Cử tri lo ngại tạo 'lỗ hổng' trong phòng, chống tham nhũng
Bộ trưởng Lê Thành Long trả lời rằng nếu thiếu một trong hai điều kiện: nộp ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ; hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn thì người đã bị kết án tử hình vẫn phải thi hành án.
Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long có văn bản gửi một số đoàn đại biểu Quốc hội trả lời kiến nghị cử tri gửi đến sau kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV.
Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long
Cử tri Đà Nẵng phản ánh điểm c khoản 3 Điều 40 BLHS quy định không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc trường hợp "chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn".
Lo ngại tạo ‘lỗ hổng’ khiến hành vi tham nhũng sẽ tinh vi hơn, nhiều thủ đoạn hơn và mức tham nhũng sẽ cao hơn, cử tri kiến nghị Bộ Tư pháp trình Quốc hội sửa đổi quy định này.
Trả lời cử tri, Bộ trưởng Lê Thành Long cho rằng quy định trên để thể chế hóa chủ trương hạn chế hình phạt tử hình đã được khẳng định tại Nghị quyết 49 năm 2005 của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp đến năm 2020. Đồng thời, thực hiện chủ trương thu hồi tối đa tài sản do tham nhũng mà có.
Do vậy, điểm c khoản 3 Điều 40 BLHS năm 2015 đã bổ sung quy định nêu trên. Quy định này nhằm góp phần hạn chế hình phạt tử hình trên thực tế và tăng cường hiệu quả thu hồi tài sản do tham nhũng mà có.
Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, quy định này chỉ được áp dụng đối với trường hợp đã có bản án tuyên hình phạt tử hình và khi có đủ các điều kiện bao gồm:
Chủ động nộp ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ; hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Trường hợp thiếu điều kiện thứ hai, người bị kết án dù đã nộp đủ 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ vẫn phải thi hành án.
Ngoài ra, Bộ trưởng Tư pháp cũng khẳng định với những trường hợp thực hiện hành vi tham ô, nhận hối lộ thuộc các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 353 và khoản 4 Điều 354 BLHS sẽ bị xem xét truy cứu với mức hình phạt cao nhất là tử hình.
“Quy định tại điểm c khoản 3 Điều 40 BLHS không ảnh hưởng tới việc xem xét quyết định áp dụng hình phạt trong quá trình xử lý hành vi phạm tội tham ô, nhận hối lộ đối với người phạm tội” - Bộ trưởng Long cho biết.
Sẽ hoàn thiện pháp luật hình sự để bảo vệ người dám nghĩ, dám làm
Cử tri TP.HCM đề nghị xem xét, rà soát trình Quốc hội sửa đổi một số điều, khoản trong BLHS để giảm áp lực và tránh rủi ro trong thực thi nhiệm vụ đối với đội ngũ cán bộ trong quản lý tài sản nhà nước hiện nay.
Cùng với đó, cử tri đề nghị nghiên cứu, rà soát sửa đổi, bổ sung các quy định của hệ thống pháp luật hiện hành theo hướng đồng bộ, thống nhất theo tinh thần Kết luận số 14 của Bộ Chính trị; tạo cơ sở chính trị và pháp lý vững chắc để khuyến khích, động viên đội ngũ cán bộ tâm huyết, trách nhiệm với công việc; bảo vệ người có quyết tâm đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, sẵn sàng đương đầu với khó khăn, thử thách, luôn nỗ lực hành động vì lợi ích chung.
Trả lời, Bộ trưởng Lê Thành Long cho hay khoản 2 Điều 8 BLHS quy định “những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng biện pháp khác”.
Đồng thời, BLHS 2015 đã bổ sung một số trường hợp được loại trừ TNHS, trong đó có Điều 25 quy định rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Theo quy định của điều luật này, hành vi gây thiệt hại trong khi thực hiện việc nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới mặc dù đã tuân thủ đúng quy trình, quy phạm, áp dụng đầy đủ biện pháp phòng ngừa thì không phải là tội phạm.
Ngoài ra, BLHS 2015 cũng dành ba điều quy định về các trường hợp được miễn, giảm TNHS, cụ thể: ĐIều 29 Căn cứ miễn TNHS, Điều 54 Quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng, Điều 59 Miễn hình phạt.
“Bộ Tư pháp xin ghi nhận ý kiến cử tri. Trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan theo dõi, tổng kết, đánh giá và nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện pháp luật hình sự”- Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết.
