Con gái cố nhạc sĩ An Thuyên: Rút tác phẩm khỏi VCPMC để quảng bá tốt hơn

Thông tin gia đình quyết định rút toàn bộ tác phẩm của cố nhạc sĩ An Thuyên ra khỏi Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) khiến nhiều khán giả bất ngờ. Là con gái của nhạc sĩ, Bông Mai có thể chia sẻ lý do, cũng như những khó khăn, thuận lợi khi tự bảo vệ, thu tiền tác quyền sản phẩm âm nhạc của bố mình?

- Đáng lý ra câu hỏi lý do vì sao gia đình lại rút toàn bộ tác phẩm của nhạc sĩ An Thuyên tại VCPMC sẽ là do anh An Hiếu trả lời, nhưng bạn hỏi thì mình cũng xin nói ngắn gọn thế này: Việc rút các tác phẩm ra khỏi VCPMC không phải lý do số tiền thu được nhiều hay ít, mà quan trọng chúng tôi muốn tìm đối tác ngoài bảo vệ tác quyền có thể quảng bá các tác phẩm của ông.

Bông Mai chia sẻ với báo chí khi quyết định rút toàn bộ các tác phẩm âm nhạc của bố mình, nhạc sĩ An Thuyên ra khỏi Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC)

Từ trước đến nay, phía VCPMC chỉ làm mỗi việc là thu tiền tác quyền các tác phẩm qua những sản phẩm có sẵn. Thậm chí có những bản đã tồn tại hơn chục năm nay chứ không làm mới các tác phẩm. Gia đình chúng tôi nghĩ rằng, để khai thác tác phẩm tốt hơn thì phải có sự đầu tư mới. Chính vì không thỏa đáng với cách làm hiện nay của phía VCPMC trong việc khai tác tác phẩm nên chúng tôi quyết định dừng việc hợp tác.

Còn nói đến quá trình thực hiện triển khai rút khỏi VCPMC gặp khá nhiều khó khăn. Khó khăn đầu tiên là sự hỗ trợ từ Trung tâm bản quyền cho đến giờ phút này hầu như không có. Đến thời điểm hiện tại, gia đình chúng tôi không biết VCPMC đã ký với đơn vị nào, đã làm việc với họ ra sao. Cụ thể nguồn thu như thế nào, chi tiết ra sao trong bao nhiều năm gia đình chúng tôi không hề biết.

Gia đình chúng tôi đã nhiều lần gửi thư đề nghị VCPMC có cuộc họp với gia đình kể cả trước và sau khi có quyết định chính thức vào ngày 17.1.2018 rút toàn bộ tác phẩm của ba tôi ra khỏi VCPMC nhưng gia đình chưa nhận được sự hợp tác từ phía Trung tâm bản quyền.

Trước khi quyết định rút tất cả các sản phẩm âm nhạc của ba tôi, gia đình đã lập vi bằng tất cả các đơn vị kinh doanh âm nhạc đang sử dụng các tác phẩm. Lập vi bằng ở đây không phải theo ý là các đơn vị kinh doanh đang sử dụng trái phép, mà chỉ đơn giản là để gia đình biết được những đơn vị kinh doanh nào đang sử dụng tác phẩm của nhạc sĩ An Thuyên để gia đình có thể làm việc chặt chẽ về số lượng, số lượt nghe, sử dụng…một cách chi tiết nhất.

Có thể nói là khi gia đình chúng tôi đã quyết định điều này thì chúng tôi đã chuẩn bị rất kỹ, chứ không phải theo cách bột phát. Khi gia đình làm việc với các đơn vị kinh doanh âm nhạc không phải với mục đích truy thu hay làm một điều gì đó khiến cho họ bất lợi, mà đó là sự phối hợp một cách rõ ràng ngay từ đầu làm việc.

Cũng may mắn là ngay khi biết thông tin gia đình xin rút toàn bộ các tác phẩm của nhạc sĩ An Thuyên khỏi VCPMC thì một số đơn vị kinh doanh âm nhạc đã sẵn sàng hợp tác và làm việc với gia đình.

Bông Mai có nghĩ mình đang quá hấp tấp khi đưa ra quyết định này?

- Bản thân tôi trong lĩnh vực này là người có thể tự nhận có khá nhiều kinh nghiệm, cũng như tôi đã tự tìm hiểu rất kỹ trong vòng hai năm kể từ ngày ba tôi mất, chứ không vội vàng hấp tấp.

