Chuyến thăm củng cố quan hệ song phương

Trả lời phỏng vấn với Tân Hoa xã, Thủ tướng Mahathir cho hay, quan hệ với Trung Quốc rất quan trọng và chính phủ mới của ông muốn có “quan hệ thân thiết” với quốc gia láng giềng. Ông cho biết, quan điểm của ông về Trung Quốc không thay đổi so với thời ông làm Thủ tướng Malaysia giai đoạn 1981-2003, đồng thời tin rằng hai nước sẽ có thể tiến tới giải quyết các bất đồng.

Bộ Ngoại giao Malaysia cũng ra tuyên bố nhấn mạnh chuyến thăm là “cột mốc mới trong việc củng cố quan hệ song phương”, góp phần hình thành các trụ cột chiến lược mới để thúc đẩy hợp tác song phương trong tương lai.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (bên phải) và người đồng cấp Malaysia, Mahathir Mohamad tại Bắc Kinh. Ảnh: Reuters.

Được biết, nhân chuyến thăm Trung Quốc lần này của Thủ tướng Mahathir Mohamad, hai bên đã đạt được nhiều thỏa thuận nhằm thúc đẩy quan hệ song phương. Hai bên đã ký 5 thỏa thuận trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, nông nghiệp, tài chính, công nghệ, trong đó có thỏa thuận hoán đổi tiền tệ, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh, công nghệ phát triển dầu cọ.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung giữa Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và người đồng cấp Mahathir Mohamad tại Đại lễ đường Nhân dân Trung Quốc ngày 20-8, ông Lý Khắc Cường khẳng định chính phủ Trung Quốc sẵn sàng thúc đẩy quan hệ song phương và hợp tác kinh tế với Malaysia. Theo ông, những thỏa thuận mà hai bên đạt được trong chuyến thăm của ông Mahathir với Bắc Kinh lần này cho thấy hai nước sẽ tiếp tục củng cố tình hữu nghị lâu dài.

Về phần mình, ông Mahathir khẳng định chuyến thăm của ông tới Trung Quốc lần này đạt được nhiều kết quả. Thủ tướng Malaysia bày tỏ tin tưởng Bắc Kinh sẽ có cái nhìn thông cảm đối với những khó khăn tài chính mà Kuala Lumpur gặp phải và cả những vấn đề hai nước cần phải giải quyết. Cũng trong cuộc họp báo, Thủ tướng Trung Quốc và Thủ tướng Malaysia nhất trí ủng hộ tự do hóa thương mại nhưng bảo đảm tính công bằng.

Trong những năm gần đây, quan hệ thương mại Malaysia và Trung Quốc phát triển nhanh chóng. Đầu tư của Trung Quốc vào Malaysia đạt khoảng 2,36 tỷ USD, tăng gần 350% so với năm 2013. Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Malaysia sau Ấn Độ và Liên minh châu Âu (EU). Nền kinh tế lớn nhất châu Á cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Malaysia trong 9 năm liên tiếp, nhà đầu tư lớn nhất vào công nghiệp sản xuất Malaysia trong hai năm liền.

Tuy nhiên, quan hệ hai nước trở nên căng thẳng kể từ sau khi ông Mahathir lên nắm quyền hồi tháng 5 vừa qua và đưa ra quyết định đình chỉ một số dự án đầu tư của Trung Quốc, vốn được thông qua dưới thời cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak.

Ngày 21-8, sau khi kết thúc chuyến thăm Bắc Kinh, Thủ tướng Mahathir đã xác nhận hủy bỏ 3 dự án có tổng trị giá 22 tỷ USD ký kết giữa Trung Quốc và Malaysia cho tới khi Kuala Lumpur thanh toán được các khoản nợ. Các dự án bao gồm một đường xe lửa nối liền bờ biển phía Đông Malaysia tới miền Nam Thái Lan và Kuala Lumpur, cùng hai dự án đường ống dẫn dầu.

Trả lời báo giới, Thủ tướng Mahathir cho biết đã giải thích lý do với phía lãnh đạo Trung Quốc về việc hủy bỏ các dự án trên. Theo đó, nếu triển khai các dự án trên, Malaysia sẽ cần vay rất nhiều tiền mà nước này hiện không có khả năng chi trả. Trong tình hình này, Malaysia nhận thấy các dự án trên chưa thực sự cần thiết cho quốc gia Đông Nam Á vào thời điểm hiện tại, khi vấn đề cấp thiết của Kuala Lumpur là giải quyết thâm hụt ngân sách quốc gia. Theo Reuters, ông Mahathir bày tỏ tin tưởng rằng Trung Quốc sẽ cảm thông với các vấn đề tài chính nội bộ mà Malaysia đang đối mặt, cũng như hỗ trợ Kuala Lumpur giải quyết vấn đề này. Đây cũng có thể xem là thông điệp về một mối quan hệ thương mại cân bằng và không bị quá phụ thuộc vào nước ngoài mà nhà lãnh đạo Malaysia muốn gửi tới láng giềng Trung Quốc thông qua chuyến thăm Bắc Kinh vừa qua.

HÂN NGỌC