Chung tay phát triển bảo hiểm y tế

Thay đổi để đáp ứng nhu cầu người dân

Chất lượng dịch vụ y tế với nhiều người là yếu tố quan trọng nhất để họ quyết định có tham gia bảo hiểm hay không. Những năm qua, ngành y tế liên tục có thay đổi hoàn thiện mình, hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Để bảo hiểm y tế bao phủ toàn dân, đặc biệt là đối tượng HSSV, rất cần sự chung tay của liên ngành y tế - bảo hiểm và giáo dục trong việc cung cấp dịch vụ, tuyên truyền để cha mẹ, HSSV hiểu về lợi ích của bảo hiểm y tế.

Việc tăng giá 1.900 dịch vụ y tế là một cách để ngành y tế nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Với mức tăng trung bình khoảng 30% so với trước đó, người bệnh được thụ hưởng nhiều dịch vụ kỹ thuật cao nhưng vẫn được bảo hiểm thanh toán theo quy định. Mặt khác, việc phí khám chữa bệnh bao gồm cả lương, phụ cấp đồng nghĩa với việc người bệnh trực tiếp trả lương cho nhân viên y tế.

Điều này tác động nhiều đến quan điểm, thái độ và hành vi ứng xử của đội ngũ này với người bệnh. Theo đó, để nhân viên có lương, bệnh viện có ngân sách duy trì hoạt động, ngoài việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, thái độ của nhân viên y tế cũng phải thay đổi từ ban ơn sang phục vụ.

Thay đổi tiếp theo phải kể đến là việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong quản lý khám chữa bệnh, giám định và thanh toán bảo hiểm y tế. Ông Lê Văn Khảm, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) cho biết: Một loạt các văn bản pháp quy về ứng dụng CNTT trong quản lý khám chữa bệnh bảo hiểm y tế được Bộ nghiên cứu, xây dựng, ban hành, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện sau khi thống nhất với Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Đó là bộ mã danh mục dùng chung, gồm 8 bộ mã (Danh mục chẩn đoán, Danh mục kỹ thuật, Danh mục thuốc, Vật tư y tế…); Chuẩn và định dạng dữ liệu đầu ra trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế… giúp giảm bớt thủ tục hành chính gây phiền hà cho người bệnh.

Đối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, đơn vị phát hành và có trách nhiệm thu - chi giúp người dân, thời gian qua cũng có nhiều thay đổi. Điển hình là việc tuy giá dịch vụ y tế tăng nhưng không ảnh hưởng đến quyền lợi bệnh nhân, gây vỡ quỹ, Bảo hiểm xã hội Việt Nam tiếp tục thực hiện việc đấu thầu thuốc tập trung với mục tiêu kéo giá thuốc giảm từ 10 - 15%. Tăng cường tuyên truyền về quyền lợi - trách nhiệm tham gia bảo hiểm y tế cũng như giảm thủ tục, tăng cơ hội tiếp cận trong việc mua bảo hiểm…

Tăng tính hấp dẫn

Tham gia bảo hiểm y tế là quyền lợi, là trách nhiệm của mỗi người. Lợi ích khi tham gia bảo hiểm đã rõ ràng nhưng việc huy động người dân chưa tham gia bảo hiểm hiện nay mua thẻ thực sự là việc không dễ.

Theo ông Vũ Xuân Bằng, Phó Trưởng ban Chính sách (Bảo hiểm xã hội Việt Nam), nhóm chưa tham gia bảo hiểm hiện nay phần lớn là người lao động tự do, làm việc trong doanh nghiệp quy mô nhỏ, doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Do vậy, việc tham gia bảo hiểm y tế, xã hội của người lao động phụ thuộc chủ yếu vào ý thức của chủ cơ sở. Tại những đơn vị này, cần sự lên tiếng mạnh mẽ hơn của người lao động, của tổ chức công đoàn. Còn nhóm thuộc diện được ngân sách Nhà nước đóng và hỗ trợ phần lớn cũng đang có xu hướng giảm do chịu tác động của cơ chế (giảm số hộ cận nghèo, nghèo) trong khi ngân sách địa phương chưa đủ mạnh để hỗ trợ hết.

Bảo hiểm y tế toàn dân vừa là chính sách an sinh xã hội, người khỏe tích lũy khi có kinh tế để dùng khi ốm đau, già yếu và người không ốm giúp người bệnh tật cần điều trị. Việc tham gia bảo hiểm y tế cũng là cách giảm chi phí trực tiếp từ túi người dân, giúp hạn chế tình trạng bần cùng hóa vì bệnh tật đồng thời tạo công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế.

Tuy nhiên, tỷ lệ người dân chưa tham gia bảo hiểm hiện nay một phần do nhận thức nhưng quan trọng nhất vẫn là khó khăn về kinh tế. Vậy làm thế nào để người dân tìm đến bảo hiểm và bảo hiểm đến được với mọi người, nhiều ý kiến cho rằng, cần tăng tính hấp dẫn của bảo hiểm.

Ở nước ta, bảo hiểm chỉ thực sự hấp dẫn khi chất lượng khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế cải thiện rõ rệt. Trong cùng cơ sở khám chữa bệnh không còn cảnh phân biệt người khám bằng bảo hiểm với người trả tiền tươi. Thủ tục hành chính liên quan đến bảo hiểm cần được cải cách hơn nữa và điều không kém phần quan trọng là minh bạch trong chính sách, tức quy định thế nào thì khi người dân đi khám, điều trị bệnh được hưởng thế đó.

Với HSSV, đến nay vẫn còn khoảng 2 triệu em chưa tham gia bảo hiểm. Nguyên nhân do chưa có chế tài xử lý, các cơ sở GD không có biện pháp ràng buộc nên còn tỷ lệ nhất định chưa có thẻ trong khi đây là đối tượng trong diện bắt buộc, hoàn thành mục tiêu phổ cập bảo hiểm trong năm học 2017 - 2018. Khảo sát của Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, phần lớn sinh viên chỉ mua bảo hiểm y tế ở năm học đầu tiên. Từ năm học thứ 2 trở đi, tỷ lệ tham gia giảm rõ rệt.

Minh Hằng