Cơ quan Kiểm toán nhà nước phải chịu trách nhiệm với kiến nghị và kết luận của mình
Cơ quan Kiểm toán nhà nước phải chịu trách nhiệm đến cùng với kiến nghị và kết luận của mình, không phải cơ quan quản lý thuế chịu trách nhiệm như trong dự thảo.
Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã cho ý kiến vào Dự án Luật Quản lý thuế sửa đổi. Nội dung trách nhiệm của Kiểm toán và cơ quan thuế khi người nộp thuế không đồng ý với nghĩa vụ nộp thuế theo kết luận kiểm toán tiếp tục nhận được nhiều ý kiến góp ý.
Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho rằng, Dự thảo luật quy định trong trường hợp cơ quan Kiểm toán nhà nước không trực tiếp kiểm toán đối với người nộp thuế mà thực hiện kiểm toán ở cơ quan quản lý thuế có nội dung kiến nghị trong báo cáo kiểm toán, liên quan đến nghĩa vụ thuế của người nộp thuế thì cơ quan Kiểm toán nhà nước phải gửi bản trích sao có kiến nghị liên quan đến nghĩa vụ của người nộp thuế để biết và thực hiện trong quá trình kiến nghị của Kiểm toán nhà nước.
Nếu có phát sinh trong trường hợp người nộp thuế không đồng ý với nghĩa vụ nộp thuế thì người nộp thuế có văn bản đề nghị cơ quan quản lý thuế xem xét nghĩa vụ thuế phải nộp. Căn cứ vào kiến nghị của người nộp thuế, cơ quan quản lý thuế thực hiện việc xác định chính xác nghĩa vụ nộp thuế của người phải nộp thuế và chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
Theo đại biểu, quy định này đã làm vô hiệu kiến nghị, kết luận của Kiểm toán nhà nước. Báo cáo kiểm toán nhà nước sau khi phát hành và công khai có giá trị bắt buộc phải thực hiện đối với đơn vị được kiểm toán. Nếu không đồng ý thì đơn vị được kiểm toán thực hiện quyền khiếu nại theo quy định của nhà nước.
“Như vậy, cơ quan Kiểm toán nhà nước phải chịu trách nhiệm đến cùng với kiến nghị và kết luận của mình, không phải cơ quan quản lý thuế chịu trách nhiệm như trong dự thảo.
Nếu không đồng ý kiến nghị, kết luận của cơ quan Kiểm toán nhà nước thì cơ quan thuế, người nộp thuế có quyền khiếu nại, khởi kiện, báo cáo kiểm toán theo quy định của pháp luật”, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu nói.
Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu góp ý vào Dự án Luật quản lý thuế sửa đổi (ảnh: Quốc hội)
Theo đại biểu Phạm Hồng Phong (Hậu Giang), hiện nay báo cáo của Kiểm toán nhà nước chưa được coi là quyết định hành chính nên chưa quy định trong tố tụng hành chính được khởi kiện tại Tòa án. Người nộp thuế chỉ khiếu nại kết luận, báo cáo theo Luật Khiếu nại và quyết định giải quyết khiếu nại của Tổng Kiểm toán là quyết định cuối cùng.
“Để tránh sự lạm quyền và kiểm soát quyền lực cần bổ sung vào Điều 30 Luật Tố tụng hành chính năm 2015: "Báo cáo kiểm toán có thể bị khởi kiện", đại biểu đề nghị.
Đại biểu Mai Hồng Hải (TP Hải Phòng) lại đề nghị sửa nội dung này theo hướng thanh tra nhà nước, kiểm toán nhà nước khi không trực tiếp thanh tra, kiểm toán người nộp thuế mà chỉ thanh tra, kiểm toán người quản lý thuế, nếu có kết luận có kiến nghị về nghĩa vụ thuế đối với người nộp thuế thì không kết luận cụ thể mà chỉ nêu vấn đề và giao trách nhiệm cho cơ quan quản lý thuế tiến hành làm việc với người nộp thuế để kiểm tra, xác minh chính xác nghĩa vụ thuế và yêu cầu người nộp thuế thực hiện.
Nghĩa là cơ quan thuế thực hiện việc kiểm tra, thanh tra theo kiến nghị của kiểm toán nhà nước. Đồng thời cơ quan quản lý thuế có trách nhiệm báo cáo kết quả cho thanh tra, Kiểm toán nhà nước.
Đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) cho rằng, Điều 7 Luật Kiểm toán quy định rõ "Báo cáo kiểm toán là căn cứ cơ quan kiểm toán được thực hiện sau khi báo cáo phát hành công khai", báo cáo này có giá trị bắt buộc đối với cơ quan được kiểm toán phải thực hiện. Báo cáo này cũng là căn cứ để người được kiểm toán có quyền khiếu nại nếu không đồng tình với kết quả này.
Nếu người nộp thuế không đồng tình với kết luận của cơ quan kiểm toán đã kết luận, kiến nghị trong báo cáo gửi cho cơ quan quản lý thuế thì cũng có quyền được thực hiện quyền khiếu nại đối với kết luận và báo cáo của cơ quan kiểm toán đúng như Luật Kiểm toán.
“Không nên quy định cơ quan quản lý thuế xác minh lại kết quả của cơ quan kiểm toán. Nên bỏ quy định này và thực hiện đúng như quy định cơ quan kiểm toán chịu trách nhiệm với kết quả của mình.
Trong quá trình cơ quan quản lý thuế và người nộp thuế không đồng tình với nội dung thì có thể khiếu nại với cơ quan kiểm toán, cơ quan kiểm toán là người chịu trách nhiệm xác minh lại kết quả mà mình đã kiến nghị. Đồng thời, quá trình xác minh lại kiến nghị đó và giải quyết khiếu nại thì có thể cùng với cơ quan quản lý thuế phối hợp để làm rõ thêm và thực hiện nội dung này”, đại biểu đề nghị.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, Luật Kiểm toán nhà nước quy định báo cáo kiểm toán là bắt buộc phải thực hiện, nhưng báo cáo này không phải quyết định hành chính. Tổng Kiểm toán nhà nước là người xử lý khiếu nại cuối cùng, trong thực tiễn khi cơ quan thuế chấp hành kết luận của Kiểm toán, của Thanh tra ra quyết định thu thuế của người nộp thuế mà kết luận kiểm toán, thanh tra tại cơ quan quản lý thuế đã xảy ra nhiều trường hợp khiếu kiện, khiếu nại.
Nhiều trường hợp họ chấp hành rất tốt, nhưng một số trường hợp họ không đồng ý và họ kiện ra tòa quyết định truy thuế của cơ quan thuế, chứ không kiện kết luận của Kiểm toán nhà nước hay của Thanh tra Chính phủ.
