Cơ bản giải quyết tình trạng ùn ứ quyết toán thuế

Người dân nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2018 tại Cục Thuế TP Hồ Chí Minh vào sáng 30-3.

Theo ghi nhận của phóng viên, ba ngày cuối của đợt quyết toán này, số lượng người tới cơ quan thuế không quá tải như vài năm trước và không còn tình trạng chen lấn xô đẩy để nộp cho được thuế. Tuy nhiên, vẫn cần thêm một số giải pháp để hỗ trợ hiệu quả hơn cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế nhà nước.

Không đợi thời gian cao điểm

Bồn chồn ngồi đợi hơn hai giờ, cuối cùng anh Dương Hoàng Anh (Ngân hàng VPBank) cũng được gọi số thứ tự vào nộp hồ sơ quyết toán thuế tại Cục Thuế TP Hà Nội. Năm nay, để tránh ngày, giờ cao điểm, anh Hoàng Anh đã định đi từ sáng sớm, nhưng do cơn mưa đột ngột dai dẳng, cho nên sau khi ngớt mưa, số người nộp hồ sơ tăng nhiều hơn hẳn so với đầu ngày. Mọi người phải xếp hàng, lấy số thứ tự và chờ đợi.

Ngay sau khi nhận thấy lượng người nộp thuế đổ về đông cục bộ, lãnh đạo Cục Thuế TP Hà Nội đã lập tức tăng cường cán bộ chuyên môn xuống các bàn tiếp nhận, mỗi bàn có hai người. Chính vì thế, tình trạng ùn cục bộ chỉ diễn ra trong hai giờ đầu buổi sáng và tới cuối ngày 1-4, Hà Nội cơ bản chỉ còn đợi số lượng hồ sơ quyết toán qua mạng là có thể hoàn thành nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ một cách an toàn, hiệu quả. Trưởng phòng Hỗ trợ - Tuyên truyền (Cục thuế TP Hà Nội) Nguyễn Thị Thu Huyền cho biết, tính đến 15 giờ ngày 1-4, ngày cuối cùng trong thời gian quyết toán thuế năm 2018, Cục Thuế TP Hà Nội đã tiếp nhận hơn 100 nghìn hồ sơ quyết toán, đạt hơn 90%, tăng hơn 30% so cùng kỳ. Mặc dù kế hoạch tuần lễ cao điểm đã được ấn định vào tuần cuối tháng, nhưng khi nhận thấy có thể số lượng hồ sơ năm nay sẽ tăng mạnh, lãnh đạo Cục Thuế thành phố đã chỉ đạo đẩy thời gian tuyên truyền sớm hơn vài tuần, tăng cả mật độ và tiến độ thông tin tới người nộp thuế. Do đó, Hà Nội đã giãn được cả thời gian và tiến độ, không “ép” vào thời gian cao điểm.

Tương tự, tại TP Hồ Chí Minh, riêng ngày cao điểm nhất (30-3), cơ quan thuế thành phố đã tiếp nhận và giải quyết 2.372 hồ sơ quyết toán. Như vậy, dù số lượng hồ sơ quyết toán tăng cao hơn hẳn so cùng kỳ nhưng đây là năm tình trạng ùn tắc đã hoàn toàn được giải quyết triệt để, không tạo bức xúc trong dư luận và cộng đồng người nộp thuế. Sáng 30-3, dù là ngày thứ bảy, tại Cục Thuế TP Hồ Chí Minh vẫn có khá đông người dân đến làm thủ tục quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2018. Theo quan sát của chúng tôi, tại các dãy bàn hỗ trợ người dân lập tờ khai hồ sơ quyết toán và quầy làm việc chính thức của Cục Thuế đều có khá đông người nhưng rất trật tự, không xảy ra tình trạng ùn ứ hay chen lấn. Tại sảnh của Cục Thuế có ba dãy bàn để hỗ trợ người dân làm hồ sơ quyết toán, một của Cục Thuế, còn lại là của đại lý thuế và Ngân hàng TMCP Ngoại thương (Vietcombank). Ngành thuế cũng bố trí khá nhiều máy vi tính nối in-tơ-nét, máy in, máy phô-tô-cóp-pi để hỗ trợ người dân làm hồ sơ.

Cần sự hợp tác từ hai phía

Tiếp tục kinh nghiệm năm 2018, năm nay, Hà Nội đẩy mạnh triển khai đưa bàn tiếp nhận xuống tận nơi người nộp thuế làm việc, thực hiện quyết toán thuế tại cơ sở. Trao đổi về cách làm năm nay, Cục trưởng Cục Thuế TP Hà Nội Mai Sơn cho biết: Từ đầu năm, Cục đã lên kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ cho từng bộ phận, từng cá nhân một cách kỹ lưỡng. Cụ thể, công tác tuyên truyền về tháng hỗ trợ được triển khai sớm, đồng nghĩa với việc tiếp nhận sớm thông tin và mở rộng trên địa bàn toàn thành phố. Năm nay, không đợi tuần cao điểm, hệ thống cơ sở vật chất, máy móc thiết bị, con người,... đều được phân công tới các vị trí sẵn sàng từ ngày đầu tháng 3. Chúng tôi phân luồng nhận hồ sơ tại các phòng quản lý thuộc Văn phòng Cục đối với các đơn vị có từ 10 hồ sơ quyết toán thuế trở lên, đồng thời gửi tất cả các nội dung chính sách, thủ tục kê khai tới người nộp thuế qua địa chỉ thư điện tử (email) đăng ký kết nối với cơ quan thuế. Trong thời gian cao điểm quyết toán thuế, lãnh đạo Cục trực tiếp cùng đoàn công tác đi kiểm tra, giám sát và kịp thời động viên cán bộ thuế thực thi nhiệm vụ. Việc quy định rõ trách nhiệm cá nhân người đứng đầu trong công tác này đã buộc cả hệ thống phải chủ động để hỗ trợ người nộp thuế trong đợt quyết toán quan trọng này.