Gia đình chúng tôi cũng đã ký, khai thác với kênh youtube với một đơn vị đại diện cho youtube tại Việt Nam. Gia đình chúng tôi làm bài bản và chuyên nghiệp, nên tôi nghĩ cũng không nhất thiết cần phải dựa vào một đơn vị nào đó làm đại diện, bởi họ không thể thực hiện vừa khai thác vừa thu tiền tác quyền.

Tôi cũng luôn tự đặt câu hỏi khi VCPMC có trả tiền cho những người liên quan như ca sĩ hát tác phẩm đó hay không. Ví dụ các tác phẩm của ba tôi thì liệu những ca sĩ hát đó có được cùng hưởng hay không tôi cũng chưa được biết. Chính vì vậy mà trong thời gian sắp tới tôi dự định phải có động thái để những người cùng làm ra một tác phẩm đều được hưởng lợi. Tất nhiên không ai nghĩ đây là nguồn thu chính của mình nhưng cũng là nguồn thu chính đáng từ những giá trị về nghệ thuật.

Hiện tại tôi và gia đình đã tìm và tổng hợp được 1.000 bài hát của ba tôi chưa từng công bố. Vì vậy để cho tất cả được quy về một mối cho dễ khai thác. Tôi nghĩ khi ba tôi ra đi thì không có nghĩa tất cả phần âm nhạc của ông sẽ dừng lại.

Tôi cũng mong thông qua đây, gia đình chúng tôi nhận được sự hỗ trợ từ VCPMC. Thực lòng gia đình chúng tôi cũng phải gửi lời cám ơn tới VCPMC chứ không phải lời trách móc. Tuy nhiên sau lời cám ơn, chúng ta cũng nên tách bạch các mối quan hệ cá nhân. Chúng ta vẫn phải đặt mối quan hệ công việc, bởi việc này liên quan tới pháp lý và quyền lợi.

Theo vợ nhạc sĩ An Thuyên - đạo diễn Huyền Lâm, trong vòng 5 năm trở lại đây, tính trung bình, mỗi 1 năm gia đình nhạc sĩ An Thuyên nhận được 60 – 70 triệu đồng tiền tác quyền âm nhạc từ VCPMC. Quý cao nhất là 32 triệu, quý thấp là 8 triệu đồng.

Có phải đây là lý do chính khiến Bông Mai nghỉ việc ở VTV? Bông Mai có cảm thấy hẫng khi mình không còn làm việc ở VTV, đặc biệt đã có thời gian khá dài 12 năm gắn bó?

- Tôi có rất nhiều lý do để nghỉ việc ở VTV. Tôi cũng đã chia sẻ phần việc của ba tôi chỉ là một góc trong những dự án công việc tới đây của tôi. Dự án âm nhạc thiếu nhi “Sing Chennel” là dự án khiến tôi phải chọn con đường đi riêng, phải dồn nhiều công sức và tâm huyết.

Tôi là người làm bất cứ việc gì không mang tính bột phát. Tôi làm việc gì cũng đều có sự chuẩn bị rất kỹ. Trong suốt một năm qua tôi đã suy nghĩ mình có nên nghỉ việc ở VTV hay không. Nếu nghỉ thì mình sẽ làm công việc gì tiếp sau đây.

Lý do lớn nhất tôi nghỉ việc ở VTV chính là để theo đuổi dự án âm nhạc thiếu nhi “Sing Chennel” của mình. Dự án này đã được tôi theo đuổi 2 năm nay. Có thời điểm một mình tôi lầm lũi làm công việc này, cũng có những lúc tôi bị stress vì nó, bởi đây là công việc quá mới, quá lạ. Âm nhạc thiếu nhi thì không phải là mới. Nhưng cách làm, cách khai thác trên nền tảng Digital…khác với lĩnh vực khai thác truyền thống mà tôi đã làm trước đó.

Trong suốt một năm qua, tôi đã tìm con đường đi để tiếp cận với những thứ mới mẻ này. Để hình dung bài toán của mình rõ ràng hơn, tôi đã phải đo khả năng của mình trước chứ chưa nói đo độ quan tâm của khán giả. Tôi muốn đo để xem mình thực sự quan tâm tới đâu và đã đầu tư cho dự án nhiều hay chưa?

