'Chúng ta đang hiểu sai về quá tải, vì thế chương trình mới thực chất sẽ tăng tải'

GS Đinh Quang Báo cho rằng vấn đề quá tải vẫn đang là vấn đề nhức nhối trong giáo dục. Tuy nhiên, xã hội lại đang hiểu chưa đúng về quan niệm “tải”. Ảnh: Huyên Nguyễn

Phát biểu tại Hội thảo quốc tế phát triển năng lực trường sư phạm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông do Bộ GDĐT và Tổ chức Ngân hàng Thế giới tổ chức sáng ngày 22.11, GS Đinh Quang Báo – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội nhận định: Vấn đề quá tải vẫn đang là vấn đề nhức nhối trong giáo dục. Tuy nhiên, xã hội lại đang hiểu chưa đúng về quan niệm “tải”.

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, kiến thức tại Việt Nam mới chỉ bằng 70% so với các nước vì thế trong xây dựng chương trình và sách giáo khoa phổ thông mới sắp tới nói là giảm tải nhưng thực tế sẽ tăng lên 100% như các nước. Chúng ta sẽ cắt giảm kiến thức rời rạc, không tích hợp để tăng những kiến thức tích hợp lên. Nghe thì tưởng như mâu thuẫn mà không mâu thuẫn.

Bên cạnh đó, GS Đinh Quang Báo đề xuất giải pháp chính để bồi dưỡng giáo viên dạy học tích hợp đáp ứng yêu cầu mới là cần thiết kế chương trình môn học tích hợp vừa bảo đảm mạch logic nội dung từng đơn môn, vừa có các chủ đề tích hợp một cách logic các đơn môn đó. Các chủ đề tích hợp vừa kết nối được các đơn môn, vừa có vai trò giúp học sinh hiểu sâu từng đơn môn. Thỏa mãn yêu cầu kép này các chủ đề tích hợp có thể là các nguyên lý khoa học khái quát, các lĩnh vực hoạt động ứng dụng tri thức liên môn. Các nguyên lí, các lĩnh vực này phải được qui định trong chương trình đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng giáo viên đang đứng lớp hiện nay.

Như vậy, giáo viên được đào tạo chuyên về các đơn môn (sinh học hay vật lý, hay hóa học) vẫn dạy được và dạy tốt các môn học tích hợp. Từ đó, sẽ không gây khó khăn xáo trộn cơ cấu phân công giáo viên dạy các môn khoa học tích hợp.

Giáo viên phải được đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng sao cho họ vừa có tri thức đủ rộng, vừa có năng lực dạy học một môn học, chuyên đề ở mức cao hơn, sâu hơn, gắn cụ thể hơn với một lĩnh vực ngành nghề. Đó là giải pháp lâu dài, bền vững mà trước hết phải đổi mới chương trình đào tạo giáo viên ở các trường sư phạm.

Các cơ sở đào tạo giáo viên cần thiết kế chương trình sao cho sinh viên vừa được đào tạo để dạy học các môn học tích hợp các khoa học, vừa được lựa chọn để được đào tạo chuyên sâu các môn học, chuyên đề tự chọn.

Mỗi nhà trường phổ thông khi xây dựng chương trình giáo dục nhà trường phải tổ chức các bộ môn, các nhóm giáo viên cùng trao đổi học thuật, thiết kế các chủ đề tích hợp qua đó phát triển năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên.

HUYÊN NGUYỄN