Còn nhiều e ngại về Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương

Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều.

Ngày 09/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc Phiên họp thứ 37.

Trình bày tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, việc sửa đổi, bổ sung nhằm tháo gỡ những vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn thi hành Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều và đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành; đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đảm bảo thực thi có hiệu quả pháp luật về phòng, chống thiên tai và đê điều.

Một trong những nội dung đáng chú ý tại dự luật là việc đề xuất bổ sung Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường thông tin, Quỹ phòng chống thiên tai được quy định tại Luật hiện hành được thành lập ở cấp tỉnh, chưa có ở Trung ương nên có một số vướng mắc trong hoạt động tạo nguồn lực của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai để hỗ trợ các địa phương, nhất là trong các tình huống thiên tai nghiêm trọng xảy ra, đồng thời tiếp nhận nguồn hỗ trợ, cứu trợ tự nguyện của tổ chức, cá nhân nước ngoài cho công tác ứng phó, khắc phục nhanh hậu quả thiên tai được kịp thời.

Chính vì vậy, dự luật bổ sung Quỹ phòng, chống thiên tai ở Trung ương để tiếp nhận nguồn hỗ trợ nhân đạo, phi Chính phủ từ quốc tế (không bao gồm nguồn vốn viện trợ), đóng góp tự nguyện ngoài ngân sách nhà nước kịp thời, đúng quy định.

Quỹ phòng, chống thiên tai ở Trung ương được sử dụng khi có tình huống thiên tai khẩn cấp hoặc cần hỗ trợ ngay cho các địa phương chịu ảnh hưởng thiên tai nghiêm trọng, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

"Không tổ chức thu quỹ; sử dụng bộ máy hiện có của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai để quản lý và đảm bảo nguyên tắc không làm tăng biên chế", Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh. Đồng thời cho biết, cụ thể việc thành lập, quản lý, sử dụng và thanh quyết toán Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương và ở cấp tỉnh sẽ được quy định chi tiết trong Nghị định của Chính phủ.

Đáng lưu ý, theo ông Cường, hiện cả nước có 61/63 tỉnh thành lập Quỹ phòng chống thiên tai, thu được 2.500 tỷ đồng nhưng mới chi 1.000 tỷ đồng, 1.500 tỷ đồng vẫn chưa chi được. Vì vậy, cần có Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương để làm công tác điều phối.

Cho rằng việc thành lập Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương là cần thiết, song Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu để phù hợp thực tế, quy định rõ cơ chế điều hòa, sử dụng để tránh chồng chéo và địa phương không băn khoăn.

Cho ý kiến về việc này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga dẫn chứng, có 8/48 quỹ địa phương chưa sử dụng được tiền cho hoạt động phòng chống thiên tai. Và bà đặt câu hỏi, nguyên nhân chưa sử dụng tiền là gì? Nếu tỉnh không có thiên tai thì cũng phải chi phòng ngừa. Có phải vì 8 địa phương không chi mà phải thành lập quỹ ở trung ương để điều phối không?

Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải yêu cầu phải làm rõ đầu mối tiếp nhận, phân bổ viện trợ để điều hành hiệu quả, tránh việc tiếp nhận quần áo cho vùng lũ lụt thì để quần riêng, áo riêng, dẫn đến việc có nơi nhận viện trợ toàn áo, nơi thì nhận toàn quần.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định lại tỏ ra e ngại khi quỹ các địa phương là do người dân và doanh nghiệp đóng góp. Còn Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc thì cho rằng, việc thành lập thêm Quỹ phòng chống thiên tai ở trung ương là “rườm rà, không cần thiết”. Ông Phúc cho rằng, việc quan trọng hiện nay là cần làm tốt việc tiếp nhận, phân bổ các khoản viện trợ vì hiện chưa có bộ phận chuyên nghiệp xem người dân cần cái gì để điều hòa, phân bổ.

Nguyễn Việt