Cơ giới hóa – giải pháp giúp TKV phát triển bền vững

Theo quy hoạch phát triển, sản lượng than khai thác sẽ tăng nhanh từ 47,5 triệu tấn năm 2010 lên 64,7 triệu tấn năm 2015 (tương ứng tăng trung bình 6,4%/năm), 74,6 triệu tấn năm 2020 (tăng 25,2% so với năm 2015) và đạt khoảng 82 triệu tấn năm 2025. Trong đó, sản lượng than khai thác hầm lò tăng dần từ 20,4 triệu tấn hiện nay lên 40,6 triệu tấn năm 2015 (tăng trung bình 14,7%/năm giai đoạn 2010-2015) và chiếm hơn 80% tổng sản lượng toàn ngành vào năm 2025. Việc khai thác than hầm lò trở thành xu hướng tất yếu bởi lẽ các mỏ than lộ thiên hiện không còn nhiều.

Cơ giới hóa (CGH) trong khai thác than hầm lò sẽ giúp nâng cao năng suất, nâng cao độ an toàn, đồng thời giảm tổn thất tài nguyên trong khai thác than. Theo thống kê của Viện KHCN Mỏ, tổng trữ lượng các vỉa than có khả năng CGH trong khai thác tương đối lớn, riêng ở khu vực bể than Đông Bắc là 740,839 triệu tấn, chiếm khoảng 13% so với tổng trữ lượng tài nguyên đã xác minh ở bể than này (5.572 triệu tấn).

Sản xuất than tại lò chợ cơ giới hóa đồng bộ Công ty CP than Hà Lầm. Ảnh: Hùng Mạnh

Thực tiễn áp dụng tại một số mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh cho thấy, khả năng tăng sản lượng khai thác và tốc độ đào lò khi áp dụng CGH cao hơn nhiều so với khoan nổ mìn thủ công (tăng 1,5 - 1,8 lần). Bên cạnh đó, việc áp dụng CGH trong lò chợ cho phép công nhân làm việc trong điều kiện tốt hơn, ít nặng nhọc hơn do các khâu chính trong quy trình công nghệ như tách phá than và chống giữ được thực hiện bằng thiết bị CGH, từ đó giảm số lượng công nhân làm việc trực tiếp tại các gương lò chợ.

Những năm gần đây, sản lượng khai thác than bằng công nghệ cơ giới hóa của Tập đoàn đều tăng đáng kể, chiếm từ dưới 10% lên đến 13% tổng sản lượng khai thác hầm lò. Trong tổng sản lượng khai thác bằng công nghệ cơ giới hóa và cơ giới hóa đồng bộ của toàn Tập đoàn hiện nay, Công ty Cổ phần than Hà Lầm là đơn vị có điều kiện thuận lợi về địa chất và tính chất vỉa than. Công ty này đang khai thác 1 lò chợ có công suất kỷ lục là 1,2 triệu tấn/năm bằng công nghệ cơ giới hóa đồng bộ.

Theo kế hoạch, năm 2019, toàn bộ các đơn vị khai thác than trong khối khai thác than hầm lò sẽ phấn đấu đạt sản lượng trên 4 triệu tấn than khai thác bằng công nghệ cơ giới hóa và cơ giới hóa đồng bộ. Đồng thời, các đơn vị trong khối khai thác hầm lò đã tích cực đẩy mạnh công tác đào lò xây dựng cơ bản, tạo diện sản xuất, tăng cường nghiên cứu áp dụng công nghệ khai thác cơ giới hóa và cơ giới hóa đồng bộ theo điều kiện địa chất phù hợp từng khu vực, vỉa than trong khai thác than hầm lò. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 có 12 lò chợ CGH đồng bộ với tổng công suất khai thác bằng công nghệ cơ giới hóa và cơ giới hóa đồng bộ lên 6,58 triệu tấn than khai thác/năm.

Hòa Lê