Có lộc

Anh làm "nhân viên kinh doanh", có nơi gọi là làm sale, sếp nói: gọi nhân viên kinh doanh nghe sang hơn.

Phòng anh có năm người phụ trách năm địa bàn khác nhau. Anh phụ trách nơi xa nhất và rộng nhất vì là nhân viên cũ nhất và hình như lương cũng cao nhất, anh đoán thế vì không ai biết lương ai. Không ngày nào anh chạy dưới trăm cây số, ngày nào về cũng mệt bã người.

Minh họa: HOÀNG ĐẶNG

Buổi sáng anh ghé công ty chừng hai tiếng đồng hồ để lấy biên nhận giao hàng, ghi vào sổ công nợ những cửa hàng mới lấy hàng hôm qua. Cửa hàng nào hai, ba ngày không đặt hàng thì phải gọi điện đến, trước hỏi thăm tình hình, sau thúc hối công nợ. Nơi nào một tuần mà không lấy hàng thì sang tuần đừng mong nợ một xu, cũng dè chừng có khi họ mua nơi khác rồi. Nhiều khi người ta nợ vì hoàn cảnh nhưng sếp nói không là không, có nhiều khi anh lơ, nói chưa ghé cửa hàng được và anh thường bị phê bình vì "du di" cho khách hàng. Hôm nào sếp điên tiết còn nói "ăn cây táo rào cây sung". Nghe sếp mắng, mấy anh em người nọ liếc người kia, anh cụp mắt giấu ý cười, làm nhân viên kinh doanh mà chỉ rào cây táo có mà ăn táo sâu táo héo, không chỉ rào cây sung mà bưởi bòng cóc ổi gì cũng rào hết. Rào mới có mà ăn.

Tuần hai lần sếp vào công ty họp với anh em, nhanh chừng ba mươi phút, buổi nào cũng một nội dung là phải siêng gọi điện hỏi thăm và tích cực thu nợ. Hôm nào có chuyện cần "trảm" thì ngồi cả mấy tiếng, chơi game mỏi ngón tay mà sếp chưa nói xong. Chuyện cũng chẳng có gì, như khách của thị trường này mắng vốn vì không giao hàng đúng hẹn, hoặc không tôn trọng, lễ phép với khách hàng. Giao hàng phụ thuộc xe cộ, xe cộ phụ thuộc đường sá thông hay tắc. Lại còn thời tiết. Đang đi thấy trời gầm là vội dừng che bạt ngay, cát đá không sao chứ xi-măng mà gặp mưa khác nào gánh muối qua sông.

Tiếng là nhân viên kinh doanh nhưng nhiệm vụ chính của anh là đến cửa hàng thu tiền theo lịch, muốn chia theo tuyến đường hay gì thì chia, bảo đảm mỗi cửa hàng một tuần phải ghé một lần, nếu ngày ấy cửa hàng chưa có tiền trả hoặc trả ít thì hôm khác quay lại lần nữa.

Mỗi cửa hàng tùy to nhỏ có hạn mức công nợ khác nhau. Có cửa hàng được cho hạn mức hai trăm triệu vì hầu như ngày nào cũng nhập hàng, có cửa hàng chỉ được phép nợ dưới hai chục triệu và cũng có cửa hàng không cho nợ đồng nào, giao hàng trả tiền liền. Đó là những cửa hàng thuê mặt bằng, mới mở hoặc thậm chí không có cửa hàng, cứ gọi hàng rồi giao thẳng công trình ăn chênh lệch.

Quay lại cảm giác của anh sau khi mở cục tiền ba mươi triệu ra ngắm nghía. Nó là của anh, của riêng anh. Ngày hôm nay thật thơm, mỗi tháng chỉ cần một ngày thơm thế này là đủ xài, được hai ngày chỉ có giàu. Lần đầu tiên theo đàn anh kiếm tiền bỏ túi riêng, anh đã áy náy day dứt, cảm giác mình phản bội công ty. Sư phụ cười nói anh tập dần đi, chẳng ai chê tiền cả. Cũng ngần ấy thời gian, ngần ấy quãng đường, ròng rã một tháng ba mươi ngày đội mưa phơi nắng lấy chục triệu tiền lương, nay số ấy tăng gấp ba, bốn thậm chí năm lần, có điên mới chê.

Cả ngày nhong nhong ngoài đường, các mối quan hệ ngày càng đông càng rộng, thông tin thu lượm không ít, nhà này cần bán nhà, nhà kia cần mua xe, chỗ đó cần thuê mặt bằng, bán đất. Anh có thêm nghề cò, cò tất tần tật những gì có thể mua bán trao đổi, thậm chí nhà đó nhiều chuột, muốn kiếm con mèo về nuôi, gì chứ mèo không thiếu, người ta ném đầy ngoài đường, nhà nào cưng hơn thì tìm người cho. Tất nhiên, xin hộ con mèo chỉ vì vui thôi.

Ngon nhất là cò đất, nên đừng ngạc nhiên vì sao cò đất đông như quân Nguyên, bèo nhất cũng một phần trăm mà tính cho người bán, đó là giá hữu nghị dành cho người quen, người mua tùy hỉ. Cho thuê cũng vậy, hợp đồng thuê sáu tháng thì cò được nửa tháng tiền thuê, một năm thì nguyên tháng. Mỗi khi có tòa chung cư nào bàn giao là ẵm khủng, người rao bán, kẻ muốn cho thuê. Có nhiều khách hàng dễ tính, nói "anh lấy về đúng ngần ấy, chú mày bán sao tùy. Nhưng phải trong vòng một tháng đẩy được". Lúc ấy chỉ cần tốn thêm ít nước bọt chào mời là có vài chục trong tay, gặp sốt đất có khi ẵm cả trăm hơn. Ai nói cò là xấu là xa, cứ đồng nào có tép thì sinh ra cò. Ngày nay toàn cò xe hơi áo vét cà vạt xài ai-phôn, qua thời áo thun quần lửng hoặc dây chuyền vàng nặng cổ rồi. Cò giờ là cò trí thức.

