Công nghệ tài chính thế giới dịch chuyển trong trạng thái 'bình thường mới'

Công nghệ tài chính (hay Fintech-Financial Technology) đang là một xu thế phát triển trên thế giới cũng như tại Việt Nam trong những năm gần đây. Theo TS. Nguyễn Thị Hiền, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng, có nhiều định nghĩa liên quan đến hoạt động của Fintech, tuy nhiên nhìn chung đều nhìn nhận Fintech trong mối quan hệ giữa dịch vụ tài chính và công nghệ thông tin. Các công ty hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin sẽ sử dụng các công nghệ tiên tiến để cung cấp các dịch vụ tài chính.

Các sản phẩm mà họ cung cấp có thể là những sản phẩm dựa trên những ý tưởng sáng tạo mới hoặc có thể là các sản phẩm cũ nhưng được cung cấp theo phương thức mới với một mục đích là đơn giản hóa các thủ tục hành chính và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính. Điều này cho thấy xu hướng phát triển Fintech là tất yếu trong xu thế hội nhập hiện nay.

Các công ty Fintech trên thế giới hiện đang cung cấp các dịch vụ trong nhiều lĩnh vực khác nhau như công nghệ ngân hàng, thanh toán, tài chính doanh nghiệp, tài chính cá nhân, tiền kỹ thuật số, các dịch vụ thay thế dịch vụ lõi của hệ thống tài chính - ngân hàng (alternative cores)… với các sản phẩm/dịch vụ công nghệ đa dạng như: Ví điện tử, công nghệ sổ cái phân tán (DLT) trên nền tảng blockchain, thương mại trực tuyến B2C, mPOS…

Theo TS.Hiền, trong hoạt động ngân hàng, Fintech thâm nhập vào nhiều lĩnh vực, từ hoạt động cho vay, dịch vụ ngân hàng, quản trị rủi ro, đến các giao dịch tần suất cao, dữ liệu lớn. Phần lớn các khoản đầu tư này tập trung vào phân khúc khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa vào nhỏ với hai lĩnh vực nổi bật là thanh toán và cho vay, những lĩnh vực vốn là thế mạnh của ngân hàng. Xu hướng và mức độ phát triển của Fintech tại các khu vực và trên thế giới cũng có sự khác nhau. Tuy vậy, có thể thấy rằng mặc dù ở các khu vực khác nhau với mức độ tiếp cận và chấp nhận thị trường khác nhau nhưng không thể phủ nhận rằng Fintech đã và đang dần tạo ra những tác động rất lớn tới thị trường ngân hàng và xu hướng phát triển ngành tài chính ngân hàng trong tương lai.

Ngân hàng BBVA của Tây Ban Nha đã tổng kết một số xu hướng phát triển chính của Fintech trong lĩnh vực tài chính ngân hàng trong thời gian tới sẽ đi theo hai hướng chính:

Thứ nhất, Fintech sẽ ngày càng thâm nhập mạnh mẽ hơn vào các lĩnh vực dịch vụ mà ngân hàng cung cấp, trong đó bên cạnh những lĩnh vực truyền thống vốn là thế mạnh của ngân hàng là thanh toán và cho vay, Fintech sẽ tiếp tục phát triển sang những lĩnh vực có nhiều tiềm năng khác như dịch vụ chuyển tiền quốc tế, cho vay ngang hàng, gọi vốn cộng đồng,… Thứ hai, Fintech sẽ tiếp tục đi đầu trong việc ứng dụng các công nghệ mới, nâng cao tiện ích cho người sử dụng cũng như mức độ bảo mật cho khách hàng. Ví dụ như, việc phát triển các công cụ tự phục vụ như Internet Banking và Mobile Banking; cung cấp các giải pháp số hóa cho ngành ngân hàng; cung cấp các giải pháp về POS thế hệ mới như POS sử dụng công nghệ giao tiếp trường gần NFC hoặc mã QR; cung cấp giải pháp công nghệ giúp tăng cường bảo mật khách hàng từ các hoạt động gian lận, làm giả tài khoản và ăn cắp thông tin; phát triển các giải pháp thanh toán ngang hàng và ví điện tử, sử dụng công nghệ phi tiếp xúc cho ví điện tử; áp dụng rộng rãi công nghệ Blockchain trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng; sử dụng các công nghệ hiện đại và dữ liệu từ mạng xã hội để nâng cao các quyết định đầu tư…

