Cuộc chiến tại lễ trao giải điện ảnh lớn nhất hành tinh

Lễ trao giải Oscar lần thứ 94 đánh dấu năm thứ hai giải thưởng điện ảnh lâu đời và quan trọng nhất hành tinh tổ chức giữa đại dịch. Sự kiện năm nay có nhiều điều chỉnh lớn về nội dung như không phát trực tiếp phần trao giải của 8 hạng mục và có thêm hai giải do khán giả bình chọn.

Hạng mục Phim xuất sắc là cuộc cạnh tranh giữa 10 tác phẩm - nhiều nhất trong năm năm trở lại đây. Chùm phim gồm: Belfast, CODA, Don't Look Up, Drive My Car, Dune, King Richard, Licorice Pizza, Nightmare Alley, The Power of the Dog và West Side Story.

Các tác phẩm thiên về nhóm đề tài gần gũi với khán giả như cách con người vượt qua mất mát, giá trị tình cảm gia đình, hàn gắn tâm hồn. Xu hướng này đối lập với sự gai góc của chùm phim mượn lịch sử để nói về hiện tại hay trực tiếp bóc tách các vấn đề xã hội nhức nhối trong nội bộ nước Mỹ ở mùa Oscar 2021.

Belfast

Tác phẩm được nhà làm phim Kenneth Branagh xây dựng dựa trên chính những ký ức thơ ấu của mình về những ngày đầu của cuộc nội chiến Ireland. Ngoài cảnh dẫn nhập, bộ phim được trình bày hoàn toàn dưới định dạng đen trắng. Lối thể hiện tương đồng với Mank của đạo diễn David Fincher - tác phẩm từng tranh giải phim xuất sắc tại Oscar 2021. Trùng hợp, hai bộ phim đều thuộc thể loại chính kịch, lịch sử xen lẫn yếu tố tiểu sử.

Buddy (Jude Hill) là cậu bé 9 tuổi sống tại Belfast năm 1969. Bố đi làm xa, Buddy cùng mẹ, anh trai và ông bà sống giữa những ngày thấp thỏm vì những cuộc bạo động diễn ra ngay trước cửa nhà. Đôi mắt của Buddy như một bộ lọc mà qua đó, khán giả nhìn thấy được những vẻ đẹp trong trẻo vẫn tồn tại giữa thời buổi rối ren. Màn hóa thân của Jude Hill, Judi Dench và Ciarán Hinds đã mang đến cho Belfast thứ không khí ấm áp, bình yên tựa cổ tích.

Tại Oscar 2022, Belfast nhận 7 đề cử Oscar cho kịch bản gốc, phim xuất sắc, đạo diễn, nam diễn viên phụ, nữ diễn viên phụ, âm thanh và nhạc phim. Với Belfast, Kenneth Branagh có thêm ba đề cử Oscar với tư cách nhà làm phim và đứng trước cơ hội giành chiến thắng đầu tiên. Trước Oscar, chiến thắng quan trọng nhất của Belfast là giải phim Anh quốc xuất sắc tại BAFTA 2022 và kịch bản điện ảnh xuất sắc của Quả cầu Vàng 2022.

CODA

CODA có thể coi là “ngựa đen” của đường đua Oscar năm nay khi liên tiếp giành chiến thắng tại giải thưởng của Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh Mỹ (SAG), Hiệp hội Nhà sản xuất Mỹ (PGA) và Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WAG). Phim đồng thời giành giải BAFTA cho Kịch bản chuyển thể xuất sắc. Đây là bốn trong số các giải thưởng quan trọng, có ảnh hưởng lớn tới kết quả hạng mục Phim xuất sắc.

Nhân vật chính của CODA là Ruby (Emilia Jones), thành viên duy nhất có thính lực bình thường trong một gia đình khiếm thính. Cô bé có niềm đam mê bỏng cháy với ca hát và bị giằng xé giữa nhiều lựa chọn tương lai. Bộ phim lấy nước mắt khán giả nhờ câu chuyện giản dị nhưng ấm áp về tình cảm gia đình. Tác phẩm có sự mới mẻ khi khám phá cuộc sống của cộng đồng người khiếm thính và lắng đọng nhờ màn hóa thân đáng nhớ của Marlee Matlin cùng Troy Kotsur.

