Chuyện ở lò luyện 'những chiến binh 4 chân'

Góp phần làm nên những chiến công

Chuồng nhốt chó nghiệp vụ được bố trí cách xa khu nhà ở CBCS,

Khác với chó bình thường, mỗi chú chó nghiệp vụ đều có hồ sơ với tên gọi đầy đủ, được quản lý, chăm sóc, huấn luyện giống như một "chiến sĩ cảnh sát cơ động".

Tại Công an Quảng Ninh, chó nghiệp vụ trực thuộc quản lý của Đội Tham mưu - Huấn luyện (Phòng Cảnh sát cơ động), với 4 huấn luyện viên là cán bộ chuyên nghiệp được đào tạo tại Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động. Ka, Kant, Ken, Max, Pop là những cái tên gắn với từng chú chó, thuộc giống chó béc Đức, béc Bỉ, và rottwiler, được phân thành 2 chuyên khoa: Phát hiện chất đặc định về ma túy và bảo vệ, truy tìm dấu vết hơi.

Chú chó Pop đang thực hiện động tác theo yêu cầu của HLV.

Thiếu úy Dương Duy Hưng (Đội Tham mưu - Huấn luyện) cho biết: "Cách đây 3 năm, sau 1 tháng học lý thuyết, trường giao cho chúng tôi mỗi người 1 con chó để làm quen. Khi ấy, Pop mới 2 tuổi. Phải mất hơn 1 tuần chỉ dắt Pop đi dạo, trò chuyện, cho ăn, chăm sóc như một người thân, người bạn, Pop mới dần quen với sự có mặt của tôi. Sau 6 tháng ở trường, chúng tôi được trở về đơn vị. Từ đây, Pop trở thành một "chiến sĩ đặc biệt" của Phòng Cảnh sát cơ động Công an tỉnh".

Đối với mỗi huấn luyện viên, chó nghiệp vụ không chỉ là loài vật, mà là một người bạn, thậm chí một người bạn thân. Huấn luyện viên phải quan sát từng biểu hiện, từng trạng thái để hiểu diễn biến tâm lý, cũng như tình trạng sức khỏe của chúng. Bởi nếu không khỏe, chúng sẽ không thể đảm bảo yêu cầu tập luyện, chiến đấu, thậm chí chúng sẽ không chịu nghe lời. "Mỗi khi chúng giận dỗi, không chịu nghe lời, mình cũng cáu lắm, nhưng lại không thể đánh, không nỡ đánh, chỉ biết kiềm chế bản thân và động viên, ôm ấp, vỗ về, tâm sự để chúng nguôi ngoai, trở lại trạng thái bình thường" - Thiếu úy Hưng chia sẻ.

Những phút giây tình cảm của hai "thầy - trò".

Chó nghiệp vụ được coi là một thành phần rất quan trọng trong thực hiện các biện pháp nghiệp vụ công an, hỗ trợ đắc lực cho công an các đơn vị, địa phương bảo vệ, truy tìm dấu vết, giám biệt mùi hơi người; vây giáp; phát hiện ma túy, thuốc nổ; tìm kiếm cứu nạn; bảo vệ các chuyến hàng đặc biệt và phục vụ các hoạt động nghiệp vụ khác. Mỗi chú chó sau khi được huấn luyện tinh thông nghiệp vụ, trở thành một phần cuộc sống và công việc của người lính. Trong các vụ cứu nạn cứu hộ, các vụ trọng án phức tạp mà kẻ thủ ác không để lại dấu vết, hay những lần truy vết kẻ phạm tội, tìm kiếm ma túy được cất giấu kỹ càng, chó nghiệp vụ và những chiến sĩ công an sát cánh cùng nhau phá án.

Thượng tá Đỗ Văn Thiết, Trưởng Phòng Cảnh sát cơ động (Công an tỉnh), cho biết: Để được lựa chọn, các chú chó phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe, như hệ thần kinh, ngoại hình tốt, khứu giác, thị giác và thính giác phải nhạy. Chó bảo vệ, truy bắt, truy vết phải có hệ thần kinh mạnh, hung dữ, ngoại hình to lớn, có khả năng trấn áp. Chó giám biệt chất đặc định nguồn hơi (ma túy, thuốc nổ), thì hệ thần kinh cân bằng, tính đồng hóa, hiền lành hơn.

Việc cho ăn, quét dọn chuồng trại, chăm sóc hàng ngày, đều do các CBCS trực tiếp phụ trách đảm nhiệm.

Mới đây (ngày 10/7/2020), vụ án giết người xảy ra tại thôn Bản Làng (xã Vô Ngại, huyện Bình Liêu) đã để lại nỗi ám ảnh kinh hoàng đối với người dân nơi đây. Hung thủ không ai khác chính là người tình của vợ nạn nhân, đã ra tay tàn độc với sự giúp sức, chuẩn bị, bàn bạc kỹ lưỡng của người đàn bà không chung thủy. Tình yêu sai trái, mù quáng đã lấy đi tính mạng của một người đàn ông lương thiện, chăm chỉ.

Tuy nhiên, khi cảnh sát hình sự xác định được nghi can, đối tượng đã bỏ trốn khỏi nơi sinh sống, đang ẩn nấp tại khu vực rừng núi hiểm trở thuộc xã Bình Khê (TX Đông Triều). Lần theo dấu vết, trong đêm 17/7, 35 CBCS và 2 chó nghiệp vụ của Phòng Cảnh sát cơ động đã được điều động phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự tham gia tìm kiếm, vây bắt đối tượng. Hung thủ Đặng Văn Thủ (SN 1991) đã bị bắt sau 7 ngày lẩn trốn.

