Có tiền là thành Nữ hoàng và Nam vương
Chỉ 15 đến 20 triệu là có một danh hiệu Nữ hoàng rồi. Những cuộc thi như thế thí sinh chỉ đăng ký, nộp tiền. Chả cần thi thố gì cầu kỳ phức tạp.
Chưa bao giờ công chúng lại bị bội thực bởi các cuộc thi hoa hậu như thời điểm này. Ngoài hai cuộc thi sắc đẹp lớn là Hoa hậu Việt Nam và Hoa hậu hoàn vũ Việt Nam, còn có một số cuộc thi hoa hậu, hoa khôi khác cũng được tổ chức ở Việt Nam như: Hoa hậu Phụ nữ Việt Nam qua ảnh, Hoa hậu Biển, Hoa hậu Đại dương, Hoa hậu Bản sắc Việt toàn cầu, Hoa khôi Du lịch Việt Nam, Hoa khôi áo dài... chưa kể các cuộc thi hoa khôi cấp tỉnh, thành phố, khu vực (Hoa khôi miền Trung, Hoa khôi Đồng bằng sông Cửu Long...)
Trước công chúng mong chờ háo hức được theo dõi những cuộc thi hoa hậu đẳng cấp bao nhiêu thì nay nhắc đến thôi đã thấy ngán ngẩm. Vì tần suất các cuộc thi hoa hậu diễn ra liên tục khiến cho người dân có cảm giác các cô gái trưởng thành có nhan sắc là lập tức đăng ký tham gia các cuộc thi sắc đẹp.
Khi ngày càng nhiều người muốn sở hữu các danh hiệu sắc đẹp để làm bàn đạp nhanh chóng tiến thân thì các cuộc thi nhan sắc cũng mọc ra ngày càng nhiều. Nào là: Nữ hoàng văn hóa tâm linh; Nữ hoàng thực phầm Việt Nam; Nữ hoàng gốm sứ; Nữ hoàng thương hiệu Việt Nam; Nữ hoàng hoa hồng; Nữ hoàng Ngoại giao toàn cầu, rồi đến cả Nữ hoàng văn hóa tâm linh, Nữ hoàng thực phẩm Việt Nam…Một rừng Nữ hoàng thi nhau mọc lên như nấm sau mưa.
Quá nhiều cuộc thi, quá nhiều danh hiệu hoa hậu, nữ hoàng, hoa khôi... dành cho các người đẹp khiến công chúng bị bội thực với các cuộc thi sắc đẹp.
Có tiền là thành Nữ hoàng và Nam vương
Trước đây, việc cấp phép cho các cuộc thi cấp quốc gia có phần chặt chẽ. Cuộc thi cấp quốc gia đầu tiên là Hoa hậu Việt Nam (tên trước đó là Hoa hậu Báo Tiền Phong) đã tạo được lòng tin và dấu ấn trong lòng khán giả.
Nghị định 79/2012/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 15/2016/NĐ-CP) đã quy định rất rõ ràng về số lượng các cuộc thi người đẹp tổ chức hằng năm ở trong nước. Theo đó, đối với cuộc thi người đẹp có quy mô toàn quốc, mỗi năm không tổ chức quá 2 lần; Cuộc thi người đẹp vùng, ngành, đoàn thể Trung ương, mỗi năm tổ chức không quá 3 lần; Cuộc thi người đẹp cấp tỉnh, mỗi năm tổ chức không quá 1 lần...
Các cuộc thi phải được cấp phép theo quy định. Cuộc thi người đẹp quốc tế tổ chức tại Việt Nam sẽ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp phép. Cuộc thi người đẹp có quy mô vùng, ngành, đoàn thể Trung ương do Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép. UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp giấy phép tổ chức thi người đẹp cho cuộc thi người đẹp trong phạm vi địa phương. Tổ chức đề nghị cấp giấy phép tổ chức thi người đẹp phải gửi một bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục Nghệ thuật biểu diễn hoặc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoặc Sở Văn hóa và Thể thao.
Nghị định 79 cũng ghi rõ là “Khuyến khích tổ chức, cá nhân Việt Nam thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang; thi người đẹp và người mẫu; lưu hành, kinh doanh bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu theo quy định của pháp luật”. Tuy nhiên, không phải ai muốn tổ chức thi người đẹp hoặc người mẫu đều có thể được cấp phép mà phải xem xét xem trong giấy phép kinh doanh, tổ chức đó có đăng ký kinh doanh dịch vụ văn hóa, nghệ thuật hoặc quyết định thành lập có chức năng hoạt động văn hóa, nghệ thuật hay không.
Họp báo công bố Chương trình Tôn vinh nữ hoàng Thương hiệu Việt Nam năm 2019 Thời gian vào ngày 13/07/2019, địa điểm tại cung Văn hóa hữu nghị Việt - Xô Hà Nội.
Hiện nay, rất nhiều công ty tư nhân không mấy khó khăn để xin cấp phép cho các cuộc thi sắc đẹp quốc gia, thậm chí quốc tế. Việc các công ty cho ra lò hàng loạt danh hiệu hoa khôi, người đẹp chẳng những khiến các cuộc thi nhan sắc trở nên dễ dãi mà còn biến giải thưởng thành trò hề. Sự dễ dãi trong tổ chức các cuộc thi nhan sắc khiến nhiều cuộc thi bị biến thành "chợ". Một cái chợ bán danh hiệu Nữ hoàng, Nam Vương hình thành.
