Chứng quyền có bảo đảm, sản phẩm mới được kỳ vọng trên thị trường chứng khoán
Chứng quyền có bảo đảm (Covered Warrant – CW) là chứng khoán có tài sản đảm bảo do Cty chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền mua (chứng quyền mua) hoặc được quyền bán (chứng quyền bán) chứng khoán cơ sở cho tổ chức phát hành chứng quyền đó theo một mức giá đã được xác định trước, tại hoặc trước một thời điểm đã được ấn định, hoặc nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá thực hiện và giá chứng khoán cơ sở tại thời điểm thực hiện. Mỗi chứng quyền luôn gắn với 1 mã chứng khoán cơ sở để làm căn cứ xác định lãi/lỗ vào ngày đáo hạn.
Theo các chuyên gia chứng khoán SSI, sản phẩm chứng quyền có bảo đảm đi vào hoạt động sẽ mang đến một kênh đầu tư mới với tỷ lệ đòn bẩy cao, tỷ suất sinh lời cao, mức lỗ xác định và vốn đầu tư thấp chỉ bằng 7-15% giá chứng khoán cơ sở.
Theo dự kiến, sản phẩm CW sẽ chính thức vận hành vào tháng 6-2019. Đây là một sản phẩm mới được thị trường chờ đợi và kỳ vọng sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam gia tăng thanh khoản. Cùng với cổ phiếu, chứng khoán phái sinh – hợp đồng tương lai thì việc chứng quyền có đảm bảo được đưa vào hoạt động kỳ vọng không chỉ góp phần hoàn thiện các sản phẩm, dịch vụ trên thị trường chứng khoán mà còn giúp đa dạng hóa các kênh đầu tư, phòng ngừa rủi ro trong bối cảnh thị trường năm 2019 dự báo sẽ có nhiều biến động.
Ông Nguyễn Đức Thông, GĐ Giao dịch phái sinh SSI chia sẻ: “Chứng quyền là sản phẩm thông dụng trên nhiều TTCK phát triển. Các thị trường có sản phẩm CW phát triển như Đài Loan, Thái Lan, Hồng Kông hay Hàn Quốc có khá nhiều điểm tương đồng với TTCK Việt Nam, như tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân tham gia giao dịch lớn, chủ yếu là giao dịch ngắn hạn, có nhu cầu sử dụng công cụ đòn bẩy cao. Là một thị trường còn non trẻ, với sự tham gia của hơn 99% nhà đầu tư cá nhân, việc đưa những sản phẩm cấu trúc cao cấp đến với thị trường chứng khoán Việt Nam được xem là một bước đi đúng đắn và cần thiết”.
Chứng quyền có bảo đảm được cho là sẽ mang lại những kỳ vọng mới cho các nhà đầu tư.
Theo các chuyên gia chứng khoán, trong thời gian đầu triển khai, CW có một số hạn chế như tổ chức phát hành chỉ được phát hành chứng quyền mua, chỉ áp dụng thanh toán tiền chênh lệch giữa giá thực hiện và giá cổ phiếu cơ sở khi đáo hạn, chưa có chuyển giao cổ phiếu, chứng quyền chỉ được thực hiện vào ngày đáo hạn… Tuy nhiên nhà đầu tư vẫn kỳ vọng ở CW sẽ vừa trở thành công cụ đầu tư, vừa giúp phòng ngừa rủi ro trên thị trường nhờ sở hữu nhiều ưu điểm, từ tính đòn bẩy lớn, khoản phí để sở hữu chứng quyền thấp hơn đáng kể so với giá mua cổ phiếu trực tiếp trên sàn, giúp đem lại lợi nhuận cao hơn cho nhà đầu tư trên cùng một lượng vốn đầu tư.
Bà Nguyễn Thị Thùy Linh, Trưởng phòng Phân tích và tư vấn đầu tư - khối Dịch vụ chứng khoán khách hàng chia sẻ, là một sản phẩm được giao dịch phổ biến tại các thị trường chứng khoán trên thế giới và được giới thiệu ra thị trường chứng khoán Việt Nam vào năm 2017, cũng như khung pháp lý từng bước hoàn thiện, CW đã được nhiều chủ thể trên thị trường kỳ vọng sớm đưa vào vận hành trong năm 2018.
Tuy nhiên, do một số nguyên nhân khách quan và chủ quan, đặc biệt là những biến động của tình hình kinh tế - chính trị trên thế giới khiến thị trường chứng khoán Việt Nam điều chỉnh từ đầu tháng 4-2018, nên tiến độ triển khai chưa như mong đợi, bởi mục tiêu điều hành của cơ quan quản lý khi đó là ưu tiên giữ ổn định thị trường hơn là mạo hiểm triển khai các sản phẩm mới khi dòng tiền suy yếu.
Dù có nhiều ưu điểm, song không phải tất cả Cty chứng khoán đều đủ điều kiện để chào bán chứng quyền. Để bảo vệ nhà đầu tư, Ủy ban chứng khoán Nhà nước yêu cầu các thành viên thị trường cần đạt những tiêu chuẩn nhất định về năng lực tài chính (vốn điều lệ trên 1.000 tỷ đồng, không có lỗ lũy kế…), an toàn nghiệp vụ và khả năng tạo lập thị trường để nhà đầu tư có thể bán lại CW.
Đơn cử như để đảm bảo khả năng thanh toán, trước khi phát hành chứng quyền, Cty chứng khoán cần phải ký quỹ tài sản đảm bảo thanh toán (tiền, chứng chỉ tiền gửi hoặc có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng lưu ký) tại ngân hàng lưu ký trong suốt thời gian có hiệu lực của chứng quyền, với giá trị ký quỹ tối thiểu là 50% giá trị đợt chào bán. Đồng thời, để phòng vệ rủi ro cho chính tổ chức phát hành, Cty chứng khoán cũng sẽ cần mua vào lượng cổ phiếu cơ sở tối thiểu là 50% tổng giá trị CW phát hành, dưới sự giám sát của UBCKNN.
Nghiên cứu của Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HOSE), hiện có không quá 12 Cty chứng khoán đủ điều kiện phát hành chứng quyền. SSI là 1 trong 7 Cty đầu tiên phát hành CW, với 6 mã dựa trên 4 mã chứng khoán cơ sở gồm FPT, MWG, MBB, HPG, với kỳ hạn từ 3-6 tháng. Ông Nguyễn Duy Linh - PGĐ khối Dịch vụ chứng khoán khách hàng cá nhân, Cty Chứng khoán SSI cũng cho rằng, chứng quyền bảo đảm là sản phẩm do Cty chứng khoán phát hành, được niêm yết trên sàn chứng khoán và có hoạt động giao dịch tương tự như chứng khoán cơ sở.
