Cố đè bẹp Trung, ông Trump có thể gây họa cho Mỹ

Thương chiến Trung-Mỹ: Thành công nhỏ chưa phải là tất cả!

Hôm 27/10, Bộ thương mại Mỹ và Trung Quốc xác nhận, hai bên đã đạt được sự đồng thuận về các điều kiện nhập khẩu thịt gia cầm. Theo đó, các thỏa thuận tương ứng đã được chấp thuận trong cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa Phó Thủ tướng Hội đồng Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lưu Hà và Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Stephen Mnuchin, cùng với Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer.

"Các bên xác nhận rằng họ đã đạt được sự đồng thuận về quy định nhập khẩu thịt gia cầm thành phẩm của Hoa Kỳ từ Trung Quốc và các sản phẩm cá. Các bên cũng đồng ý dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu thịt gia cầm từ Mỹ sang Trung Quốc" - tuyên bố của hai bên nêu rõ.

Cũng cần lưu ý rằng, Mỹ và Trung Quốc đã đồng ý về nguyên tắc “cần phải tính đến các mối quan tâm chính của nhau”. Ngoài ra, các nhà đàm phán xác nhận rằng, về cơ bản họ đã hoàn thành các tư vấn kỹ thuật liên quan đến văn bản của thỏa thuận thương mại.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho biết rằng, việc đàm phán thỏa thuận với Trung Quốc đang diễn ra rất tốt đẹp, hai bên đã nhất trí được về giai đoạn 1 của nội dung thỏa thuận. Ông đánh giá tích cực cuộc đàm phán với Trung Quốc và hứa rằng, thỏa thuận thương mại sẽ được hoàn tất vào giữa tháng 11 với những vấn đề chính bao gồm: Bắc Kinh hứa sẽ mua thêm nông sản Mỹ, không làm suy yếu đồng Nhân dân tệ và không tăng thuế nhập khẩu. Hai bên cũng đạt tiến bộ về vấn đề nan giải nhất là bảo vệ sở hữu trí tuệ. Về phần mình, Washington cũng đã hoãn tăng mức thuế từ 25 đến 30% đối với hàng hóa Trung Quốc kể từ ngày 15/10.

Thị trường thế giới coi đây là sự kết thúc thực sự của cuộc chiến thương mại và có những chuyển biến tích cực, cổ phiếu cũng bắt đầu tăng giá. Thế nhưng, các nhà phân tích chỉ ra, mặc dù hai bên có thể ký một thỏa thuận và tạm thời chấm dứt cuộc chiến thương mại hiện nay, nhưng Trump vẫn sẵn sàng giáng một đòn mới bằng cách chặn dòng vốn đầu tư của Mỹ sang Trung Quốc. Vị Tổng thống cũng là một trùm tài phiệt Mỹ muốn có một chiến thắng áp đảo; do đó, ông vẫn dự định cấm các công ty nước này mua chứng khoán Trung Quốc và bước đi này sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường. Liệu Nhà Trắng có giáng đòn tiếp theo lên nền kinh tế Trung Quốc hay không?

“Hiệu ứng boomerang” của thế giới đối với tài chính Mỹ

Hãng tin Mỹ Bloomberg trích dẫn các nguồn tin trong chính quyền tổng thống Trump cho biết rằng, Nhà Trắng đang cân nhắc hạn chế mức độ xâm nhập của các công ty Mỹ tại thị trường Trung Quốc thông qua các quỹ hưu trí của chính phủ. Ngoài ra, đã có đề xuất hủy niêm yết của các công ty Trung Quốc trên sàn chứng khoán Mỹ. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo rằng, ông Trump đang mạo hiểm sử dụng đồng USD như một vũ khí, do đó làm suy yếu niềm tin của các nhà đầu tư và nhà giao dịch chứng khoán vào đồng tiền Mỹ. Các biện pháp này có thể mang lại hiệu quả trong thời gian ngắn, nhưng sau đó sẽ có hiệu ứng boomerang (tự đánh vào chính mình) đối với Mỹ.

Bà Paola Subacci, giáo sư kinh tế quốc tế tại Viện Chính sách toàn cầu tại Đại học Quan hệ Quốc tế London-Anh, lưu ý rằng, các biện pháp mới chống lại Bắc Kinh có thể phá hủy thị trường chứng khoán Mỹ, bởi nó sẽ mang lại hai hậu quả sau:

Thứ nhất là: Nó sẽ khiến nhiều công ty nước ngoài từ bỏ hoạt động giao dịch chứng khoán trên thị trường Mỹ, khi biết rằng họ có thể bị loại trừ khỏi danh sách bất cứ lúc nào;

Thứ hai là: Những người không cư trú tại Hoa Kỳ sẽ từ bỏ ý định gửi tài sản tài chính của mình vào một ngân hàng của Mỹ, khi nguy cơ tài khoản của họ có thể bị đóng băng sau bất kỳ cuộc đấu địa-chính trị nào giữa Nhà Trắng và chính quyền nước mình.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang muốn giành chiến thắng trước Trung Quốc

Do đó, xu hướng cải cách tiền tệ toàn cầu có lợi cho đồng Euro và đồng Nhân dân tệ hiện đang nhen nhóm sẽ được tăng cường trên thế giới. Hệ thống thanh toán quốc tế mới sẽ định hướng vào các nước đang phát triển, chủ yếu là các nhà xuất khẩu dầu và nguyên liệu thô. Đồng thời, khả năng ảnh hưởng của Hoa Kỳ đến thị trường tài chính toàn cầu sẽ giảm mạnh.

