Coi đường cao tốc như... ở nhà!

Thực trạng đáng báo động

Chỉ trong hơn một tháng qua đã xảy ra hàng loạt vụ xe ô tô dừng, đỗ, vô tư trải chiếu “mở tiệc” ăn uống, bất chấp quy định của pháp luật và nguy cơ tai nạn rình rập, cho thấy thực trạng đáng báo động về văn hóa giao thông trên tuyến đường này.

Một gia đình vô tư ăn uống trên đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai

Mới đây nhất, vào trưa ngày 24/2, tại km 236+250 trên đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai thuộc xã Gia Phú (huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai) có một nhóm gồm 6 người đi trên chiếc xe ô tô 7 chỗ biển kiểm soát 89A - 064.90 dừng lại trải chiếu ăn uống ngay bên lề đường. Đến 16 giờ, khi chiếc xe xuôi xuống Hà Nội, lực lượng chức năng đã chặn lại ở Km6, lập biên bản và tạm giữ chiếc xe này.

Theo đại diện Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, hành vi dừng lại ăn uống, làm việc riêng trên đường cao tốc là rất nguy hiểm và vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ.

Trước đó, ngay những ngày đầu Xuân Kỷ Hợi 2019 liên tiếp xảy ra hai vụ việc phản cảm. Đó là trường hợp chủ xe ô tô BKS 36A - 090.48 và 88A - 079.14 (cùng ngày 6/2/2019, tức mùng 2 Tết Kỷ Hợi) vô tư dừng đỗ, “bày cỗ” ăn nhậu ngay trên làn dừng khẩn cấp.

Trong lúc ăn uống vui vẻ, gia đình này còn livestream, khoe bữa tiệc liên hoan trên Facebook khiến nhiều người bức xúc, bất chấp tính mạng của bản thân cũng như những người tham gia giao thông khác lưu thông trên tuyến, khiến dư luận bức xúc. Đến ngày 9/2, Đội Tuần tra kiểm soát giao thông số 1, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đã lập biên bản lỗi vi phạm “Dừng đỗ xe trên đường cao tốc” đối với tài xế xe BKS 36A-090.48, phạt tiền 5,5 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 2 tháng.

Ngày 16/2, lại xuất hiện ảnh chụp một nhóm 4 thanh niên trải chiếu ngồi trước đầu chiếc xe ô tô 88A-079.xx. Vị trí nhóm người này ngồi được cho tại km 233+400 thuộc lối ra nút giao thông IC17 đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai.

Coi thường tính mạng và pháp luật

Theo Điểm c, Khoản 7, Điều 5, Nghị định 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, tài xế có hành vi “Không tuân thủ các quy định về dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc; khi dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đặt ngay biển báo hiệu nguy hiểm theo quy định” bị phạt tiền 5 - 6 triệu đồng.

Ngoài phạt tiền, tài xế phạm lỗi trên còn bị hình tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 1 - 3 tháng theo quy định tại Điểm b, Khoản 12, Điều 5, Nghị định 46/2016/NĐ-CP.

Luật sư Nguyễn Văn Dũng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Theo Điểm c, Khoản 7, Điều 5, Nghị định 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, tài xế có hành vi “Không tuân thủ các quy định về dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc; khi dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đặt ngay biển báo hiệu nguy hiểm theo quy định” bị phạt tiền 5 - 6 triệu đồng. Ngoài phạt tiền, tài xế phạm lỗi trên còn bị hình tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 1 - 3 tháng theo quy định tại điểm b, Khoản 12, Điều 5, Nghị định 46/2016/NĐ-CP.

Luật sư Dũng cho rằng, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật xử lý hành chính trong lĩnh vực này chưa đầy đủ và hoàn thiện, các chế tài chưa đủ mạnh để tác động đến ý thức của người tham gia giao thông. “Cần sửa lại các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh theo hướng xử phạt sát thực tế hơn. Đồng thời, tăng cường các trang thiết bị ghi hình, giám sát và các biện pháp khác”, luật sư Dũng nói.

Cũng theo luật sư Dũng, người dân tham gia giao thông cần nâng cao ý thức tuân thủ quy định giao thông đường bộ, đặc biệt là trên các tuyến đường cao tốc. Hành vi tự do, tự tiện, coi thường pháp luật của những người ăn uống trên cao tốc không chỉ nguy hiểm tới tính mạng mà còn ảnh hưởng tới sự an toàn của người khác.

Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Thị Nga cũng cho rằng, liên tiếp xảy ra tình trạng trên là do ý thức tham gia giao thông kém chứ không phải tài xế thiếu hiểu biết pháp luật. “Theo tôi việc cần thiết là phải tăng cường tuyên truyền để nâng cao ý thức tham gia giao thông của các tài xế”, luật sư Nga nhấn mạnh.

Qua các vụ việc xảy ra gần đây, nhiều chuyên gia cho rằng, để nâng cao được ý thức văn hóa tham gia giao thông an toàn trên cao tốc cần phải làm tốt công tác giáo dục và xử phạt nghiêm minh. Sau khi lực lượng CSGT xử phạt cần thông báo cho các cơ quan quản lý để tiếp tục có hình thức xử lý khác như thu hồi phù hiệu, giấy phép và việc xử phạt cần công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Để giao thông cao tốc an toàn, bên cạnh việc hoàn chỉnh về hạ tầng, hệ thống camera giám sát đồng bộ thì ý thức người tham gia giao thông cần có sự khác biệt. Để làm được việc này cần tăng thêm thời lượng đào tạo các kiến thức về lưu thông trên đường cao tốc. Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng cần tăng cường tuần tra, kiểm soát xử phạt và phải xử phạt nghiêm minh mọi hành vi vi phạm.

Theo Thượng tá Nguyễn Văn Tùng (cán bộ Công an TP Hà Nội), hệ thống camera trên tuyến cao tốc có thể phát hiện ngay các vi phạm nhưng đối với hành vi dừng đỗ thường là không lâu nên lực lượng tuần tra kiểm soát dù đã sử dụng ô tô cũng khó có thể điều lực lượng đến hiện trường ngay được. Những trường hợp này dữ liệu sẽ được chuyển cho lực lượng cảnh sát giao thông xử lý. Những hành vi nguy hiểm lực lượng kiểm tra cần đến hiện trường để xử lý ngay.

“Một trong những nguyên nhân khiến văn hóa tham gia giao thông trên đường cao tốc của nhiều chủ phương tiện rất kém xuất phát từ công tác đào tạo, cấp giấy phép lái xe, các quy tắc tham gia giao thông trên đường cao tốc chưa được chú trọng. Vì vậy, thời gian tới cần siết chặt công tác đào tạo lái xe, tăng thời lượng đào tạo hiểu biết các kỹ năng, nguyên tắc tham gia giao thông trên đường cao tốc thì việc lưu thông sẽ được an toàn hơn”, ông Tùng nhấn mạnh.

Hà Phong