Công suất thép toàn cầu chưa thể phục hồi, dự báo giá thép có thể biến động

Ông Nghiêm Xuân Đa - Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA)

Thời gian qua, giá thép đã có sự ghi nhận tăng cao đột biến và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Vậy ông có đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Trước những diễn biến của giá nguyên liệu trên thế giới tăng, giá bán thép trong nước cũng điều chỉnh tăng, đặc biệt là cuối tháng 12/2020 và đầu tháng 1/2021, giảm trong tháng 2 và tăng trở lại vào tháng 3/2021 và có xu hướng tăng cho đến thời điểm hiện tại. Cụ thể, giá bán thép xây dựng hiện tại ở mức 16.000-16.200 đồng/kg (chưa bao gồm thuế VAT, giao tại nhà máy) tùy thuộc vào chủng loại thép và từng doanh nghiệp, tăng 35% so với thời điểm đầu tháng 12/2020.

Trong khi đó, giá phôi thép trong nước ghi nhận ngày 05/05/2021 là 14.000-14.200 đồng/kg, tăng khoảng 30% so với đầu tháng 12/2020 và giá phôi giao dịch Đông Nam Á là 675 USD/tấn (tăng khoảng 32% so với đầu tháng 12/2020). Mức giá thép xây dựng tại thị trường Việt Nam đầu tháng 5/2021 tăng tương ứng với mức tăng nguyên liệu sản xuất thép, ví dụ giá quặng sắt ngày 05/05/2021 giao dịch ở mức 188-190USD/Tấn CFR cảng Thiên Tân, Trung Quốc, tăng đáng kể khoảng 50 USD/tấn tương ứng với mức tăng 25-39% so với đầu tháng 12/2020. Có thể giá nguyên liệu tăng cao khiến giá thép trong nước sẽ có điều chỉnh trong vài ngày tới.

Từ xu hướng diễn biến giá cả nguyên liệu và thép thành phẩm trên thế giới trong năm 2021 có nhiều biến động, dẫn đến giá cả thị trường thép trong nước quý I/2021 và đầu quý II diễn biến phức tạp như trên. Tuy nhiên, năm 2021 giá thép có thể sẽ thiết lập một mặt bằng giá mới khác với giai đoạn khủng hoảng tài chính 2008.

Các dự báo trước đó nói rằng, giá thép sẽ chỉ tăng trong tối đa hết quý II/2021, nhưng thực tế, mọi thứ đang thay đổi. Nhiều dự báo đang điều chỉnh về thời gian thép có thể tăng hết quý III/2021 khi nhìn vào những gì đang diễn ra ở Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, EU và nhiều thị trường lớn khác.

Theo ông, những nguyên nhân nào tác động đến diễn biến giá thép tại Việt Nam và thế giới?

Có thể thấy rõ, nguyên nhân đầu tiên là ảnh hưởng của thị trường nguyên liệu và sản phẩm thép thế giới, đặc biệ là thị trường Trung Quốc, thị trường này chiếm gần 60% sản lượng thép thô toàn cầu. Các yếu tố chính đang chi phối thị trường này làm ảnh hưởng tới giá thép toàn cầu đó là: Nguồn cung thép thắt chặt theo chính sách của Chính phủ Trung Quốc về kiểm soát ô nhiễm; Nhu cầu tiêu thụ thép nội địa của nước này tăng cao do sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc và kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm 2021-2025; Thông tin giảm hoàn thuế xuất khẩu từ 13% xuống 9%, thậm chí 0% để giảm sản lượng xuất khẩu thép; Chi phí sản xuất thép của Trung Quốc năm 2020 cao hơn so với các quốc gia làm nhập khẩu bán thành phẩm (thép thô) nước này đã tăng lên mức cao nhất trong lịch sử vào quý 3 năm 2020.

Bên cạnh đó, nền kinh tế toàn cầu đang phục hồi, điều này đồng nghĩa nhu cầu về thép của thế giới tăng, trong khi dự báo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và các tổ chức quốc tế đều khẳng định công suất thép toàn cầu năm nay chưa thể phục hồi như trước đại dịch. Điều đó có nghĩa, giá thép sẽ có khả năng còn tăng. Ngoài ra, hiện giá thép tăng còn chịu sự tác động của cước phí vận chuyển tăng cao, thiếu container tàu biển.

Trong năm 2021, thị trường thép sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, có thể sẽ thiết lập một mặt bằng giá mới trên thị trường toàn cầu và nội địa.

Mặc dù năng lực sản xuất các sản phẩm thép (thép xây dựng, thép ống, tôn mạ) của ngành thép Việt Nam đã đáp ứng đủ nhu cầu thị trường nội địa, tuy nhiên, nguyên liệu (quặng sắt, phế thép), nhiên liệu và vật liệu tiêu hao thường xuyên (than mỡ, coke, điện cực, trục cán, vật liệu chịu lửa…), thiết bị dự phòng cho sản xuất thép hầu hết được nhập khẩu, nên thị trường thép Việt Nam chịu chi phối bởi thị trường toàn cầu. Diễn biến tăng giá gần đây là theo quy luật thị trường khi giá nguyên vật liệu để sản xuất thép toàn cầu tăng bất thường, giá thép thô và thép thành phẩm trên thế giới tăng và diễn biến phức tạp, khó lường.

Trước những diễn biến phức tạp gần đây của thị trường thép thế giới gây ảnh hưởng đến giá sản phẩm thép trong nước, ông nhận định như thế nào về triển vọng của thị trường thép trong năm 2021?

Năm 2021, nhu cầu thép của Việt Nam sẽ tăng khoảng 7-10% so với năm 2020. Sản xuất thép của Việt Nam sẽ tiếp tục đáp ứng đủ nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu một phần ra nước ngoài. Để đáp ứng cho sản xuất, Việt Nam sẽ phải nhập khẩu nhiều loại nguyên vật liệu. Bên cạnh đó, các sản phẩm thép xuất khẩu của Việt Nam sẽ phải đối diện với chủ nghĩa bảo hộ ngày càng gia tăng của các quốc gia trên toàn cầu. Do đó, thị trường thép Việt Nam sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng của thị trường thép thế giới.

Về dự báo triển vọng trong năm 2021, thị trường sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, giá cả nguyên vật liệu và thép thành phẩm trên thế giới sẽ có nhiều biến động, có thể sẽ thiết lập một mặt bằng giá mới trên thị trường toàn cầu và nội địa.

Trước những diễn biến phức tạp, khó lường gần đây của thị trường thép thế giới gây ảnh hưởng đến giá sản phẩm thép trong nước, VSA đã có văn bản khuyến nghị các doanh nghiệp thành viên thực hiện một số giải pháp nhằm góp phần bình ổn thị trường trong nước như, tiếp tục phát huy công suất, đẩy mạnh sản xuất các sản phẩm thép, tổ chức hệ thống phân phối hợp lý để ổn định nguồn cung trong nước, đáp ứng đủ nhu cầu thị trường; Tăng cường hợp tác phối hợp, ưu tiên nguồn nguyên liệu và thép thô cho thị trường trong nước; Tiết giảm chi phí sản xuất, đồng thời bảo đảm giá bán hợp lý.

Xin cảm ơn ông!

Đỗ Nga