Cuộc chơi tàu ngầm ở Biển Đông khi có thêm Type-209/1400
Hải quân Indonesia đã bắt đầu chạy thử tàu ngầm nội địa đầu tiên mang tên Alugoro thuộc Type 209/1400 sửa đổi.
Theo Jane's, quá trình chạy thử nghiệm tàu ngầm Alugoro được thực hiện tại biển Bali ở độ sâu thực chiến khoảng 250m. Nếu quá trình chạy thử hoàn tất theo kế hoạch, tàu ngầm Alugoro sẽ được bàn giao cho Hải quân Indonesia trong vòng 3 tháng tới. Hồi năm 2011, Hải quân Indonesia và Công ty đóng tàu thuộc Tập đoàn Daewoo (DSME) của Hàn Quốc đã ký thỏa thuận trị giá 1,1 tỷ USD cung cấp 3 tàu ngầm thông thường Chang Bogo, vốn là phiên bản sửa đổi của tàu ngầm Type 209/1400 của Đức.
Đánh giá về việc mua sắm tàu ngầm của Indonesia, Viện Nghiên cứu Hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) cho biết, các nước Đông Nam Á đang đẩy mạnh chi tiêu dành cho quốc phòng. Trong đó ngân sách chủ yếu tập trung vào sắm tàu ngầm như Malaysia mua hai tàu ngầm Scorpene, Singapore mua hai tàu ngầm lớp Archer từ Thụy Điển, Indonesia mua ba tàu ngầm Type-209/1400 từ Hàn Quốc, Thái Lan mua sáu tàu ngầm Type-206 đã qua sử dụng do Đức sản xuất và tàu ngầm Trung Quốc.
Đối với Indonesia, hợp đồng mua sắm trị giá 1,1 tỷ USD để tậu ba tàu ngầm Type-209/1400, một loại tàu ngầm chạy bằng năng lượng điện và diesel của Hàn Quốc được coi là bước ngoặt tạo ra bước đột phá về sức mạnh hải quân. Đây là một trong ba hợp đồng mua tàu lớn nhất của Hải quân Indonesia (TNI-AL) kể từ khi TNI-AL mua lại các tàu hộ tống và tàu đổ bộ mới từ năm 2000. Theo kế hoạch đến năm 2024, Indonesia dự kiến sẽ sắm thêm ít nhất 10 tàu ngầm.
Đánh giá về các tàu ngầm Type-209, cựu quan chức thuộc Bộ Quốc phòng Indonesia Brig. Gen. Hartind Asrin cho biết, những chiếc tàu ngầm này sẽ đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ lãnh hải của Indonesia, sẽ khiến kẻ thù phải khiếp sợ những chiếc tàu ngầm hoạt động vô hình dưới đáy đại dương. Những tàu chiến mới được đóng với sự hợp tác của Hàn Quốc sẽ tương tự như tàu ngầm Skorpene Submarine.
Kế hoạch mua ba tàu ngầm Type 209 từ Hàn Quốc của Indonesia với mục đích thay thế các tàu ngằm lớp Chakra đã cũ, được mua lại từ Đức năm 1981. Tuy nhiên, việc chuyển giao tàu ngầm của Hàn Quốc cho Indonesia sẽ được hoàn thành vào năm 2020 với hai chiếc được đóng tại Hàn Quốc và một chiếc được đóng tại Indonesia.
Theo chuyên gia nghiên cứu Koh Swee Lean Collin, tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc phòng, Đại học Công Nghệ Nanyang (Singapore), việc thay thế các tàu ngầm cũ đã hết tuổi thọ hoạt động hữu ích chỉ có khả năng thực hiện vào cuối năm 2025. Lúc đó các tàu ngầm mới của TNI-AL chỉ với con số là ba.
Ông Collin cho rằng, một lực lượng như vậy vẫn còn nhỏ và hầu như không đủ đáp ứng nhu cầu cho Indonesia. Trong khi đó, Singapore có đường bờ biển nhỏ hơn Indonesia nhưng sẽ có 4 tàu ngầm Vastergotlands mới thay thế tàu ngầm Sjoormen cũ của Thụy Điển.
Nhìn nhận từ quan điểm kỹ thuật, việc mua các tàu ngầm tấn công Type-209 gây ra rất nhiều tranh cãi. Liệu Type-209/1400 mới có giống như những gì TNI-AL hứa hẹn trong năm 2009 rằng, tàu ngầm loại này sẽ đem lại sức mạnh cao hơn hẳn so với lực lượng hải quân của các nước láng giềng.
Cũng theo chuyên gia Collin, trong khi bán Type-209 cho Indonesia, Hải quân Hàn Quốc đã không còn dựa vào tàu ngầm loại này nữa. Những chiếc tàu ngầm lớp cũ đang dần dần được thay thế bởi các tàu ngầm lớp Sohn-Won-II tiên tiến hơn nhiều (theo dự án đóng tàu KSS-2). Đây là một loại biến thể của Type-214 của Đức, nặng khoảng 3.000 tấn. Do vậy, loại tàu Type-209/1400 có thể không phải là đại diện cho mô hình tàu ngầm hiện đại trong thời gian tới.
Hơn nữa, tàu ngầm mới Type-209 mà Indonesia mua được trang bị kỹ thuật không có gì đột phá. Chẳng hạn như tàu không có động cơ đẩy không khí độc lập để giúp kéo dài khả nặng chịu đựng ngập nước như tàu Vastergotlands của Singapore. Thậm chí tàu mới của TNI-AL có thể phóng tên lửa hành trình chống tàu ở dưới nước thì cũng không phải là khả năng gì mới quá. Trong khi đó, tàu ngầm lớp Scorpene của Malaysia đã được trang bị ống phóng tên lửa chống hạm SM-39 Exocet, ông Collin cho biết.
Mặc dù vậy, các chuyên gia phân tích cũng đồng tình rằng, chiến dịch mua tàu ngầm của Indonesia, Malaysia hay Singapore vẫn đáp ứng tốt nhu cầu thực tế bảo vệ lãnh hải của mình trong một khu vực có nhiều bất ổn. (Tuấn Vũ)