Công nhận Cao nguyên Golan: Mỹ 'ưu ái' Israel, 'khẽ' trách Nga?

Tổng thống Trump và Thủ tướng Netanyahu rất hợp nhau.

Dòng tweet của Tổng thống Mỹ Donald Trump về ý định công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan đang phản ánh các quy tắc mới của trò chơi ở Trung Đông, theo Haaretz.

Trong mắt của ông Trump, một số công ước cũ mà các đời tổng thống Mỹ trước đây tuân thủ đã không còn hợp thời. Trong kỷ nguyên Trump, điều quan trọng là sự lan tỏa sức mạnh - và Thủ tướng Benjamin Netanyahu, người hưởng lợi nhiều nhất từ động thái này, đang nằm trong đội thắng.

So với một quyết định khác từng khiến chính quyền Netanyahu hài lòng - chuyển đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem - phản ứng quốc tế đối với động thái mới của ông Trump dự kiến sẽ khá yếu.

Châu Âu dĩ nhiên chưa bao giờ coi trọng Tổng thống Bashar Assad trong hơn 8 năm nội chiến ở Syria, dù cho ở thời điểm hiện tại nhà lãnh đạo này đang nắm trong tay chiến thắng. Do đó, một cuộc đàm phán trong tương lai về vấn đề Cao nguyên Golan giữa Israel và Syria cũng trở nên mờ mịt.

Đối với hầu hết người Israel, cuộc chiến ở Syria và việc khủng bố IS đe dọa Cao nguyên Golan là điều mà họ xác định có nên giữ lại khu vực này hay từ bỏ.

Việc Thủ tướng Netanyahu (trong nhiệm kỳ đầu tiên vào những năm 1990 và trong nhiệm kỳ thứ hai vào năm 2009) đã từng cân nhắc việc rời khỏi Golan dường như không liên quan đến quyết định hiện tại của Mỹ.

Động thái của Mỹ chủ yếu mang tính chất như một tuyên bố ủng hộ Israel. Trước mắt, nó không có hậu quả thực tế liên quan đến an ninh. Có vẻ như trung tâm của động thái này là một vấn đề chính trị.

Thời điểm ra tuyên bố của ông Trump đã cho phép nâng cao hình ảnh của Thủ tướng Netanyahu bao gồm kinh nghiệm và mối quan hệ chính trị, như một ưu thế đáng kể so với các đối thủ chính trị đối lập.

Thủ tướng Netanyahu đã chào đón tuyên bố như một lời “chúc phúc” của ông Trump vào tối ngày 21/3, một điều sẽ tốt cho hoạt động của chính quyền Israel lúc này. Người ta có thể thấy rằng, một động thái có lợi từ phía Mỹ đã thu hút sự quan tâm của công chúng Israel sang vấn đề khác.

Cần phải nhớ rằng, Thủ tướng Netanyahu đang trở thành mục tiêu công kích của phe đối lập sau một loạt những vấn đề bị phanh phui trong tuần qua. Tổng thống Trump đã cung cấp cho ông một khoảng thời gian nghỉ ngơi và một số tin tức tốt.

Công nhận Cao nguyên Golan của Israel cũng là một trong những thông điệp Mỹ gửi đến Nga.

Đây cũng không phải lần đầu tiên người ta thấy Tổng thống Trump đưa ra những chính sách đảo ngược của Mỹ theo chiều hướng ưu ái Israel hết mức. Trước đó, người ta đã thấy những bước đi tranh cãi như rút khỏi hiệp ước hạt nhân với Iran, quyết định chuyển đại sứ quán Mỹ ở Israel đến Jerusalem, và bây giờ, công nhận chủ quyền của Israel đối với Golan.

Giống như hai động thái trước đó, có vẻ như ông Trump phối hợp mọi thứ rất nhuần nhuyễn với Thủ tướng Netanyahu, giống như thể hai người có cùng chung suy nghĩ. Điều này đáp ứng mong mỏi của phe cánh hữu Israel, đặc biệt là sau nhiều năm mất lòng nhau giữa ông Netanyahu và cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Những người sẽ không tán thành tuyên bố của Trump, ngoại trừ người Syria, chủ yếu sẽ là người Nga và người Palestine. Washington đã đưa Moscow vào cuộc chơi bằng cách nhấn mạnh sự cần thiết phải đàm phán chính trị đối với vấn đề ở Golan.

Điều này được cho là một phản ứng của Mỹ đối với liên minh Nga với Iran ở Syria, cũng như việc Nga không thực hiện cam kết ngăn chặn lực lượng Iran và quân đội Hezbollah ở biên giới dọc theo Golan.

Đối với người Palestine, đây là một tiền lệ nguy hiểm, bởi vì Washington đang hợp pháp hóa động thái của Israel một cách đơn phương. Điều này rất dễ sẽ bao gồm cả các lãnh thổ mà Israel chiếm được trong cuộc chiến 6 ngày.

Theo học giả Asaf Orion từ viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel, các lãnh thổ thôn tính sẽ không được công nhận nếu không có thỏa thuận chính thức.

"Jerusalem đang hoan nghênh động thái này và tất nhiên nó rất hợp tai người Israel. Nhưng trên trường quốc tế, lý do an ninh mà ông Trump sử dụng ít được chấp nhận. Họ thảo luận về tính hợp pháp, không phải an ninh".

Mạnh Kiên