Cỏ ba lá cho món canh chua cá ngọt chua thanh mát

Canh cá nấu lá me đất là món đặc sản vùng của Huế mà chỉ có đi chợ quê ở Huế tôi mới thấy có, trong xứ Quảng tôi không thấy chợ nào bán.

Những bó me đất nhỏ nhỏ kẹp trong sợi lạt tre già trong chiếc rổ con chỉ làm tôi luôn nghĩ đến món đồ hàng thời bé tí mà không nhớ là một món rau nấu canh chua rất ngon mang tính vùng miền của xứ Huế.

Có ba lá

... hay còn gọi là me đất

Đọc Từ Dụ Thái Hậu của Trần Thùy Mai nhớ đoản khúc vua Thiệu Trị thời còn là hoàng tử muốn được lòng vua, thương cha đang đau ốm từ kinh thành xe ngựa thân chinh đến tận làng Lăng Cô chỉ để mua được mớ cá kình nấu món canh dâng vua cha. Muốn cá kình tươi ngon hoàng tử phi ngựa mất nửa ngày cho kịp dâng bát canh cá kình nấu canh trị bệnh mất ngủ.

Mớ me đất tôi đoan chắc có trong tô canh lịch sử. Bởi cá kình nấu thơm cà thì thường mà nấu với me đất thì đúng là đặc sản của đất Huế kinh kỳ.

Vườn đất mùa xuân đủ loại cây dại mọc trộm; các loại hạt giống thiên nhiên tha hồ nẩy mầm. Có thể từ những chậu đất tôi mang về từ nơi khác, mắc lại trên những chiếc giày lang thang khắp vùng miền, hay trên những bộ lông của những chú chim di đang lách chách chuyền ngoài kia.

Me đất hoa tím

Me đất hoa vàng

Chẳng biết đến từ đâu, mọc đủ loại, me đất đã bắt đầu có trong ngôi vườn của tôi, từng búi, từng búi, rồi những hạt chín già bắn ra tứ phía cho những búi con xun xoe chung quanh. Chúng cũng muốn lớn, muốn nở hoa, xòe ngón, khoe với tôi rằng chẳng có lá cỏ non nào đẹp hơn thế, ba lá, bốn lá, đẹp lạ kỳ, như tấm thảm con xanh non mướt. Giả có muốn hái lá để ăn tôi tin là bạn sẽ gượng nhẹ, bởi lá đẹp thế kia mà.

Me đất đã đẹp lá và hoa thì còn xinh hơn. Đủ màu sắc, tím tím Huế vươn cao rồi vàng vàng nhỏ nhắn như hạt nút; không biết còn hoa màu nào nữa không; nay trong vườn nhà đã xuất hiện hai em tím hồng, vàng muội.

Nấu canh cá với lá me đất thật đơn giản; chỉ cần cá tươi, một ít lá me đất, một trái ớt xanh xứ Huế, hành tím, tiêu, nước mắm.

Đập trái ớt xanh, củ hành tím bằng cán dao; đặc biệt tôi thích động tác đập dập trái ớt như thế luôn cho trái ớt tiết đủ mùi thơm, mùi cay trong nồi canh rất đặc trưng của miền Trung; bạn có thể cắt bằng dao, bằng kéo hoặc giã bằng cối; tuy nhiên tôi vẫn nghĩ trái ớt được đập bằng dao sẽ luôn giữ lại đúng vị thơm của trái ớt xanh trong nồi cá kho hoặc nấu canh.

Cho gia vị vào trong nồi nước với lượng nước vừa đủ, nấu sôi thả cá vào, lửa sôi vừa vừa cho chín cá; không để lửa to quá, nước đục, cá nát. Cá vừa chín tới nêm nếm vừa ăn thả mớ lá me đất vào nồi là nhắc xuống, rắc ít hạt tiêu bột, đừng để lâu trên bếp bởi lá me đất rất mềm và nhanh chuyển màu vàng úa.

Nồi canh cá kình, hay còn gọi cá giò ngon ngọt ngay từ hớp nước đầu tiên

Nồi canh cá kình (miền trong xứ Quảng tôi hay gọi cá giò) ngon ngọt ngay từ hớp nước đầu tiên; cộng vị chua thanh thanh mềm mại của lá me đất thật hấp dẫn.

Lá me đất hay còn gọi cỏ ba lá bởi hình dáng ba chiếc lá đôi cân đối, đã có sự tích may mắn cho ai nếu lỡ tìm được chiếc lá cỏ có bốn lá.

Hy vọng luôn nằm phía trước chăng nên đến nay tôi vẫn mãi miết tìm chiếc lá cỏ có lá thứ tư kỳ diệu.

Lưu Bình