ga xe lửa Hongqiao ở Thượng Hải ngày 28/1/2021. Ảnh: People Visual.

Shen Aiyue, phó giám đốc trung tâm, nói với Sixth Tone rằng cơ quan đang thực hiện khoảng 700 lượt xét nghiệm/ngày, gấp 4 lần so với trước kỳ nghỉ Tết. Kể từ đầu tháng 1, trung tâm đã xét nghiệm cho 8.231 người - nhiều hơn 6 tháng đầu năm 2020.

Nhu cầu xét nghiệm Covid-19 tăng vọt trong những ngày gần đây. Thậm chí, “đặt lịch hẹn xét nghiệm axit nucleic để kịp về nhà trong Lễ hội mùa xuân” là cụm từ được tìm kiếm nhiều thứ 2 trên nền tảng thanh toán di động Alipay.

Theo dự báo của Hua'an Securities, Trung Quốc có thể tiến hành 1,2 tỷ lượt xét nghiệm trong đợt “đại di dân” hay xuân vận kéo dài 40 ngày, từ 28/1 đến hết 8/3, với chi phí 60 tỷ-120 tỷ NDT (9,3 tỷ-18,5 tỷ USD).

“Số lượng xét nghiệm chúng tôi đang thực hiện đạt mức cao kỷ lục mỗi ngày. Chúng tôi khuyến khích mọi người đặt lịch online trước khi đến đây, nhưng hầu hết vẫn không biết cách thực hiện điều đó”, Shen nói.

Chấp nhận mọi bất tiện

Trong khi nhiều người gấp rút làm xét nghiệm Covid-19 trước khi về quê, không ít cá nhân chọn ở lại ăn Tết tại các thành phố nơi họ làm việc hoặc sinh sống.

Sự vắng vẻ tại các sân bay và ga tàu cho thấy kỳ xuân vận 2021 không giống bất kỳ năm nào khác.

Trong 3 ngày đầu tiên của chunyun, nhà điều hành đường sắt quốc gia của Trung Quốc chỉ vận chuyển khoảng 8,87 triệu hành khách, ít hơn 75% so với năm ngoái. Lý do là mọi người hạn chế di chuyển vì lo sợ dịch Covid-19.

Hôm 1/2, ga xe lửa Hongqiao đìu hiu, khác hẳn vẻ nhộn nhịp thường thấy. Màn hình hiển thị các hành trình có cảnh báo màu đỏ, với 7/11 chuyến tàu dự kiến khởi hành vào buổi trưa đã bị hủy do không đủ hành khách. Đây là điều hầu như chưa từng xảy ra vào thời điểm này trong năm.

Yang Junhua, quản lý nhà ga, nói với Sixth Tone rằng lượng hành khách năm nay không thể so sánh với năm ngoái, thậm chí còn ít hơn trước chunyun.

“Vào những mùa không phải cao điểm, lưu lượng trung bình của chúng tôi là 200.000 người/ngày. Mùa xuân năm nay, hiện chỉ có khoảng 40.000 khách/ngày”, Yang nói.

Hành khách ngồi trong sảnh chờ của ga xe lửa Trường Xuân (tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc) ngày 28/1/2021. Ảnh: Xinhua.

Các yêu cầu về xét nghiệm, theo dõi y tế và kiểm dịch do các tỉnh, thành phố và huyện đặt ra cũng ngăn cản nhiều người đi du lịch trong năm nay.

Các tỉnh bao gồm Sơn Tây và Hồ Bắc, cũng như thủ đô Bắc Kinh, ban đầu yêu cầu tất cả du khách đến phải xuất trình kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2, đồng thời trải qua thời gian theo dõi sức khỏe 14 ngày và 2 lần kiểm tra bổ sung trong thời gian đó. Một số khu vực đã nới lỏng các biện pháp này.

Wang Sida, đang ở Bắc Kinh và sẽ bỏ lỡ thêm một mùa Tết Nguyên đán nữa không về với gia đình ở Huanggang - thành phố gần Vũ Hán, nói: “Có quá nhiều quy tắc. Công ty của tôi cũng khuyến khích nhân viên ở yên một chỗ”.

Tuy nhiên, nhiều người sẵn sàng chịu đựng mọi bất tiện, coi đó là sự khó chịu nhỏ so với niềm vui được trải qua kỳ nghỉ lễ bên gia đình và bạn bè - điều chỉ đến 1 lần trong năm đối với hàng triệu người làm việc xa nhà.

Fan Qingrui (36 tuổi), nhân viên văn phòng ở Thượng Hải, cho biết xét nghiệm axit nucleic là trải nghiệm rất khó chịu, nhưng anh đã vượt qua.

Đối với Fan, thật đáng để đón đêm giao thừa với gia đình ở thành phố Lianyungang. Chính suy nghĩ này đã sưởi ấm trái tim anh. “Tôi không biết chính sách kiểm dịch ở khu phố của mình ra sao. Tôi chỉ cần về quê và xem xét”.

Thiên Nhi