Covid-19 đang định hình cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ?

Dễ thấy là từ khi Mỹ bước vào giai đoạn quyết liệt ngăn chặn đại dịch, Tổng thống Donald Trump đã trở thành “nhân vật chính” khi mọi động thái và quyết định của ông đều “chiếm sóng” trên truyền thông. So với đối thủ duy nhất còn lại của Đảng Dân chủ là cựu Phó tổng thống Joe Biden, ông Donald Trump không có nhiều thời gian cho chiến dịch vận động tranh cử vì phải tập trung điều hành đất nước trong cơn khủng hoảng. Nhưng nhà lãnh đạo Mỹ hiểu rằng, thành công của chính quyền Washington trong ứng phó đại dịch có thể trở thành “chiếc chìa khóa vàng” giúp ông mở ra “cánh cửa” chiến thắng trong cuộc đua quyền lực vào cuối năm nay.

Vì vậy, sau những lúng túng bị chỉ trích ban đầu, ông Donald Trump đã biết cách khai thác lợi thế là đương kim tổng thống để đưa ra những quyết định quan trọng nhằm ứng phó đại dịch. Việc ông tổ chức họp báo hằng ngày về các vấn đề liên quan đến Covid-19, hay làm việc với thống đốc các tiểu bang để gửi đồ tiếp tế và hỗ trợ các địa phương, phần nào giúp ông ghi điểm.

Thượng nghị sĩ Bernie Sanders (bên phải) tuyên bố ủng hộ ông Joe Biden (bên trái). Ảnh: USA Today .

Trong khi đó, ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden, mặc dù cũng có những ưu thế riêng, nhưng rõ ràng ông không thể có nhiều “đất diễn” như ông Donald Trump. Ông Joe Biden phải đối mặt với áp lực tạo ra bước đột phá bằng những cam kết tranh cử nổi bật, đánh trúng tâm lý của cử tri. Với kinh nghiệm từng là Phó tổng thống, ông vẫn được biết tới là người có khả năng xử lý các cuộc khủng hoảng. Nhưng trước cuộc khủng hoảng vô tiền khoáng hậu của nước Mỹ do đại dịch Covid-19, sự chú ý của cử tri đương nhiên sẽ tập trung vào khả năng chèo chống của người đứng đầu nước Mỹ. Nhìn lại những tổng thống Mỹ từng thất bại trong chiến dịch tái tranh cử, người ta có thể thấy rõ ràng là cử tri đi bỏ phiếu để thể hiện quan điểm với người đang điều hành đất nước, hơn là để bày tỏ sự ủng hộ với đối thủ còn lại.

Theo giới quan sát, đương kim Tổng thống Donald Trump có thể sẽ khó đạt được mức tín nhiệm như cựu Tổng thống George W. Bush có được sau vụ khủng bố 11-9-2001. Nhưng những gì ông Donald Trump đang thể hiện trong cuộc chiến chống Covid-19 của nước Mỹ giúp ông gia tăng sự tín nhiệm chưa từng có kể từ khi trở thành chủ nhân Nhà Trắng. Kết quả thăm dò dư luận do kênh truyền hình Fox News công bố mới đây cho thấy, ông Donald Trump đã nhận được mức tín nhiệm cao với 49% tỷ lệ cử tri ủng hộ, mức cao nhất trong 4 năm ông làm tổng thống. Còn theo dữ liệu của viện Gallup, các hành động của tổng thống trong phòng, chống đại dịch đã được 60% cử tri độc lập và 27% của Đảng Dân chủ ủng hộ.

Tuy nhiên, tỷ lệ ủng hộ này chưa thể khẳng định về một thắng lợi chắc chắn của đương kim tổng thống trước đối thủ của Đảng Dân chủ Joe Biden, người đang nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của đảng mình. Ông Joe Biden vừa mới nhận được sự ủng hộ quan trọng của thượng nghị sĩ độc lập bang Vermont Bernie Sanders, người cách đây chưa lâu tuyên bố rút khỏi cuộc đua lựa chọn ứng viên của Đảng Dân chủ. Ông Sanders đã chính thức tuyên bố ủng hộ ông Biden và cam kết giúp ứng viên cùng đảng đánh bại đương kim Tổng thống Donald Trump trong “cuộc đấu” quyết định.

Việc thượng nghị sĩ Sanders nhanh chóng ủng hộ ông Biden vào thời điểm giữa tháng 4, chỉ 5 ngày sau khi ông quyết định dừng lại trong cuộc đua của Đảng Dân chủ, được cho là tín hiệu tốt lành. Nhớ lại cuộc bầu cử lần trước của Đảng Dân chủ vào năm 2016, ông Sanders vẫn quyết đua với cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton đến tận tháng 6 và phải đợi sang tháng 7, ông mới chính thức nói lời ủng hộ bà Hillary. Việc ông Biden sớm lộ diện là ứng viên được lựa chọn của Đảng Dân chủ cũng là một chỉ dấu tích cực. Trong hai thập kỷ gần đây, lịch sử lựa chọn ứng viên của Đảng Dân chủ, việc xuất hiện sớm ứng cử viên như vậy là chưa có tiền lệ.

Đó là chưa kể ông Joe Biden đang dẫn trước Tổng thống Donald Trump 8 điểm trong cuộc thăm dò ý kiến cử tri trên cả nước Mỹ, theo kết quả thăm dò dư luận do Đại học Quinnipiac mới công bố. Ông Biden nhận được sự ủng hộ của 49% cử tri trên cả nước, trong khi ông Donald Trump được 41%. Cuộc thăm dò của Quinnipiac còn cho thấy, phần lớn người Mỹ (51%) tin rằng ông Joe Biden sẽ làm tốt công việc quản lý khủng hoảng hơn ông Donald Trump. Nhưng cũng có tới 42% cho rằng ông Donald Trump sẽ làm tốt hơn công việc xử lý khủng hoảng.

Những diễn biến có vẻ thuận lợi cho ông Biden như trên cho dù chưa bảo đảm được việc giành thắng lợi của phe Dân chủ, nhưng sẽ là điều khiến phe Cộng hòa phải dè chừng.

“Kẻ tám lạng, người nửa cân”, cuộc đua vào Nhà Trắng cuối năm nay vì thế sẽ càng hứa hẹn nhiều bất ngờ kịch tính, nhất là trong bối cảnh nước Mỹ phải đương đầu với khủng hoảng vì đại dịch Covid-19.

HẠNH NGUYÊN