Như vậy, có thể nhận thấy trong những xu hướng phát triển của Fintech trong thời gian tới sẽ tiếp tục chứng kiến sự thâm nhập mạnh mẽ của Fintech vào các lĩnh vực trong ngành ngân hàng. Điều này có thể tạo ra những cơ hội cũng như những thách thức đối với hệ thống ngân hàng trong quá trình phát triển dưới kỷ nguyên công nghệ 4.0.

Ảnh minh họa

Sự chuyển dịch cho trạng thái “bình thường mới”

Một chuyên gia trong lĩnh vực Fintech tại Singapore cho biết, Fintech sẽ tiếp tục phát triển mạnh trên thế giới và ở Việt Nam. Đặc biệt trong thời gian gần đây khi thế giới bị tác động bởi đại dịch Covid-19. Đại dịch này làm tăng tốc một số xu hướng, mà Fintech là một phần trong đó. Các chính phủ toàn cầu đang nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của virus này. Một trong những thay đổi mạnh mẽ nhất cho trạng thái "bình thường mới" là giảm thiểu việc tương tác vật lý, mà đặc biệt là những tờ tiền giấy được qua tay nhiều người - là vật trung gian lây truyền Covid-19 rất dễ dàng.

Cũng theo vị chuyên gia này, ngoài thanh toán không tiền mặt, các mảng khác của Fintech nhìn chung cũng phát triển hơn nhờ đi theo xu hướng chuyển đổi số. Ví dụ: Vay tiêu dùng, quản lý tài sản, bảo hiểm, tiền mã hóa, đánh giá rủi ro, ...

Trong tình hình suy thoái kinh tế trên toàn cầu, một lĩnh vực vẫn được coi là điểm sáng, có tiềm năng phát triển là Fintech. Bà Lucy Demery, Giám đốc toàn cầu khối ngân hàng dành cho Fintech, Ngân hàng standard Chartered nhận định, xu hướng thanh toán kỹ thuật số đã phát triển mạnh mẽ, cùng với đó là cơ hội mang đến những sản phẩm mới và những sự hỗ trợ cho người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Với việc nhiều cửa hàng, chi nhánh hoạt động theo kiểu truyền thống phải đóng cửa, thương mại trực tuyến với sự hỗ trợ của Fintech lại ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ.

Tại châu Âu, trong giai đoạn áp dụng các biện pháp cách ly xã hội, tần suất sử dụng các ứng dụng Fintech đã gia tăng 72% chỉ trong một tuần ở thời điểm cuối tháng 3/2020, theo báo cáo của deVere.

Trong giai đoạn khủng hoảng này, người dân và doanh nghiệp đang chuyển sang sử dụng các nền tảng kỹ thuật số cho nhu cầu thiết yếu.

Ngân hàng standard Chartered dự đoán xu hướng này sẽ tiếp tục kể cả khi dịch Covid-19 đã chấm dứt, khi khách hàng đã trở nên quen thuộc với hành vi tiêu dùng mới, tìm ra những phương thức mới mang lại hiệu quả và thích nghi với phong cách sống mới sử dụng các nền tảng kỹ thuật số. Điều này đã trở thành thực tiễn trong các lĩnh vực sử dụng Fintech vốn bùng nổ trong giai đoạn phong tỏa, như sức khỏe, nhu yếu phẩm, giao tiếp trực tuyến, giáo dục và nội dung số.

Các nền tảng thanh toán lớn và đa dạng đang hoạt động khá hiệu quả và ghi nhận sự gia tăng trong khối lượng giao dịch đến từ các ngách của thương mại điện tử.

Các ngân hàng thế hệ mới hàng đầu thị trường cũng sẽ thu về nhiều lợi ích nếu tập trung vào nâng cao trải nghiệm số cho khách hàng, nếu như họ có thể tạo ra thu nhập từ các ứng dụng thông qua các phương thức kinh doanh truyền thống.

Tiến Vinh