Có thể mất nhiễm sắc thể Y, gia tăng nguy cơ mắc Alzheimer vì thuốc lá

Não bị teo do mắc bệnh Alzheimer.

Và đây cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở nam giới.

Giảm, mất nhiễm sắc thể Y

Trong nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí Science, các chuyên gia của Đại học Uppsala (Thụy Điển) đã nghiên cứu cho rằng: Nhiễm sắc thể Y, vốn giữ vai trò quan trọng trong việc xác định giới tính nam và sản xuất tinh trùng, sẽ biến mất khỏi tế bào máu của nam giới hút thuốc nhiều hơn ở các tế bào máu của các nam giới không hút thuốc.

Nhiễm sắc thể Y là một trong hai nhiễm sắc thể quy định giới tính ở nam giới. Đàn ông thường có một cặp nhiễm sắc thể giới tính gồm một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y (XY), trong khi phụ nữ thì có hai nhiễm sắc thể X (XX).

Từ 50 năm trước, các nhà khoa học đã biết rằng nhiễm sắc thể Y có thể biến mất. Hiện tượng này hay gặp ở nam giới cao tuổi hơn thanh niên.

Theo ông Lars Forberg – Trung tâm miễn dịch, di truyền học và bệnh lý Đại học Uppsala (Thụy Điển): Các tế bào bị mất nhiễm sắc thể Y không chết đi nhưng chúng sẽ bị gẫy đứt chức năng sinh học. Các tế bào miễn dịch trong máu có nhiệm vụ chống lại ung thư có thể bị tổn hại khi thiếu nhiễm sắc thể Y.

Forsberg và các cộng sự đã tập hợp các số liệu nghiên cứu từ 6.000 nam giới tại Thụy Điển thuộc ba nhóm khác nhau từ những người đàn ông có các yếu tố như huyết áp, sử dụng rượu bia, hút thuốc, tập thể dục… họ được kiểm tra mẫu máu để các nhà nghiên cứu có thể đánh giá sự tồn tại của nhiễm sắc thể Y. Kết quả cho thấy, việc mất nhiễm sắc thể Y trong tế bào ở những nam giới tham gia nghiên cứu thuộc nhóm tuổi 70 – 80 có tới 15,4% nhiễm sắc thể Y bị mất trong khi chỉ có 4,1% ở nhóm dưới 70 tuổi. Loại trừ vấn đề tuổi tác, lối sống, sức khỏe những người hút thuốc có nguy cơ mất nhiễm sắc thể Y cao gấp 2,4 – 4,3 lần so với những người không hút.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy, một số đàn ông bỏ thuốc sau đó dường như khôi phục được các nhiễm sắc thể Y của họ. Nhà nghiên cứu Lars Forsberg cho rằng, đây có thể là động lực để những người hút thuốc từ bỏ thói quen xấu này.

Các nhà khoa học hiện vẫn chưa biết rõ mất bao nhiêu nhiễm sắc thể Y trong tế bào máu có liên quan đến việc phát triển bệnh ung thư, dù vẫn tồn tại khả năng là các tế bào miễn dịch trong máu bị mất nhiễm sắc thể Y sẽ giảm khả năng chống lại các tế bào ung thư.

Tăng nguy cơ mắc Alzheimer

Bệnh Alzheimer là một dạng mất trí nhớ phổ biến, gây ra bởi những protein độc phá hủy các tế bào não nhiều năm trước khi bệnh được phát hiện. Trong nghiên cứu được đăng trên tạp chí “Human Genetics” (số ra ngày 23.5.2016) các nhà khoa học đến từ Canada, Pháp, Mỹ, Anh và Thụy Điển đã tiến hành nghiên cứu trong hơn 3.200 người đàn ông ở độ tuổi trung bình 73. Kết quả cho thấy 17% trong số này có hiện tượng mất nhiễm sắc thể Y trong một số tế bào máu.

Những người trước đó bị chuẩn đoán mắc bệnh Alzheimer có xu hướng bị mất nhiễm sắc thể Y trong tế bào máu cao hơn trong khi những trường hợp chưa bị chuẩn đoán mắc chứng mất trí nhớ nhưng bị suy giảm nhiễm sắc thể Y trong tế bào máu vẫn có khả năng bị mắc bệnh Alzheimer trong những năm sau đó.

Theo các nhà nghiên cứu, một người đàn ông bị mất nhiễm sắc thể Y trong tế bào máu chưa chắc chắn sẽ bị mắc bệnh ung thư hay Alzheimer bởi một số người bị mất nhiễm sắc thể Y trong tế bào máu vẫn sống bình thường. Tuy nhiên các nhà khoa học cho rằng trong tương lai, những người bị mất nhiễm sắc thể Y trong tế bào máu có thể trở thành đề tài nghiên cứu tiếp để có đánh giá cụ thể và phát hiện sớm các căn bệnh.

Phương Hiền