Tại Oscar 2022, CODA nhận ba đề cử cho phim xuất sắc, nam diễn viên phụ và kịch bản chuyển thể. Lợi thế lớn nhất của bộ phim lúc này là xu hướng trao giải cho tác phẩm có cốt truyện giàu tính nhân văn, phảng phất màu bi thương và dễ khơi gợi sự đồng cảm từ khán giả của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ những năm gần đây.

Don’t Look Up

Hai thầy trò Randall Mindy (Leonardo DiCaprio) và Kate Dibiasky (Jennifer Lawrence) tìm cách cảnh báo với thế giới hiểm họa từ một ngôi sao chổi sắp lao vào Trái Đất. Tuy nhiên, tổng thống (Meryl Streep) và nội các lại quá mải mê với chiến dịch tranh cử sắp tới, dư luận coi hai nhà khoa học như trò hề còn “giới tinh hoa” lại nhăm nhe kiếm chác từ thảm họa. An nguy của mái nhà chung bị coi thường đẩy Mindy và Dibiasky tới chỗ dấn thân vào một lĩnh vực mà hiểu biết của họ chỉ như trẻ vỡ lòng.

Don’t Look Up vấp phải nhiều tranh cãi trái chiều về chất lượng. Các cây bút điện ảnh chê bai tác phẩm với Leonardo Di Caprio đóng chính thậm tệ (129/288 bình luận về phim trên Rotten Tomatoes đánh giá tiêu cực, điểm Metascore của phim là 49/100) nhưng người hâm mộ tung hô nó vì tính thời sự cùng giọng điệu châm biếm sâu cay bộ máy truyền thông Mỹ.

Nhiều nhận xét cho rằng tính phê phán của Don’t Look Up thua kém các tác phẩm trước đó của đạo diễn Adam McKay như Vice (2018) hay The Big Short (2015). Sự lạnh nhạt của giới phê bình dành cho bộ phim cũng thể hiện ở việc phim mới chỉ có một chiến thắng quan trọng tiền Oscar là giải kịch bản gốc xuất sắc do WAG trao tặng. Tại Oscar, Don’t Look Up nhận đề cử cho phim xuất sắc, dựng phim, nhạc phim và kịch bản gốc.

Drive My Car

Bộ phim Nhật Bản Drive My Car của đạo diễn Ryusuke Hamaguchi nhận bốn đề cử tại Oscar 2022 gồm Phim xuất sắc, Phim quốc tế xuất sắc, Kịch bản chuyển thể xuất sắc và Đạo diễn xuất sắc. Trùng hợp, vào năm 2020, trong số 6 đề cử mà bộ phim Parasite của đạo diễn Bong Joon Ho nhận được cũng có các giải dành cho Phim xuất sắc, Phim quốc tế xuất sắc, Đạo diễn xuất sắc và Kịch bản gốc xuất sắc. Drive My Car đang đứng trước cơ hội lặp lại lịch sử huy hoàng của Parasite.

Về phần Ryusuke Hamaguchi, đề cử Oscar cho đạo diễn xuất sắc đã đưa anh vào hàng ngũ những nhà làm phim Nhật Bản hiếm hoi từng tranh tài ở hạng mục này. Năm 2021, Ryusuke Hamaguchi cùng Drive My Car gây chú ý tại LHP Cannes khi giành ba giải thưởng, trong đó có kịch bản xuất sắc. Năm 2022, phim tiếp tục chiến thắng hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc tại BAFTA, Quả cầu Vàng và Critics Choice Awards.

Trong phim, tài tử Hidetoshi Nishijima vào vai Yusuke, một đạo diễn sân khấu danh tiếng vẫn chưa nguôi ngoai sau cái chết đột ngột của vợ. Anh nhận được lời mời tới Hiroshima để dựng lại vở Cậu Vanya cho một liên hoan sân khấu và gặp Misaki (Toko Miura), một phụ nữ trầm lặng được ban tổ chức phân công nhiệm vụ đưa đón mình trên chiếc Saab 900. Sóng gió nổi lên, buộc Yusuke phải đối mặt với quá khứ đau thương và những khoảng trống trong cuộc đời.