Đó chỉ là một vụ án điển hình có sự đóng góp quan trọng của chó nghiệp vụ với khả năng tìm kiếm nguồn hơi, phát hiện đối tượng. Bên cạnh phục vụ công tác tuần tra, kiểm soát của lực lượng cảnh sát cơ động, chó nghiệp vụ thường xuyên phối hợp tham gia phá án khi có yêu cầu của các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh và công an các địa phương.

Lực lượng cảnh sát cơ động cùng với chó nghiệp vụ đã cùng nhau lập nhiều chiến công khi tham gia các chuyên án, vụ án lớn.

Riêng năm 2015, lực lượng cảnh sát cơ động đã sử dụng 249 lượt động vật nghiệp vụ tham gia tuần tra kiểm soát, ngăn chặn 9 vụ việc phạm pháp hình sự, bắt giữ 9 đối tượng, trong đó có 4 đối tượng tàng trữ trái phép chất ma túy, thu giữ trên 22g ma túy tổng hợp, 1 túi heroin, 1 cóng để sử dụng ma túy đá...

Từ năm 2019 đến nay, lực lượng cảnh khuyển đã cùng CBCS cảnh sát cơ động tham gia phục vụ phương án cưỡng chế thu hồi đất để GPMB tại TP Cẩm Phả; phối hợp với Phòng An ninh kinh tế tham gia 2 chuyên án liên quan đến tội phạm công nghệ cao, trong đó bắt giữ 22 đối tượng người Trung Quốc phạm tội tại phường Hùng Thắng và phường Bãi Cháy (TP Hạ Long); tham gia truy bắt đối tượng Hoàng Văn Sắt, nghi can giết hại bố vợ và anh vợ tại TP Uông Bí; tham gia 5 chuyên án do Phòng Cảnh sát ma túy chủ trì triệt phá ổ nhóm chứa chấp, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại các quán karaoke trên địa bàn...

Chú chó Rex khá nổi tiếng với nhiều vụ án lớn.

Còn nhiều khó khăn

Chứng kiến những buổi tập và sự chăm sóc của các CBCS cảnh sát cơ động với những cảnh khuyển, chúng tôi hiểu, phải thực sự có lòng đam mê và tinh thần yêu nghề, yêu động vật, kiên trì, nhẫn nại mới có thể thành công. Bởi với một công việc đặc thù, đơn điệu, ngoài khó khăn, vất vả trong công tác, các chiến sĩ phải dành nhiều thời gian, công sức, thậm chí đối mặt với nguy hiểm trước chính “học trò” của mình.

Thiếu úy Dương Duy Hưng chia sẻ: Những chú chó đã mang sẵn trong mình sự hung dữ không dễ mà nghe theo hiệu lệnh của người khác. Vì thế, những ngày đầu làm quen rất vất vả. Tôi đã chứng kiến nhiều đồng đội gặp tai nạn trong quá trình huấn luyện, phải tiêm phòng dại, ảnh hưởng sức khỏe, phải đối mặt với nhiều loại bệnh truyền nhiễm do thường xuyên tiếp xúc với chó nghiệp vụ.

Chó nghiệp vụ chỉ nghe lời một huấn luyện viên, vì thế đặc thù của công việc là một cán bộ sẽ gắn bó với một chú chó từ khi bắt đầu đi vào huấn luyện cho đến khi nó bị thải loại hoặc bị chết. Tuổi thọ của chó nghiệp vụ trung bình là 10 năm. Nếu một huấn luyện viên ra quân, hoặc chuyển công tác, con chó đó trở nên vô dụng, vì chúng sẽ không chịu khuất phục bởi huấn luyện viên khác.

Rex cùng HLV của mình trong giờ tập.

Tại Công an Quảng Ninh hiện có một cảnh khuyển như thế. Tuy nhiên, thủ tục để thanh lý chó nghiệp vụ vô cùng phức tạp. Thượng tá Thiết cho biết: Đơn vị muốn thanh lý để nhập về chó mới. Tại đây, hầu hết chó đến độ tuổi già, cần phải làm mới dần để ngày càng tinh nhuệ, chính quy hóa lực lượng cảnh sát cơ động cũng như chó nghiệp vụ.

Theo nguyên tắc, chó nghiệp vụ phải được huấn luyện với một chế độ đặc biệt, có sân tập, bãi tập được đầu tư bài bản, đúng tiêu chuẩn. Tuy nhiên, tại Công an tỉnh chưa có sân tập, cầu tập và các trang thiết bị phục vụ cho huấn luyện chuyên sâu động vật nghiệp vụ; thiếu các phương tiện, thiết bị, mẫu vật trong giám biệt nguồn hơi, máy sấy khô, khử mùi khăn tập, tủ bảo quản nguồn hơi, mẫu ma túy… Vì thế, ngoài những động tác cơ bản, việc huấn luyện chó còn nhiều hạn chế.

Khẩu phần ăn của cảnh khuyển cao hơn nhiều so với chó thông thường.

Cảnh khuyển được chăm sóc với chế độ đặc biệt. Khẩu phần ăn là 1,5 triệu đồng/tháng/con để đảm bảo đủ sức khỏe phục vụ chiến đấu. Tuy nhiên, do chưa có cán bộ thú y riêng, việc chăm sóc, khám chữa bệnh cho chó chủ yếu do cán bộ huấn luyện thực hiện bằng kiến thức và kinh nghiệm đã học, nên phần nào ảnh hưởng đến sức khỏe của chó nghiệp vụ (đã có 1 chó nghiệp vụ chết do bệnh).

Hằng Ngần