Công ty Môi trường đô thị - Những bước tiến đáng ghi nhận

Cty cố gắng vì môi trường xanh sạch đẹp. Ảnh: Đức Bình

Trước năm 2015, Cty ngày chỉ thu gom bình quân 720 tấn rác thải trên địa bàn, tỷ lệ thu gom đạt 80%; toàn bộ phương tiện, thiết bị được UBND TP đầu tư từ ngân sách, với số lượng xe thu gom rác các loại là 33 chiếc, 6.000 thùng rác tiêu chuẩn và hầu hết phương tiện trên đều được đầu tư mua sắm trước năm 2010. Số lao động gián tiếp chiếm tỷ trọng cao với khoảng 33 - 35% trên tổng số gần 1.300 người.

Thu nhập bình quân hàng tháng tính từ năm 2010 - 2014 là 4,1 triệu đồng/người, đời sống người lao động rất khó khăn.

Trước kia, xử lý rác tại bãi rác Khánh Sơn khá đơn giản, nước rỉ rác là do Cty TNHH Khoa học Quốc Việt xử lý trên hệ thống đầu tư sơ sài nên chất lượng xả thải ra môi trường không đạt.

Lợi nhuận trước thuế trung bình hàng năm của Cty rất thấp không quá 1 tỷ đồng/năm, thậm chí có năm chỉ đạt dưới 300 triệu đồng.

Tuy nhiên, từ sau khi cổ phần đến nay, Cty đã ưu tiên đầu tư phương tiện, máy móc thu gom bình quân 1.000 tấn rác thải/ngày, tỷ lệ thu gom đạt 95% trên toàn địa bàn TP; từng bước cơ giới hóa, xóa bỏ hàng trăm điểm trung chuyển, đặc biệt là các tuyến đường khu vực trung tâm, tăng trung bình so với trước khi cổ phần là 39%.

Thử nghiệm cơ giới hóa. Ảnh: Đức Bình

Cty tự đầu tư mới thêm 12 xe, trong đó có 8 xe vận chuyển rác chuyên dụng loại 10m3 và 4 xe tải loại nhỏ hơn 1 tấn để trung chuyển rác về điểm nâng gắp tại quận Hải Châu, thay thế mới hơn 4.000 thùng chứa rác tiêu chuẩn (do Đề án Giảm thùng rác đặt trên đường phố của UBND TP Đà Nẵng ban hành).

Về đầu tư cho công tác điều hành hoạt động sản xuất, Cty trang bị trên tất cả các xe rác đều có hệ thống giám sát GPS để theo dõi chấn chỉnh xe thu gom đúng lộ trình cũng như đủ số chuyến trong ngày.

Với mục tiêu không để lại rác qua ngày hôm sau, cũng như lắp đặt các camera tại các điểm trung chuyển rác, bãi rác để theo dõi chấn chỉnh kịp thời công tác vận hành, xử lý; từng bước sắp xếp lại công tác tổ chức và đến nay số lao động gián tiếp chiếm tỷ trọng 22% trên tổng số 1.248 người.

Thu nhập bình quân tăng lên, năm 2016 đạt 5,2 triệu đồng/tháng/người, năm 2017 đạt 6 triệu đồng/tháng/người và dự kiến năm 2018 là 6,5 triệu đồng/tháng/người.

Lợi nhuận trước thuế trung bình hàng năm tăng cao, đạt trung bình hơn 9 tỷ đồng/năm.

Công tác xử lý rác tại bãi rác được thực hiện nhiều công đoạn hơn so với trước đây. Cụ thể: Tổ chức phun vi sinh xử lý mùi hôi tăng lên gấp 3 lần so với trước đó, việc phủ đất mặt rác thường xuyên khi lớp rác đủ 2m và diện tích dưới 2.000m2 (trước cổ phần là 10.000m2).

Đồng thời, tiến hành phủ bạt HDPE hộc rác số 1 và 2 không cho nước mưa vào để giảm lượng nước rỉ rác. Công việc này có tổ giám sát hàng ngày kiểm tra.