Dune

Oscar thường ít hào hứng với các bom tấn thương mại. Do đó, sự xuất hiện của Dune, tác phẩm với kinh phí sản xuất lên đến 165 triệu USD, trong danh sách đề cử là sự kiện ít thấy. Dune là tác phẩm nhận nhiều đề cử thứ hai tại Oscar năm nay, với 10 hạng mục cho Phim xuất sắc, Kịch bản chuyển thể xuất sắc, Thiết kế sản xuất, Quay phim xuất sắc, Dựng phim xuất sắc, Nhạc phim xuất sắc…

Bảng thành tích của Dune tại Oscar 2022 thiếu trọn vẹn khi nhà làm phim Denis Villeneuve không được ghi nhận ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc. Denis Villeneuve xứng đáng nhận đề cử đạo diễn xuất sắc cho Dune vì đã làm được việc mà nhiều nhà làm phim kỳ cựu trước đó thất bại - chuyển thể thành công pho tiểu thuyết khoa học viễn tưởng đồ sộ của Frank Herbert lên màn ảnh.

Tại BAFTA 2022, Dune đã chiến thắng năm trên tổng số 11 hạng mục được đề cử. Tác phẩm nhận cúp cho quay phim, nhạc phim, thiết kế bối cảnh, hiệu ứng hình ảnh và âm thanh. Denis Villeneuve nhận đề cử đạo diễn xuất sắc tại giải thưởng của Hiệp hội Đạo diễn Mỹ (DGA) nhưng đã thua trước Jane Campion.

King Richard

Trên đường đua Oscar năm nay, King Richard nhiều khả năng sẽ giúp Will Smith giành tượng vàng đầu tiên trong sự nghiệp. Bộ phim tiểu sử được cả giới phê bình, người hâm mộ lẫn các nguyên mẫu nhân vật đánh giá cao. King Richard nhận đề cử cho phim xuất sắc, nam chính, nữ phụ, dựng phim, kịch bản gốc và ca khúc nhạc phim.

Richard Williams (Smith) đã xây dựng một bản kế hoạch dày 78 trang với mục tiêu viết tên hai cô con gái Venus và Serena vào lịch sử. Ba bố con đã dành nhiều năm trời ròng rã luyện tập tại một sân tennis vô danh vùng Compton, California. Sự uốn nắn nghiêm khắc tới gàn dở của ông Williams cùng hậu phương vững chắc và sáng suốt của bà Williams đã mang đến cho thế giới hai tay vợt huyền thoại Venus và Serena Williams.

Will Smith đã mang đến cho khán giả một hình ảnh khác biệt với hào quang ngôi sao phim hành động thường thấy. Anh hóa thân thành người đàn ông với nội tâm phức tạp, người cha vừa dịu dàng vừa nghiêm khắc trước các cô con gái. Hôm 14/3, vai diễn đã mang về cho anh chiến thắng song song tại BAFTA 2022 và Critics Choice Awards 2022 ở hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc. Trước đó, Quả cầu Vàng 2022 cũng vinh danh Smith ở hạng mục dành cho nam diễn viên chính.

Licorice Pizza

Licorice Pizza thuộc thể loại chính kịch, lãng mạn pha yếu tố hài kịch. Phim xoay quanh hai nhân vật Alana Kane (Alana Haim) và Gary Valentine (Cooper Hoffman) giữa thung lũng San Fernando năm 1973. Họ đã cùng nhau lớn lên, gắn bó và nếm trải hương vị tình đầu.

Đây là tác phẩm điện ảnh mới nhất của đạo diễn Paul Thomas Anderson kể từ Phantom Thread (2017). Đây cũng là phim thứ năm liên tiếp do ông đạo diễn được đề cử Oscar kể từ There Will Be Blood (2007).

Tại Oscar 2022, Licorice Pizza nhận ba đề cử ở các hạng mục quan trọng gồm phim xuất sắc, đạo diễn xuất sắc và kịch bản gốc xuất sắc. Vừa qua, phim đã thắng giải kịch bản gốc tại BAFTA 2022.

Nightmare Alley

Nightmare Alley bắt đầu bằng cảnh Stan (Bradley Cooper) phóng hỏa đốt căn nhà mình đang ở trước khi gia nhập một đoàn biểu diễn lưu động. Tại đây, anh phải lòng Molly (Rooney Mara), một nghệ sĩ khác trong gánh hát. Họ trở thành cặp nghệ sĩ ăn nên làm ra nhờ diễn các mánh thao túng tâm trí cho giới thượng lưu. Bước ngoặt đến khi Stan chạm mặt bác sĩ Lilith Ritter (Cate Blanchett) và tiến sâu vào giới tinh hoa của xã hội đương thời bằng trò lừa đảo của mình.

