Chuyện chưa kể về Quân cảnh Nga: Lực lượng trẻ, lắm gian truân!

Thông thường, các lực lượng vũ trang Liên bang Nga hiện nay đều có liên quan về lịch sử ít nhiều với Liên bang Xô Viết vĩ đại. Từ các tướng lĩnh, sĩ quan chỉ huy tới các tập đoàn quân, quân đoàn, sư đoàn, các quân binh chủng đều có nguồn gốc gắn chặt với Liên Xô. Thế nhưng, đâu đó vẫn có những lực lượng mới, là ý tưởng của nước Nga hiện tại, không dính dáng nhiều với lịch sử quân sự Liên Xô. Một trong số đó chính là lực lượng cảnh sát quân sự hay gọi đơn giản là quân cảnh (phiên âm tiếng Nga là Voennaya Politsiya hoặc VP).

Cảnh sát quân sự, hay quân cảnh, là tên gọi chung của một lực lượng bán vũ trang được chính phủ lập ra. Trong thời bình, cảnh sát quân sự làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự trong quân đội, hỗ trợ tư pháp, chống bạo động và khủng bố. Trong thời chiến, cảnh sát quân sự làm thêm các nhiệm vụ giữ gìn trật tự giao thông nhằm đảm bảo cho các đơn vị quân sự di chuyển thuận lợi. Tuy vào yêu cầu quân đội mỗi nước mà quyền hạn của quân cảnh có thể mở rộng nhiều hơn hoặc thu hẹp lại.

Dưới thời Liên Xô, lực lượng vũ trang liên bang khi đó không có đơn vị nào được gọi là "quân cảnh". Tất nhiên họ có những đơn vị khác đảm bảo nhiệm vụ tương đương như giữ gìn trật tự hay hỗ trợ tư pháp. Sau khi Liên Xô giải thể năm 1991, lực lượng vũ trang Liên bang Nga tạm không còn quân cảnh.

Mãi đến năm 2005, Tổng thống Vladimir Putin bắt đầu nhen nhóm ý tưởng lực lượng quân cảnh để thiết lập trật tự, tăng cường tính kỷ luật đối với quân nhân. Tuy nhiên, phải trải qua khá nhiều giai đoạn, mà mãi tới ngày 19/11/2012, Thiếu tướng Andrei Nechayev tuyên bố với RIA rằng, lực lượng quân cảnh đã được thành lập, nhưng tất nhiên mọi thứ vẫn đang phải sắp xếp tổ chức. Đầu tháng 2/2014, Tổng thống Putin ký ban hành Luật Quân cảnh, Duma Quốc gia thông qua ngày 24/1 và tiếp đó là Hội đồng Liên bang thông qua ngày 29/1.

Ngày 27/3/2015 Tổng thống Nga đã phê duyệt điều lệ chính thức của lực lượng quân cảnh. Như vậy, sau nhiều gian truân thì một lực lượng quân sự mới của nước Nga đã ra đời. Ngay sau khi thành lập, quân cảnh Nga ngay lập tức được triển khai tới Syria từ tháng 12/2016 và tháng 2/2017 để giúp chính phủ Syria duy trì trật tự, luật pháp ở các vùng mới giải phóng.

Quy mô của lực lượng Cảnh sát quân sự Nga hiện nay khoảng 6.500 người, trang bị khá nhiều loại vũ khí khí tài hỗ trợ các nhiệm vụ thực thi pháp luật, đảm bảo an ninh. Ví dụ về mặt giao thông quân sự, họ được giao đảm bảo: an toàn giao thông đường bộ đối với lực lượng vũ trang; giám sát việc tuân thủ của quân nhân và công nhân viên chức quốc phòng; bảo đảm hành lang an toàn cho đội hình xe quân sự di chuyển trên tuyến đường dân sinh; cấp đăng ký với các loại xe quân sự...

Đa số trang bị cơ giới của quân cảnh là ô tô bọc thép, có thể kháng mìn hoặc các dòng xe dân sự thông thường hoạt động ở vùng không chiến sự. Ảnh: Xe bọc thép Ry's do Nga sản xuất theo giấy phép của Italy.

Xe thiết giáp SUV GAZ Tigr của quân cảnh Nga. Các binh sĩ quân cảnh Nga đều đội mũ nồi đỏ.

Một số dòng xe ô tô thông thường cũng được trang bị cho VP để làm nhiệm vụ trong thành phố không có chiến sự. Ví dụ như dòng xe UAZ-452 huyền thoại thời Liên Xô.

Hay dòng xe Uaz-469 nhưng là phiên bản hiện đại, trang bị còi hụ và các thiết bị cần thiết cho nhiệm vụ tuần tra, xử phạt giao thông.

Quân cảnh cũng sử dụng một số loại ô tô của châu Âu cho nhiệm vụ đảm bảo giao thông như chiếc Ford Focus đời cũ trong ảnh.

Trang bị của người lính quân cảnh đầy đủ công cụ hỗ trợ làm nhiệm vụ trấn áp an ninh khi cần.

Ngoài ra, họ vẫn có trang bị vũ khí tiêu chuẩn như súng trường AK-74 hay các loại súng máy, vũ khí hạng trung để làm nhiệm vụ chiến đấu khi cần. Ví dụ như vào đêm ngày 18/9/2017, một trung đội quân cảnh Nga đã bắt buộc chiến đấu với quân khủng bố ở Syria tại tỉnh Idlib trước khi được giải cứu.

Lưu ý, một trong những nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự trong các doanh trại quân đội của quân cảnh bao gồm cả việc truy lùng các binh sĩ đào ngũ, truy bắt các quân nhân vi phạm pháp luật.

Video Hai xe bọc thép Mỹ chặn đường quân cảnh Nga ở Đông Bắc Syria - Nguồn: Reuters

Hoàng Lê