Bông Mai có nghĩ công việc này quá mới mẻ thì sự rủi ro sẽ nhiều hơn so với công việc làm BTV ở VTV?

- Khi tôi đã quyết định thì sẽ không đặt tính rủi ro lên cao mà tôi sẽ nhìn dự án rủi ro theo cách nào để tôi lựa và tránh tối đa sự rủi ro đó. Tuy nhiên, nếu con đường đi của mình có gặp rủi ro thì cũng tốt bởi nó sẽ là cú sốc để mình tỉnh táo mà không ngủ quên trên những điều mình cho rằng mình đã lựa chọn đúng.

Hơn nữa điều tôi muốn hướng đến là khi bước ra khỏi vòng an toàn là tôi đã ở độ tuổi chín nhất định. Và khi quả đã chín rồi thì không thể ở mãi trên cây vì vậy tôi muốn làm điều gì đó có giá trị hơn bản thân mình. Phụ nữ khi ở tuổi 40 tới 45 là độ tuổi chín chắn nhất trong tất cả công việc và kiến thức cuộc sống. Vì vậy tôi không muốn mình lãng phí quãng thời gian này, cũng giống như tôi đã không cảm thấy phí những năm tháng tuổi thanh xuân để đi học.

Nhạc sĩ An Hiếu và Bông Mai tại buổi gặp gỡ báo chí chiều 12.4.

Khi quyết định nghỉ việc ở VTV, gia đình Bông Mai, đặc biệt mẹ bạn đã có phản ứng như thế nào?

- Khi tôi quyết định việc ở VTV, tôi đã phải làm công tác tư tưởng cho mẹ trước. Bởi các cụ quen với nếp nghĩ môi trường nhà nước thì sẽ ổn định, an toàn hơn, nhất là khi về hưu thì có lương hưu.

Tuy nhiên để mẹ hiểu với dự án tôi theo đuổi, tôi đã phải nói cho mẹ biết dự án âm nhạc này như thế nào. Niềm đam mê của tôi với dự án ra sao. Thậm chí tôi còn phải kể chuyện như hôm nay đi gặp bác nhạc sĩ này, bác nhạc sĩ kia, rồi hôm nay con đi quay ở thế này, mai con quay ở kia…tức là tất cả những công việc tích cực của dự án tôi đều kể cho mẹ tôi biết để mẹ hiểu và hòa cùng vào với dự án của tôi.

Ngày tôi mang đơn xin nghỉ việc tới nộp tại VTV, khi về đến nhà tôi vỗ vai mẹ như hai người bạn và bảo bà: Hôm nay con đã nộp đơn và chính thức xin nghỉ việc tại VTV. Mẹ tôi nghe xong thì không còn sốc nữa, nhưng vẫn hỏi lại tôi một câu: Con đã suy nghĩ kỹ chưa? Tôi trả lời mẹ: Một năm nay con đã suy nghĩ rồi mẹ à.

Lúc đó mẹ tôi không hỏi gì thêm nữa và hoàn toàn tôn trọng quyết định của tôi. Cũng giống như cách đây 12 năm, tôi cũng khiến gia đình có chút bất ngờ khi quyết định ra quân trong khi đang chuẩn bị lên hàm Thiếu tá để sang làm thực tập sinh ở VTV.

Xin cám ơn Bông Mai!

Dự án âm nhạc thiếu nhi “Sing Channel” – Hãy để trẻ em Việt Nam được hát bài hát Việt Nam được phát triển trên nền tảng gần 3000 bài hát thiếu nhi của các nhạc sĩ sinh từ năm 1930 trở lại đây, đã được biên tập xuất bản dưới tên Tổng tập các bài hát thiếu nhi Việt Nam “Giai điệu cuối tuần thần tiên” do cố nhạc sĩ An Thuyên làm chủ biên. Khi còn sống, nhạc sĩ An Thuyên đã thực hiện dang dở dự án này. Đến nay, gia đình ông tiếp tục thực hiện dự án theo mong muốn của nhạc sĩ.

Trong quá trình thử nghiệm, “Sing Channel” đã ra mắt một số chương trình âm nhạc thú vị như “Những bông hoa nhỏ”, “Cánh én tuổi thơ”. “Sing Channel” sẽ mở rộng hợp tác với các đơn vị VTVGo, VTVcab, nhaccuatui…

Thanh Hà (thực hiện)