Công tác xã hội trong phòng, chống bạo lực học đường

Sự cần thiết của CTXH trong trường học.

Bạo lực học đường luôn tiềm ẩn

Theo nghiên cứu của ThS Nguyễn Thị Mai Hương, Khoa CTXH, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, tiến hành khảo sát thực trạng này trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn với trên 409 HS ở 3 trường THCS tại Bắc Kạn, kết quả thu được cho thấy, có 10,8% HS cho biết mình thường xuyên và 21% HS thỉnh thoảng bị các bạn bàn tán, nói xấu sau lưng, đây là mức độ cao nhất. Về việc bị bạn tung tin đồn không đúng cũng có 8,3% HS cho biết mình thường xuyên bị rơi vào trường hợp này. Tỉ lệ này cao hơn so với các hành vi bạo lực về thể chất, chỉ có 2% HS cho biết các em thường xuyên bị bạn bè đánh.

Ảnh hưởng dẫn đến HS bị BLHĐ và gây ra hành vi bạo lực là từ các nhóm yếu tố tâm lý cá nhân và nhóm yếu tố môi trường xã hội. Các yếu tố cá nhân như thành tích học tập kém, hoặc bị thay đổi đột ngột môi trường học tập, cảm xúc bị cô lập thì thường bị bạo lực bởi người khác, cá nhân thu mình không giao tiếp, mối quan hệ xã hội thu hẹp cũng dễ trở thành nạn nhân của bắt nạt… Nhóm yếu tố môi trường xã hội đóng một vai trò to lớn trong sự xuất hiện của các hành vi bạo lực. Mối quan tâm của cha mẹ về các hành vi hàng ngày của HS, mối quan hệ của cha mẹ đối với HS, giao tiếp cởi mở với cha mẹ, sự hỗ trợ bởi giáo viên trường học, sự hỗ trợ của bạn thân, học tập, mối quan hệ phù hợp với bạn học, thái độ trong trường học, khả năng giải quyết khắc phục khó khăn, tự giải quyết chống lại bắt nạt… có mối liên hệ với các loại bạo lực về thể chất, bạo lực bằng lời nói, bạo lực gián tiếp.

CTXH trường học: Cầu nối giữa HS, gia đình và nhà trường

Đánh giá về vai trò chức năng của CTXH học đường, theo GS.TS Nguyễn Quý Thanh, Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo Dục, thực tế cho thấy ở các nước trên thế giới, CTXH trường học có vai trò rất quan trọng trong việc giải quyết vấn đề của nhà trường thông qua quá trình tác động vào 4 đối tượng chính ở trường học, đó là HS, phụ huynh, thầy cô giáo và cán bộ quản lý giáo dục. CTXH trường học trở thành cầu nối giữa HS, gia đình và nhà trường nhằm giúp các em có điều kiện và phát huy khả năng học tập tốt nhất, giải quyết căng thẳng khủng hoảng tinh thần, các dấu hiệu và hành vi tự tử. Nhu cầu phát triển CTXH trường học xuất phát từ các vấn đề tồn tại hiện nay trong nhà trường và xã hội, giúp hỗ trợ quyền học tập và góp phần quyết định sự thành công trong học tập của HS. Ngăn ngừa BLHĐ, tình trạng bỏ học, giải quyết mối quan hệ bạn bè, thầy cô, kết nối gia đình và nhà trường, giáo dục các kỹ năng sống… là những nhiệm vụ chính của CTXH trong trường học.

Tham vấn tâm lý của nhân viên CTXH với các đối tượng HS để hỗ trợ HS vượt qua những khủng hoảng, tìm thấy được điểm mạnh, tiềm năng của bản thân...

ThS Nguyễn Thị Mai Hương cho rằng, ảnh hưởng của BLHĐ không chỉ đến nạn nhân mà cả thủ phạm gây ra bạo lực. Các em thường gặp những khó khăn về tâm lý, học tập, hòa nhập, pháp lý… Do vậy, hoạt động tham vấn tâm lý của nhân viên CTXH với các đối tượng HS là rất cần thiết để hỗ trợ HS vượt qua những khủng hoảng, tìm thấy được điểm mạnh, tiềm năng của bản thân, phát huy nó để đạt được những thành công trong học tập và trong cuộc sống.

Ngoài ra, với vai trò là người biện hộ, nhân viên CTXH sẽ là người đại diện quyền lợi, nhu cầu của HS nhằm đảm bảo quyền lợi và đáp ứng nhu cầu chính đáng của các em. “Nhân viên CTXH trên cơ sở làm việc với các HS bị BLHĐ, sẽ phát hiện các vấn đề phát sinh, từ đó góp ý đề xuất, phản biện các chính sách trong trường học và cộng đồng để những nhà hoạch định chính sách, những người ra quyết định đưa ra những chính sách phù hợp hơn, minh bạch hơn và hiệu quả hơn trong lĩnh vực phòng chống BLHĐ trong trường học”, ThS Nguyễn Thị Mai Hương nhấn mạnh.

Theo kế hoạch phát triển nghề CTXH trong ngành Giáo dục, giai đoạn 2016 - 2020 đặt mục tiêu đến hết năm 2020 cả nước có 40% số trường THPT, 30% số trường THCS và 10% số trường tiểu học có tổ/nhóm CTXH và có hệ thống hỗ trợ cho những HS bị xâm hại, bạo lực...

HÒA THANH