Theo tiết lộ của bà T.M, một người hoạt động trong lĩnh vực làm đẹp và cũng chuyên tổ chức các cuộc thi: “Giờ đây không có gì là không thể. Tất cả mọi thứ đều phải gắn liền với tiền. Những cuộc thi Nữ hoàng hay Nam Vương nhiều vô kể. Cứ hai tháng những cuộc thi như thế lại được tổ chức một lần”.
Sốc hơn nữa khi biết giá chợ đen của mỗi danh hiệu Nữ hoàng hay Nam vương “rẻ như bèo”. “Chỉ 15 đến 20 triệu là có một danh hiệu Nữ hoàng rồi. Những cuộc thi như thế thí sinh chỉ đăng ký, nộp tiền. Chả cần thi thố gì cầu kỳ phức tạp. Đến tối, sự kiện diễn ra và gọi lên trao giải”, Bà T.M cho biết.
Bi hài hơn ở chỗ, ngay cả thành phần ban giám khảo các cuộc thi cũng đều có giá. Bà T.M cho biết thêm: “10 triệu là là được ngồi trong thành phần ban giám khảo. Nếu không muốn bỏ tiền mặt để ngồi vị trí ban giám khảo thì phải dắt theo 10 thí sinh tham gia cuộc thi. Ban tổ chức sẽ thu lệ phí từ 10 thí sinh đó để bù cho việc thu chi. Bình thường những cuộc thi như thế, mỗi thí sinh tham dự sẽ nộp lệ phí 3 triệu đồng. Nếu thí sinh nào muốn có giải thì sẽ nộp thêm tiền. Cay đắng là ở chỗ đó. Nhiều đồng nghiệp của tôi được chào mời thường xuyên tham dự những cuộc thi nhan sắc đó nhưng họ đã từ chối. Giờ nhan nhản danh hiệu khiến những người làm nghề như chúng tôi thấy mất niềm tin”.
Ai có thể tổ chức các cuộc thi người đẹp?
Luật Doanh nghiệp hiện hành vẫn còn quá nhiều kẽ hở nên các doanh nghiệp đã lợi dụng kẽ hở đó mà lách luật. Kẽ hở này sẽ tạo nên sự hỗn loạn về các cuộc thi sắc đẹp, loạn danh hiệu và làm khó cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm tra - giám sát. Mới đây nhất khi danh hiệu mỹ miều Nữ hoàng văn hóa tâm lý xuất hiện trên mạng xã hội thì nhiều người tá hỏa.
Theo tìm hiểu, danh hiệu "Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam" do Trung ương Hội nghệ nhân và Thương hiệu Việt Nam phối hợp với Công ty Cổ phần XNK ô tô Ngọc Minh phong tặng năm 2018.
Khi được hỏi về cuộc thi này, đại diện của Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết, Cục đã rà soát và không thấy có cuộc thi nào như thế và không có danh hiệu nào là “Nữ hoàng văn hóa tâm linh”. Cục Nghệ thuật biểu diễn đang yêu cầu các cán bộ của Cục tiếp tục xác minh lại việc này. Nếu đúng như những gì mà đại diện Cục Nghệ thuật biểu diễn đưa ra ở trên thì danh hiệu “Nữ hoàng văn hóa tâm linh” của bà Ngân chả lẽ lại là giả mạo? Và còn rất nhiều cuộc thi và danh hiệu như thế nữa đã và đang còn tiếp tục diễn ra và khi được hỏi Cục nghệ thuật biểu diễn cũng sẽ ngạc nhiên như đã từng ngạc nhiên với danh hiệu Nữ hoàng văn hóa tâm linh.
Trước sự lộn xộn trong việc tổ chức các cuộc thi người đẹp/người mẫu, dưới góc độ pháp lý, cần thiết phải xem xét việc tổ chức hoạt động nghệ thuật biểu diễn hoặc tổ chức cuộc thi người đẹp/người mẫu là một lĩnh vực đặc thù, là văn hóa chứ không thể đặt ngang hàng với kinh doanh dịch vụ với mục đích thương mại như hiện nay. Việc xem xét năng lực của đơn vị tổ chức phải có quy chế và quy trình rõ ràng. Và nếu có sai phạm cũng sẽ phải có hình thức xử lý cụ thể chứ không chung chung. Và ngày càng nhiều các cuộc thi có biểu hiện vi phạm pháp luật liên quan như lĩnh vực quảng cáo, cấp phép biểu diễn nghệ thuật... có ảnh hưởng đến bản sắc văn hóa Việt nam và mang tính chất thương mại, trục lợi của một số tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
Điều 14 Nghị định 158/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo cũng ghi rõ: “Với những cuộc thi người đẹp không được cấp phép theo kiểu “tự xưng danh hiệu”, đơn vị tổ chức có thể sẽ bị “phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng đối với hành vi tổ chức thi người đẹp có quy mô vùng và phạt tiền từ 40 triệu đến 50 triệu đồng đối với hành vi tổ chức thi người đẹp và người mẫu có quy mô toàn quốc, người đẹp và người mẫu quốc tế tổ chức tại Việt Nam”.
Luật quy định rất rõ như vậy nhưng dường như cũng chả mấy có công ty tổ chức nào bị phạt. Và mới đây nhất, dư luận cũng đặt câu hỏi, Công ty xuất nhập khẩu ô tô Ngọc Minh có chức năng kinh doanh dịch vụ về nghệ thuật biểu diễn không mà lại được cấp phép tổ chức chương trình Nữ hoàng Thương hiệu Việt Nam?./.