Mỹ sẽ nhận phản đòn từ Trung Quốc như thế nào?

Các chuyên gia kinhn tế khác cũng chỉ ra rằng, hạn chế đầu tư vào các công ty Trung Quốc sẽ gây ra “Hiệu ứng nghịch đảo”, trực tiếp đánh vào nền kinh tế và tài chính Hoa Kỳ.

Ông Michael Pettis, giáo sư môn Tài chính tại Đại học Bắc Kinh nhận xét trong cuộc phỏng vấn của CNBC rằng, nếu Washington hạn chế dòng vốn của Mỹ vào Trung Quốc (mà điều này rất khó thực hiện), thì những tác động của sự mất cân bằng thương mại sẽ là trái ngược với những gì họ muốn.

Theo ông, Bắc Kinh sẽ hầu như không bị thiệt hại do biện pháp này, bởi chính quyền của ông Tập đang làm rất nhiều việc để giúp các công ty lớn nhất ở lại trong lãnh thổ Trung Quốc. Ví dụ như vào tháng 7 vừa qua, nước này đã chính thức đưa vào hoạt động sàn giao dịch chứng khoán kiểu Nasdaq của Mỹ, dành cho các cổ phiếu công nghệ có tên Star Market.

Nếu nói về đề xuất hủy niêm yết các công ty Trung Quốc khỏi sàn chứng khoán Mỹ thì quyết định như vậy cũng có thể mang lại hậu quả nghiêm trọng.

Ông Pettis dẫn một báo cáo tháng 8 của các nhà phân tích từ công ty nghiên cứu Gavekal Dragonomics cho thấy, hơn 200 công ty Trung Quốc, bao gồm cả những người khổng lồ như Alibaba, đã huy động hàng chục tỷ dollars trên thị trường vốn của Hoa Kỳ thông qua Danh sách đầu tư hoặc Biên lai ký gửi của Mỹ.

Nếu Mỹ thực thi những quyết định của ông Trump thì dòng đầu tư của Mỹ lẽ ra cần được chuyển đến Trung Quốc, bị buộc phải giữ ở lại trong nước, nhập khẩu vốn ròng sẽ tăng và thâm hụt tài khoản vãng lai ở Mỹ cũng sẽ tăng. Điều này sẽ gây hại không chỉ cho Mỹ mà cho toàn thế giới.

Đồng dollars Mỹ đang mất dần vị thế

Trên thực tế, cải cách tiền tệ toàn cầu đang diễn ra. Mặc dù vẫn có tới 70% giao dịch trong thương mại thế giới vẫn được thực hiện bằng dollars, nhưng vị thế của đồng tiền Mỹ đang suy yếu mỗi ngày. Ngày càng có nhiều quốc gia hoặc là đang chịu lệnh trừng phạt của Washington hoặc là đã quá mệt mỏi với chính sách gây hấn của Nhà Trắng, từ bỏ đồng USD.

Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng không có lý do gì để thanh toán bằng dollars khi giao địch dầu khí và một số hàng hóa khác. Trong thương mại giữa Nga với Thổ Nhĩ Kỳ năm 2018, khối lượng giao dịch đồng rúp và đồng lira chiếm 22% (trong đó, 21,1% là đồng tiền Nga); ngoài ra, có thêm 12,9% giao dịch được thanh toán bằng đồng euro.

Tỷ lệ thanh toán bằng tiền tệ quốc gia của các nước, đặc biệt là của Nga trong thanh toán với Trung Quốc đạt 17% và đang tiếp tục tăng. Trong 5 năm tới, Moscow và Bắc Kinh sẽ tăng gấp đôi khối lượng thương mại tương đương từ 100 tỷ USD đến 200 tỷ USD vào năm 2024. Trong năm 2015, Trung Quốc đã thanh toán bằng Nhân dân tệ khối lượng dầu mua của Gazprom Neft, và đến tháng 8 năm nay, Rosneft tuyên bố sẽ ngừng sử dụng hoàn toàn đồng dollars trong các hợp đồng xuất khẩu dẩu.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng thừa nhận rằng, mặc dù hiện nay đồng dollars vẫn là tiền tệ dự trữ của thế giới, nhưng vị thế của nó đang suy yếu. Dự trữ bằng USD trong các ngân hàng trung ương của các quốc gia khác nhau cũng đang giảm so với các đồng tiền khác. Theo số liệu mà ECB công bố, đến cuối năm 2018, tỷ trọng dự trữ của các nước bằng bằng dollars đã giảm xuống còn 61,7%, mức thấp nhất trong 20 năm qua và tính từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, chỉ số này đã giảm 7 %.

Bloomberg thừa nhận, một quốc gia với nền kinh tế lớn và trữ lượng vàng lớn (ví dụ như Nga với trữ lượng vàng thứ năm trên thế giới) có thể từ bỏ việc dự trữ hầu hết các tài sản bằng đồng dollars mà không gây ra ảnh hưởng gì cho nền kinh tế của mình. Sự thành công của Nga có thể là hình mẫu để các nước khác noi theo, khiến khối lượng giao dịch thương mại và tỷ lệ dự trữ bằng đồng dollars Mỹ trên thế giới sẽ tiếp tục giảm. Do đó, nếu ông Trump cứ tiếp tục tăng thêm các đòn trừng phạt để giành thắng lợi tuyệt đối trước Trung Quốc, nền kinh tế và tài chính Mỹ có thể sẽ gặp những nguy cơ lớn hơn.

Thiên Nam