Công nhân 'vỡ mộng' đổi đời trên các công trường TQ ở Campuchia

Vụ sập nhà làm 28 công nhân thiệt mạng và nhiều người mất tích, trong đó có cháu trai của Sam Sok, đã phơi bày những rủi ro đó.

Tuy nhiên, để mưu sinh, cô buộc phải gửi con cho hàng xóm và đến làm việc tại thị trấn ven biển Campuchia đang trong cơn sốt những công trình xây dựng do Trung Quốc đầu tư cách nhà hơn 100 km - cùng với hàng nghìn người cũng bị cảnh nghèo đói đưa đẩy.

Ở công trường thường không có ai quản lý, công nhân được trả lương thấp, gặp nhiều nguy hiểm và thậm chí có khi xảy ra chết người. "Chúng tôi đi làm để kiếm tiền nhưng bây giờ... e rằng có thể gặp kết cục đáng sợ như vậy. Chúng tôi vừa làm vừa nơm nớp lo sợ”, người phụ nữ 32 tuổi nói với AFP.

Nhiều người đã bị “chôn sống” trong lúc ngủ khi tòa nhà thuộc sở hữu của một công ty Trung Quốc đang thi công bất ngờ sụp đổ vào sáng sớm 22/6, và Sam Sok sợ cháu trai của mình cũng nằm trong số đó.

Giống như hầu hết người lao động nhập cư, những công nhân nghèo sống ngay trong tòa nhà mà họ đang xây dựng đều là dân xa quê để mưu sinh.

Sự việc dẫn tới một số người Trung Quốc phải đối mặt với cáo buộc về tội ngộ sát.

“Làm ngơ” quy định

Giống như rất nhiều người khác, Sam Sok nghe theo những lời đồn thổi về thu nhập ở Sihanoukville mà đến đây làm việc. Cô kiếm được 6 USD mỗi ngày từ việc chở các tấm ván kim loại và gỗ qua nhiều địa điểm trong thành phố.

Tại đây có hàng chục sòng bạc và khách sạn do Trung Quốc đầu tư đang được xây dựng để phục vụ du khách đến từ đại lục.

Công nhân xây dựng tại một công trường ở Sihanoukville. Ảnh: AFP.

Mức tiền công có khi lên tới 10 USD mỗi ngày cũng cao hơn công việc làm đồng hay trong nhà máy.

GDP bình quân đầu người của Campuchia đã tăng lên trong những năm gần đây khi nền kinh tế dịch chuyển từ nông nghiệp sang công nghiệp, với ngày càng nhiều công nhân làm việc trong ngành dệt may và dịch vụ, cũng như nhu cầu lao động trong lĩnh vực xây dựng đang tăng lên nhanh chóng.

Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới vẫn xếp khoảng một phần ba đất nước trong diện "cận nghèo" với thu nhập trung bình hàng năm vào khoảng 1.380 USD, thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng trong tiểu vùng sông Mekong.

Đầu tư từ Trung Quốc đã đẩy mạnh dịch chuyển khỏi kinh tế nông nghiệp, đổ tiền vào xây nên những con đường, cảng và các tòa nhà mới trên khắp Campuchia. Quốc gia này đã trở thành đồng minh chiến lược quan trọng của Bắc Kinh tại Đông Nam Á.

Tuy nhiên, những cao ốc mọc lên ồ ạt đó cũng làm dấy lên mối lo ngại về các quy định an toàn dưới chuẩn ở Campuchia. Quốc gia này hiện có khoảng 200.000 công nhân xây dựng, nhưng đều không được hưởng quyền lợi gì về vấn đề bảo hộ pháp lý.

Theo điều tra của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), phần lớn công nhân Campuchia đều làm việc trả lương theo ngày, không có công đoàn, cũng không có luật tiền lương tối thiểu.

Kong Athit, Tổng Thư ký Liên đoàn Lao động Campuchia, cho biết các chủ sở hữu tòa nhà thường bỏ qua các quy định an toàn lao động, dù biết điều đó có thể dẫn đến tai nạn. “Chủ sở hữu và chính quyền phải có trách nhiệm thanh tra sát sao trước khi cấp giấy phép cho các công trình xây dựng".

"Tôi muốn về nhà nhưng không có tiền"

Khmao, một thợ xây, cho biết anh hầu như không được cung cấp thiết bị đảm bảo an toàn lao động tại công trường ở Sihanoukville. "Chỉ có một cái bảo hiểm, không có mặt nạ. Tôi cũng rất lo ngại cho tính mạng của mình", Khmao nói.

"Tôi muốn về nhà nhưng không có tiền". Khmao đã đi hơn 300 km từ phía đông Prey Veng để đến Sihanoukville làm thợ xây với mức tiền công 10 USD một ngày.

Thủ tướng Campuchia, ông Hun Sen, đã lên tiếng về sự quản lý lỏng lẻo gây ra tai nạn nghiêm trọng hôm 22/6, cách chức một quan chức cấp cao và một người khác cũng tự động từ chức.

Chính phủ sẽ bồi thường 10.000-70.000 USD tiền mặt cho gia đình các nạn nhân và người sống sót. Bảy người, trong đó có năm người quốc tịch Trung Quốc, đã bị cáo buộc tội ngộ sát và đồng phạm liên quan đến vụ tai nạn.

Đối với nhiều người, tai nạn hôm 22/6 là hồi chuông cảnh tỉnh để họ từ bỏ việc làm tại các công trường.

"Tôi sẽ không bao giờ làm công nhân xây dựng nữa", Ros Sitha, một người may mắn sống sót sau hai ngày bị kẹt dưới đống đổ nát trước khi được giải cứu, cho hay.

Anh nhận được khoản bồi thường 30.000 USD và sẽ trở về nhà cùng gia đình tại Prey Veng.

Khánh Linh