Ðánh giá về cách làm của ngành thuế năm nay, Kế toán trưởng Công ty TNHH Hệ thống thông tin FPT Ngô Thị Minh Huệ cho biết: Việc ngành thuế mang bàn tiếp nhận tới tận trụ sở doanh nghiệp là điều rất đáng hoan nghênh, giúp tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức cho doanh nghiệp. Trong kỳ quyết toán, công việc kế toán tăng đột biến, rất nhiều sắc thuế chúng tôi phải kê khai như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và thuế nhà thầu công ty ở miền bắc. Ðồng thời, gần 2.000 cán bộ, công nhân viên ủy quyền cơ quan quyết toán, do đó những nỗ lực của ngành thuế đã giúp doanh nghiệp giảm nhiều áp lực.

Tuy đạt hiệu quả, hiệu ứng lớn từ cộng đồng người nộp thuế, nhưng qua kỳ quyết toán lớn nhất năm nay vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục rút kinh nghiệm và có giải pháp tốt hơn đối với cả cơ quan thuế và người nộp thuế. Rõ ràng việc đẩy mạnh khai nộp qua mạng sẽ giúp người nộp thuế hoàn thiện được hồ sơ, cũng như được cơ quan thuế hỗ trợ tốt hơn. Ðây là giải pháp căn cơ để giải quyết tận gốc tình trạng quá tải tại cơ quan thuế. Tuy nhiên, vẫn có người nộp thuế không sử dụng công nghệ thông tin để kê khai và chỉ thực hiện theo phương pháp truyền thống. Ghi nhận của chúng tôi tại các chi cục thuế quận 1 và quận 3 TP Hồ Chí Minh cho thấy, không ít người dân thừa nhận làm hồ sơ trực tuyến khá bất tiện và có người còn không biết thông tin ngành thuế có cho phép quyết toán thuế thu nhập cá nhân qua in-tơ-nét. Chính vì vậy, hầu như 40% lượng người và hồ sơ nộp trực tiếp tại các điểm tiếp nhận là hồ sơ hoàn thuế, trong khi đây là nghiệp vụ không nhất thiết phải quyết toán vào thời gian cao điểm.

Chị Phạm Thị Sơn Trà (làm việc tại một doanh nghiệp có vốn nước ngoài ở quận 1) cho biết, đã thử làm hồ sơ trực tuyến một lần rồi nhưng bị lỗi, cho nên chiều 29-3 đã tới Cục Thuế làm lại. Mặc dù được cán bộ Cục Thuế hướng dẫn và phê duyệt hồ sơ nhưng khi đến bàn làm thủ tục cuối cùng vẫn bị báo sai, lúc đó đã hết giờ làm việc, cho nên sáng hôm nay chị Trà mới đến Cục Thuế để làm lại tiếp. Lần này, dù cũng đã được cán bộ Cục Thuế hướng dẫn và duyệt hồ sơ nhưng cũng bị sai thêm lỗi khác, phải làm lại hồ sơ lần nữa mới xong.

Với tình trạng nêu trên, có thể thấy, nếu chỉ có riêng ngành thuế nỗ lực và cố gắng thì vẫn chưa đủ. Chính vì vậy, để người nộp thuế không mất thời gian di chuyển, đi lại, ngoài những giải pháp của cơ quan thuế các cấp, rất cần sự thấu hiểu và thông cảm ngược lại của người nộp thuế đối với nghĩa vụ và trách nhiệm nộp thuế của mình. Cơ quan thuế cũng cần tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, tránh nghẽn, tắc mạng, gây áp lực và ấn tượng chán nản cho người nộp thuế khi sử dụng biện pháp kê khai, quyết toán qua mạng.

Trong thực tế, các vấn đề về phần mềm thuế khiến người nộp thuế có hiểu biết về công nghệ thông tin e dè, không dám kê khai trực tuyến vì sợ không an toàn dữ liệu cá nhân (dữ liệu, thông tin trong máy tính cá nhân có thể bị sao chép, lộ ra ngoài). Vì vậy, quyết toán thuế trực tuyến chủ yếu được các doanh nghiệp thực hiện, còn phần lớn các cá nhân vẫn đi làm trực tiếp ở các cơ quan thuế.

Phạm Minh Tuấn

Trưởng phòng Kê khai - Kế toán thuế, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh

Sông Trà và Hoàng Liêm