Hôm nay anh chỉ đi năm cửa hàng, thật may hôm qua thu được nhiều, anh chừa lại cho hôm nay, ra khỏi công ty là tự do nên đi nhiều hay ít tùy mình, có hôm thu khẳm, anh chỉ nộp về công ty một phần, chừa lại một ít cho ngày mai trong khi ngày mai có thể chở vợ đi chơi đâu đó hoặc trùm mền ngủ nguyên ngày.

Số tiền phải nộp là hai trăm tám mươi bảy triệu, anh liếc qua đám tiền đang nằm lộn xộn dưới sàn, cảm giác sai sai lại ùa về. Cố gạt đi cảm giác lo lắng, anh lấy hộp sáp ra, nhấn ngón tay vào.

Anh đã đếm đi đếm lại ba lần, dù chỉ hú họa cầu may chứ chẳng mấy khi anh đếm sai, có sai cũng sai một hai tờ là hết nấc, làm gì sai tới hai chục triệu. Có lần đi cùng khách hàng thu 2 tỉ tiền đất, anh chỉ đếm trong bốn lăm phút là xong. Anh có thể vừa đếm vừa nói chuyện, thậm chí khi cầm một cọc tiền có thể biết cọc tiền đó có vấn đề hoặc thừa hoặc thiếu. Là anh cảm giác vậy và thường xuyên đúng, đồng nghiệp đùa anh đã đạt cảnh giới cao với tiền. Sư phụ nói anh được độ, được lộc trên.

Thiếu hai chục triệu, anh thần người ngồi nhớ lại, chỗ anh Tâm trả sáu chục, cọc năm trăm, hai cọc năm chục, anh Nhàn ba chục toàn giấy một trăm, chị Hùng trả trăm hai nhiều loại tiền, chỗ này anh cảnh giác rất cao, đếm tiền thật chậm, cất tiền vào ba lô xong mới đưa sổ công nợ ra cho ký. Cũng cửa hàng này năm ngoái anh đã mất tám triệu, đếm tiền rồi chờ ký sổ, nhận sổ xong, anh cất sổ đi luôn mà không cầm tiền. Ngay chiều ấy về phát hiện mất, anh đã gọi điện xuống hỏi lại, chủ cửa hàng nói ra khỏi cửa là không kiện cáo, nhờ trích xuất camera thì camera lại trùng hợp hư. Lần đó anh phải rút tiền túi ra trả, không dám báo về công ty, toi gần tháng lương cứng.

Ngày mới vào làm, anh làm mất biên nhận giao hàng trị giá bốn triệu. Suốt một tuần sếp tra hỏi đã để đâu, vì sao mà mất để cuối cùng xử lý anh đền bảy mươi phần trăm, công ty hỗ trợ số còn lại. Khi ấy còn non nớt, anh đã cảm kích, thấy không phải đền hết thì mừng. Giá khi ấy đã có kinh nghiệm, anh sẽ chọn đền hết dù đau một chút mà yên thân còn hơn.

Năm cửa hàng hôm nay không có vấn đề, vậy rơi vào cửa hàng thu hôm qua. Nhưng hôm qua anh lại không thể nhớ được cặn kẽ từng nơi. Hôm qua thu gần sáu trăm triệu chứ ít gì.

Tối qua ghi tiền xong, anh đếm đủ số tiền rồi gói lại mang nộp nhanh còn đi nhậu với đám bạn. Anh quên không đếm số tiền chừa lại cho hôm nay, nên không biết vì mình thu thiếu hay nộp dư cho sếp.

Dư một vài triệu anh còn có lý do kẹp nhầm để nhờ sếp kiểm tra, đằng này dư tới hai chục triệu, anh không thể giải thích được. Làm công ăn lương như anh, trong túi có được hai triệu là nhiều, ở đâu có hai chục triệu để nhầm.

Sếp thông báo sáng nay họp thị trường, không hiểu sao anh thấy ánh mắt sếp nhìn là lạ. Có phải hai chục triệu của anh nằm dư trong cọc tiền đưa sếp hôm kia, anh có nên nói ra hay không, nói ra thì sẽ phải giải trình tiền đâu mà có. Không nói thì chịu mất, giá tối qua anh đừng bấn lên, đừng nộp tiền vội, hôm nay anh sẽ có lý do giải thích là đã thu của cửa hàng ấy nhưng quên ghi nên nộp dư. Và tiền hôm qua anh sẽ rút lại hai chục triệu, cực kỳ hợp lý.

Sếp nhắc nhở anh em mấy câu rồi cho giải tán sau khi thông báo chiều mai thứ bảy mời toàn thể anh em văn phòng đi ăn lẩu dê. Nghe tiếng reo rân mừng vui, anh cười nhẹ rồi đi sớm.

Lúc ngồi quán cà phê, anh cứ nhớ nụ cười tủm tỉm của sếp khi mời anh em đi ăn, ai đó hỏi nhân sự kiện gì, anh còn nghe được sếp nói câu: "Có lộc!".

Truyện dự thi của NGUYỄN THỊ THANH BÌNH