'Con cưng' F-16 của Mỹ vừa 'gãy cánh' tại Đức, phi công thoát nạn

Lực lượng cứu hộ có mặt tại hiện trường vụ tai nạn ở miền Tâynước Đức sau khi nhận được một loạt cuộc gọi khẩn cấp. Khu vực rộng lớn xung quanh địa điểm tiêm kích rơi được phong tỏa, trong khi phi công ngay lập tức được đưa đến bệnh viện, nhưng cảnh sát hiện chưa rõ mức độ thương tích của nạn nhân.

Không quân Mỹ cho biết, chiếc F-16 bị rơi trong chuyến bay huấn luyện thường lệ

Phát ngôn viên căn cứ không quân Spangdahlem của Mỹ gần đó vẫn chưa đưa thêm thông tin nào về vụ tai nạn, nguyên nhân hay tình trạng sức khỏe của phi công

Những vụ rơi máy bay quân sự thường xuyên xảy ra ở Đức trong vài năm gần đây. Trước khi chiếc F-16 của Mỹ bị rơi thì không quân Đức cũng gặp tai nạn với tiêm kích EF-2000

F-16 được coi là dòng tiêm kích "con cưng" và thành công nhất của Mỹ. Dòng chiến đấu cơ này nổi tiếng về khả năng tác chiến cũng như sự hoạt động ổn định so với các chiến đấu cơ khác

F-16 do tập đoàn General Dynamics (nay thuộc Lockheed Martin) chế tạo và đưa vào sử dụng trong Không quân Mỹ từ năm 1978. Ban đầu F-16 được chế tạo với vai trò tiêm kích hạng nhẹ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ không phận

F-16 có thiết kế khí động tối ưu cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không. Buồng lái kiểu "bong bóng" giúp phi công quan sát tốt hơn

Kiểu buồng lái gắn kính hình bong bóng, hoàn toàn không có điểm “mù”, vị trí thanh điều khiển thuận lợi cho tác nghiệp trong điều kiện trọng lực cao, ghế nghiêng 30 độ giúp giảm hiệu ứng trọng lực lên phi công

Đây cũng là một trong những máy bay chiến đấu đầu tiên được trang bị hệ thống "fly-by-wire" (điều khiển bay bằng dây dẫn) đem lại khả năng cơ động xuất sắc trong phạm vi hẹp

Đây cũng là chiếc máy bay chiến đấu đầu tiên có thiết kế chống lại trọng lực quay vòng, là một trong số ít máy bay phản lực có tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng lớn hơn một, nhờ đó, có khả năng tăng tốc rất tốt

Khả năng cơ động đáng nể của chiến đấu cơ F-16 vẫn rất hữu dụng, thậm chí chúng đã chiến thắng tiêm kích tàng hình F-35 trong không chiến quần vòng ở cự ly gần khi cho thử nghiệm

F-16 cũng là dòng tiêm kích có khả năng nâng cấp mạnh mẽ. Các phiên bản mới nhất thậm chí có sức chiến đấu ngang ngửa với Su-35 của Nga

Về cơ động, F-16 được trang bị một động cơ phản lực Pratt&Whitney F100-PW-200, lực đẩy tối đa 106 kN có đốt sau. Động cơ này giúp F-16 đạt tốc độ tối đa Mach 2 (khoảng 2.200 km/h), bán kính chiến đấu 550 km

Cảm biến chính của máy bay là radar xung Doppler AN/APG-68. Radar này có phạm vi tìm kiếm mục tiêu trên không có diện tích phản hồi radar 5m2 ở cự ly 105 km, tầm trinh sát tối đa 296 km

Các phiên bản hiện đại hơn được trang bị radar quét mạng pha điện tử chủ động (AESA) AN/APG-83 đem lại hiệu suất tác chiến vượt trội gấp hơn 2 lần phiên bản cũ

Về vũ khí trang bị, F-16 được vũ trang pháo M61A1 6 nòng 20 mm bố trí phía bên trái buồng lái. Chúng có 9 điểm treo vũ khí dưới cánh có thể mang tên lửa không đối không, đối đất, đối hải, bom thông thường, bom thông minh

Tổng tải trọng vũ khí mang theo khoảng 7,5 tấn, thậm chí phiên bản mới nhất của F-16 còn có khả năng mang theo tới 7,9 tấn vũ khí, tức gần ngang mức 8 tấn củatiêm kích hạng nặng Su-30/35

Từ những năm 1980 trở đi, F-16 được nâng cấp thành chiến đấu cơ đa nhiệm. Sau nâng cấp, ngoài nhiệm vụ chính là chiếm ưu thế trên không, F-16 có thể thực hiện nhiệm vụ tấn công mặt đất, đối hải, áp chế phòng không và trinh sát mạnh mẽ

F-16 phiên bản C/D block 40 được nâng cấp để sử dụng đạn tấn công ngoài tầm phòng không điểm AGM-154 JSOW, bổ sung pod nhắm mục tiêu gắn ngoài LANTIRN cho phép thực hiện nhiệm vụ áp chế phòng không đối phương

F-16 E/F block 60 là phiên bản đang được sử dụng rộng rãi của gia đình F-16. Phiên bản này được bổ sung thêm thùng nhiên liệu đa giác cho phép mở rộng phạm vi hoạt động cùng những nâng cấp về hệ thống điện tử cho khả năng tác chiến vượt trội

F-16 V block 70/72 là phiên bản hiện đại nhất của gia đình F-16. Phiên bản này được trang bị radar mảng pha chủ động AESA, động cơ mới cùng hệ thống điện tử hàng không tiên tiến giúp chúng có năng lực tác chiến ngang ngửa với các tiêm kích cực mạnh của Nga như Su-30/35

F-16 xung trận lần đầu trong chiến dịch Bão táp sa mạc năm 1991. Máy bay đã chứng minh hiệu suất chiến đấu ưu việt trong các nhiệm vụ thực thi vùng cấm bay, áp chế phòng không Iraq và Libya. Không quân Mỹ dự định duy trì hoạt động F-16 đến năm 2025

Ước tính đã có khoảng 4.600 chiếc F-16 với các phiên bản được xuất khẩu cho 25 quốc gia, trở thành chiến đấu cơ bán chạy nhất thế giới. Lockheed Martin vẫn tiếp tục sản xuất F-16 cho các khách hàng nước ngoài

Việt Hùng (Tổng hợp)