Con rạch ngập rác, hôi thối giữa lòng TP.HCM

Rạch Xuyên Tâm có chiều dài khoảng 6,2 km, từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật, chảy qua 2 quận Bình Thạnh và Gò Vấp (TP.HCM). Con rạch có 3 tuyến nhánh dài gần 2 km gồm: Cầu Sơn, Bình Triệu, Bình Lợi.

Ngày 5/3/2021, Sở Kế hoạch và Đầu tư hoàn tất thủ tục để trình HĐND TP.HCM duyệt chủ trương đầu tư dự án nạo vét, cải tạo môi trường rạch Xuyên Tâm. Lần này, chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM.

Gần hai chục năm qua, con rạch là một trong những nơi ô nhiễm nặng nề của thành phố. Nhiều đoạn rạch bị người dân dựng nhà, lấn chiếm, làm thu hẹp dòng chảy.

Khung cảnh từ phía trong nhà dân nhìn ra rạch Xuyên Tâm. Hai bên rạch có hàng nghìn hộ dân đang sinh sống.

Hàng ngày, những hộ dân sống ở đây đều xả chất thải thẳng xuống rạch.

Anh Thanh vẫn chèo ghe chở dừa cho một cửa hàng gần rạch Xuyên Tâm. Anh đã sống trên dòng nước này hơn 20 năm. "Nhiều lúc thối quá phải đốt nhang muỗi để át mùi", anh Thanh nói.

Bà Nguyễn Thị Hai sống ven con rạch Xuyên Tâm cách đây 50 năm. Bà cho biết trước đây rất ít người. "Con rạch lúc đó như một dòng sông, hiếm khi thấy rác, không gian thoáng đãng", bà Hai nhớ lại.

Sau này, chất thải ứ đọng quanh năm trở thành những bãi rác lớn dọc con rạch.

Chiếc cầu dân sinh nối đường Nguyễn Xuân Ôn sang hẻm 27 Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh) luôn đông đúc xe cộ. Những ngày trời nắng, người dân đi qua cầu phải chịu cảnh mùi hôi bốc lên từ dòng nước đen ngòm phía dưới.

Bà Trần Thị Minh mắc chiếc võng phía sau nhà, bà có thói quen nằm hóng mát lúc chiều xuống. Bà Minh cho biết cách đây khoảng 10 năm, con rạch mới bắt đầu ô nhiễm nghiêm trọng. "Những ngày nước rút, mùi hôi thối không chịu nổi, nhưng sống lâu cũng thành quen, mà không quen thì cũng làm gì còn chỗ nào để đi", bà Minh chia sẻ.

Những đoạn tiếp nối rạch Xuyên Tâm chảy xuyên các phường của hai quận Bình Thạnh và Gò Vấp đã bị chặn bởi nhà dân và rác thải.

Bà Lê Thị Thanh đang cho đàn gà phía sau nhà ăn. Bà cho biết trước đây nước rạch Xuyên Tâm còn trong, trẻ con quanh vùng rủ nhau xuống tắm mỗi chiều. "Vài năm trở lại đây dân cư khu vực này ngày một đông đúc, nhiều người xả rác xuống rạch nên tình trạng ô nhiễm mới xảy ra", bà Thanh chia sẻ.

Được UBND TP.HCM phê duyệt từ năm 2002, dự án rạch Xuyên Tâm trải qua 19 năm với 4 lần thay đổi vốn đầu tư từ 123 tỷ lên 9.300 tỷ đồng.

Duy Hiệu