Cơ chế đặc thù cho Hà Nội dễ gây ra hiểu lầm theo hướng 'đặc quyền đặc lợi'

Ngày 12/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách tài chính – ngân sách đặc thù với Thủ đô Hà Nội.

Tại buổi thảo luận, đa số các đại biểu Quốc hội tán thành với việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội dù hiện nay, Hà Nội là địa phương duy nhất của cả nước có luật riêng (Luật Thủ đô).

Nêu quan điểm, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) chỉ rõ, hiện nay, Hà Nội đang đứng trước nhiều thách thức ở nhiều lĩnh vực như: tăng trưởng kinh tế chưa thực sự ổn định bền vững, tình trạng quá tải của hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng đô thị do gia tăng dân số cơ học. Cùng với đó là, quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn; ô nhiễm môi trường, ngập úng, ùn tắc giao thông chưa được giải quyết căn cơ... Trong khi đó, quyền hạn và nguồn lực được giao chưa tương đồng với vai trò, trách nhiệm của Thủ đô đối với cả nước và các vùng lân cận.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương

Do vậy, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương ủng hộ việc xem xét bổ sung cơ chế tài chính ngân sách cho phép Thủ đô huy động nguồn tài chính đầu tư phát triển theo hướng tăng tính chủ động về ngân sách cho Thành phố phù hợp với thực tế phát triển.

Về một số ý kiến cho rằng chỉ nên dành cơ chế đặc thù cho các tỉnh nghèo có điều kiện khó khăn để giúp các tỉnh vươn lên, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương nhận định, địa phương nào cũng có đặc thù và điều kiện khác nhau, do đó cơ chế chính sách cũng có những quy định riêng cho từng địa phương. Từ đó cơ chế chính sách ban hành ra không phải phù hợp cho tất cả các địa phương, cơ chế đặc thù là sự bổ khuyết, cho phép các địa phương cơ chế để phát triển mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên thời gian gần đây cũng có nhiều cơ chế đặc thù gây ra hiểu lầm theo hướng “đặc quyền đặc lợi”, do đó đại biểu đề nghị không nên dùng từ “đặc thù” trong tên dự thảo nghị quyết.

Đại biểu Hoàng Văn Cường

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng bày tỏ đồng tình với đề xuất như Nghị quyết, bởi trong đó có 7 cơ chế Quốc hội đã thông qua cho TP. Hồ Chí Minh trước đây, chỉ 2 cơ chế khác biệt.

“Hà Nội xin sử dụng kinh phí chi thường xuyên còn dư để đầu tư cho công trình cấp bách, nghĩa là dùng tiền tiết kiệm chi thường xuyên cho chi đầu tư. Đây là chính sách đang khuyến khích thì không lý do gì chúng ta không đồng tình. Hai là cơ chế sử dụng ngân sách thành phố hỗ trợ địa phương khác trong điều kiện khó khăn - đây là tinh thần “cả nước vì Hà Nội, Hà Nội vì cả nước”, nên cũng không có gì khó khăn” – đại biểu Hoàng Văn Cường phân tích.

Các 7 cơ chế còn lại Quốc hội cũng đã thông qua cho TP Hồ Chí Minh và TP Hồ Chí Minh đang áp dụng tốt như xin được tự quyết điều chỉnh phí, lệ phí hoặc thêm phí mới chưa có trong Luật phí, lệ phí thì có thể tạo ra dịch vụ tốt hơn ở một số khu vực.

Hay cơ chế Hà Nội xin được hưởng 50% tiền sử dụng đất với việc chuyển tài sản trên đất, thực chất tiền này dành 70% trang trải cho di dời đầu tư xây dựng, thực hiện chuyển đổi, nên phần còn lại 30%. Việc này thúc đẩy chuyển dịch tài sản đất đai ở nơi không hiệu quả, các đơn vị sử dụng vị trí đặc địa họ sẽ tích cực hơn chuyển đổi, di dời.

Còn cơ chế cho phép Hà Nội được hưởng tiền thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn thuộc các doanh nghiệp mà Thành phố quản lý, theo đại biểu Hoàng Văn Cường, thực chất tại Luật Ngân sách cũng quy định nguồn thu về vốn từ các doanh nghiệp mà địa phương quản lý thì thuộc ngân sách địa phương. Nghị quyết thông qua là phù hợp và góp phần thúc đẩy cổ phần hóa DNNN do địa phương quản lý, khuyến khích để cổ phần hóa được giá trị nhiều hơn.

Kết thúc phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, đa số các đại biểu đồng tình với việc ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội để tạo động lực phát triển cho thành phố. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu để hoàn chỉnh Nghị quyết trước khi trình Quốc hội thông qua.

Thu Thủy