Nightmare Alley là lần thứ hai cuốn tiểu thuyết cùng tên xuất bản năm 1946 của William Lindsay Gresham được chuyển thể thành phim điện ảnh. Tác phẩm cũng đánh dấu sự trở lại của Guillermo Del Toro với vai trò đạo diễn một tác phẩm điện ảnh kể từ The Shape of Water (2017) - tác phẩm đoạt giải Phim xuất sắc tại Oscar 2018.

Bộ phim cũng là lần hiếm hoi Del Toro tạm xa rời những sinh vật kỳ bí hay quái vật nguy hiểm để xây dựng một cốt truyện thiếu vắng màu sắc giả tưởng giữa những con người với quá khứ đen tối, hiện tại bất minh và tương lai vô định. Tác phẩm nhận phản hồi tích cực dù không tránh khỏi các bình luận cho rằng nó không hay bằng bản phim năm 1948. Tại Oscar 2022, Nightmare Alley nhận đề cử cho phim xuất sắc, thiết kế trang phục, thiết kế sản xuất và quay phim.

The Power of the Dog

The Power of the Dog đánh dấu sự trở lại đường đua Oscar của nhà làm phim Jane Campion sau 28 năm kể từ Oscar 1994 với The Piano (1993). Bộ phim cũng là tác phẩm giành nhiều đề cử nhất tại Oscar năm nay với 12 hạng mục gồm phim, đạo diễn, kịch bản chuyển thể, nam chính, nam phụ, nữ phụ…

Phim lấy bối cảnh vùng Viễn Tây Mỹ, xoay quanh cuộc sống của gã cao bồi cộc cằn, thô lỗ Phil Burbank (Benedict Cumberbatch) và cậu thiếu niên nhạy cảm, sống khép kín Peter (Kodi Smit-McPhee). Mẹ Peter lấy em trai Phil, nhưng quyết định này đã đẩy cô và con trai vào bể khổ vì thói gia trưởng độc hại của Phil. Tuy nhiên, Peter có những cách của riêng mình để sống sót trước sự đàn áp ấy.

Ngay từ ngày ra mắt trên dịch vụ xem video trực tuyến Netflix, The Power of the Dog đã được tung hô là cái tên sáng giá cho danh hiệu phim xuất sắc Oscar 2021. Tới nay, tác phẩm đã nhận 305 đề cử và giành 257 chiến thắng tại nhiều giải thưởng lớn nhỏ. Quan trọng nhất trong số đó phải kể đến chiến thắng kép cho phim và đạo diễn xuất sắc tại BAFTA, Critics Choice Award và Quả cầu Vàng 2022.

West Side Story là phim nhạc kịch đầu tay của đạo diễn kỳ cựu Stephen Spielberg, được thực hiện khi ông đã 75 tuổi. Đây là bộ phim thứ 11 mà Spielberg đóng vai trò sản xuất và bộ phim thứ 12 do ông làm đạo diễn nhận đề cử Oscar cho Phim truyện xuất sắc. Ngoài ra, phim còn có thêm các đề cử cho đạo diễn xuất sắc, nữ diễn viên phụ xuất sắc, thiết kế sản xuất, âm thanh, phục trang và quay phim.

Bộ phim chuyển thể từ vở nhạc kịch cùng tên lấy bối cảnh khu thượng đông Manhattan những năm 1957. Nơi này đang diễn ra cuộc chiến giành địa bàn căng thẳng giữa hai băng đảng địa phương do Bernardo và Jet cầm đầu. Nhân vật chính của phim là María (Rachel Zegler) - em gái của tên trùm Bernardo. Cô luôn khao khát tự do, đã gặp và rơi vào tình yêu bị cấm đoán với Tony (Ansel Elgort) - tay chân cũ của Jet.

Trước thềm lễ trao giải Oscar lần thứ 94, West Side Story đã giúp Ariana DeBose được vinh danh nữ diễn viên phụ xuất sắc tại nhiều giải thưởng điện ảnh lớn nhỏ. Rachel Zegler cũng có cúp Quả cầu Vàng đầu tiên trong sự nghiệp nhờ vai chính trong phim.

Hải Anh

Ảnh: IMDb