Do thời gian cổ phần hóa kéo dài quá lâu (từ ngày 1/1/2014 đến 30/9/2015), nên khi chuyển qua Cty Cổ phần đến nay, ngoài những mặt thuận lợi đã đạt được, Cty vẫn còn gặp nhiều khó khăn như: Phương tiện cũ kỹ lạc hậu, việc đầu tư phương tiện thiết bị mới để phục vụ sản xuất chậm được phê duyệt... trong khi tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh. Các khu dân cư cũng như nhiều tuyến đường mới hình thành, đòi hỏi yêu cầu mỹ quan đô thị, đảm bảo môi trường ngày càng cao.

Tuy nhiên, việc quy hoạch không đồng bộ cũng như không có điểm trung chuyển rác đề vận chuyển đưa rác thải ra khỏi TP (thậm chí còn xóa bỏ các trạm trung chuyển đã đầu tư trên địa bàn các quận trước đây), làm cho việc bố trí điểm tập kết rác thu gom trong kiệt, điểm trung chuyển tạm thời trên đường phố càng nhiều, gây mất mỹ quan đô thị, phản cảm trong mắt du khách và người dân; dù khối lượng thu gom rác hiện nay tăng so với năm 2015 về trước khoảng 40%.

Hiện nay, Cty đang sử dụng 41 phương tiện thu gom vận chuyển rác các loại, ngoài các xe được đầu tư mua sắm trong năm 2016 và 2017, thì hầu hết còn lại là phương tiện cũ (đã khấu hao hết giá trị trước khi cổ phần), thời hạn lưu hành còn lại 3 tháng, 6 tháng chiếm tỷ lệ 70%.

Đồng thời, với lượng rác thải trung bình trong ngày như hiện tại thì mỗi phương tiện phải vận chuyển trung bình khoảng 5 - 6 chuyến/ngày nên rất dễ hư hỏng; thời gian sửa chữa kéo dài cũng như chi phí lớn dẫn đến khó khăn trong việc bố trí phương tiện phục vụ thu gom; gây ảnh hưởng đến công tác vệ sinh đô thị trên địa bàn TP cũng như hiệu quả kinh doanh đạt thấp.

Đời sống người lao động được nâng cao. Ảnh: Đức Bình

Phí thu gom rác thải từ các hộ xả thải theo mức giá quy định của UBND TP ban hành với đơn giá chưa đúng, chưa đủ để cân đối chi phí thu gom và vận chuyển.

Đặc biệt, không có chế tài để bắt buộc việc nộp tiền nên còn một số hộ dân không chịu trả tiền phục vụ thu gom và vứt rác không đúng nơi quy định.

Từ đầu năm 2017, TP có chủ trương đặt thùng rác theo giờ nên cũng ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thu gom rác.

Việc quản lý, xử lý nạn đổ phế thải xà bần là do chính quyền quản lý theo quy định của UBND TP, Cty không có trách nhiệm thu gom.

Tuy nhiên, việc người dân, tổ chức đổ xà bần không đúng nơi quy định đã làm phát sinh ô nhiễm, gây mất mỹ quan. Cty đã nhiều lần phối hợp với chính quyền để bố trí phương tiện tổng dọn dẫn đến phát sinh khá nhiều chi phí và thời gian.

Để công tác vệ sinh trên địa bàn TP ngày càng đi vào ổn định, đảm bảo “Xanh - sạch - đẹp” theo chương trình xây dựng “TP Môi trường”, UBND TP cùng các ngành liên quan cần xem xét quy hoạch các vị trí tập kết rác thải, phế liệu cồng kềnh đảm bảo đủ điều kiện tập kết chờ trung chuyển lên bãi rác xử lý; chỉ đạo các địa phương quy hoạch điểm tập kết rác tạm thời để trung chuyển rác ra khỏi địa bàn khu dân cư một cách hợp lý và nhanh chóng.

Các tổ chức, đoàn thể, chính quyền các cấp... cần có biện pháp giáo dục, tuyên truyền người dân cùng chung tay bảo vệ môi trường, đặc biệt là việc bỏ rác đúng nơi quy định, cùng với Cty xây dựng nơi ở không rác, tạo nên môi trường sạch đẹp, đảm bảo mỹ quan đô thị.

P.V