Chứng khoán tuần: Kỳ vọng cực lớn, thị trường có tuần tăng mạnh nhất 10 tháng

VN-Index chốt tuần qua ở 1.126,91 điểm, tương đương mức tăng 6,7% cho cả tuần. Đây là mức tăng mạnh nhất tính theo tuần kể từ đầu tháng 4/2020.

Về mặt kỹ thuật, chỉ số giảm từ đỉnh cao nhất 1.200,85 điểm hôm 18/1 xuống đáy thấp nhất 998,33 điểm hôm 29/1 tương đương bốc hơi 202,52 điểm. Từ đáy này VN-Index tăng lên 1.126,91 điểm, tức là tăng 128,58 điểm. Như vậy mức phục hồi vào khoảng 63,49% so với chiều giảm trước đó.

Các nhà đầu tư theo trường phái phân tích kỹ thuật đều biết rằng mức phục hồi 61,8% là ngưỡng rất mạnh. Nếu là nhịp phục hồi kỹ thuật thông thường, đường giá sẽ dừng tại ngưỡng này và quay đầu giảm trở lại. Nếu thị trường đủ mạnh vượt qua ngưỡng 61,8% thì hoàn toàn có cơ hội phục hồi tới 100%.

Đằng sau mức phục hồi mạnh vượt kỳ vọng nói trên là một tâm lý hết sức mạnh mẽ. Có thể thấy tâm lý này biểu hiện rõ trong tuần giao dịch vừa qua, khi thị trường chứng kiến khả năng tăng giá vẫn chưa dừng lại ở các cổ phiếu đạt lợi nhuận bắt đáy rất cao. Thống kê sơ bộ với rổ VN100, đã có tới 32 cổ phiếu cho đến cuối tuần qua đạt lợi nhuận bắt đáy trên 15% chỉ sau 5 phiên. Lợi nhuận trên 10% có tới 65 mã, lợi nhuận trên 5% có 90 mã.

Đây là mức lợi nhuận ngắn hạn cực cao và là một bữa tiệc thực sự bất ngờ ngay cả với những nhà đầu tư bắt đáy. Nếu nhà đầu tư mua được đúng đáy, hành động thường thấy sẽ là chốt lời khi đạt lợi nhuận tốt như vậy. Nếu nhà đầu tư không muốn bán, tức là mức độ kỳ vọng còn cao hơn nữa khi cho rằng hoàn toàn có thể bán được giá tốt hơn.

Phần lớn cổ phiếu sàn HSX tạo đáy vào ngày 28 hoặc 29/1 trong nhịp giảm vừa qua. Giả sử toàn bộ nhà đầu tư bắt đáy trong hai ngày này chốt lời hết thì khối lượng phải tương đương. Thực tế các phiên sau đó khối lượng giao dịch lại giảm dần. Khối lượng sụt giảm từ 28/1 đến 5/2 vào khoảng 465 triệu cổ phiếu. Có thể hiểu một cách đơn giản, đó chính là khối lượng cổ phiếu giá thấp đang được tích lũy lại. Nếu nhà đầu tư không nhìn vào một tương lai sán lạn hơn thì rất khó để từ chối món lợi nhuận ngon lành đến như vậy trước kỳ nghỉ Tết.

Vậy nhà đầu tư có kỳ vọng hợp lý hay không? Có nhiều yếu tố để khiến người mua nắm giữ cổ phiếu lại thay vì hiện thực hóa lợi nhuận sang tiền mặt ngay khi có thể.

VN-Index được trông đợi là đã kết thúc sóng điều chỉnh sau khi chạm đường xu hướng tăng dài hạn quanh 1.000 điểm.

Đầu tiên là khả năng thị trường đã kết thúc điều chỉnh về mặt kỹ thuật. Mức giảm thấp nhất hôm 29/1 đã chạm tới ngưỡng hỗ trợ kỹ thuật được kỳ vọng là đáy. Đó là đường xu hướng được tạo lập bởi đáy đầu tháng 4/2020 và đáy nhịp điều chỉnh đầu tiên cuối tháng 7/2020. Các nhà đầu tư theo trường phái phân tích kỹ thuật sẽ trông đợi nhịp điều chỉnh kết thúc khi giá chạm trở lại đường xu hướng. Điều đó đã xảy ra với VN-Index trong ngày 29/1. Các yếu tố kỹ thuật khác như mô hình điều chỉnh dạng A-B-C (theo lý thuyết sóng Elliott) cũng đã hoàn thành, tín hiệu quá bán (oversold) được phát đi... Nói tóm lại là nhiều chỉ báo kỹ thuật ủng hộ khả năng tạo đáy.

Yếu tố thứ hai là thị trường có bị chốt lời ngắn hạn của lượng hàng bắt đáy lần lượt về tài khoản, nhưng giá không giảm mà còn tăng cao hơn. Điều đó phát đi tín hiệu rằng người bán không gây áp lực lớn như chờ đợi. Do đó càng về sau càng có ít người bán và thanh khoản ngày càng giảm.

Thứ ba là ngưỡng chấp nhận rủi ro cao dần lên trong phía người cầm cổ phiếu. Thị trường hoàn toàn có thể điều chỉnh trở lại để kiểm định đáy lần nữa, nhưng nếu thị trường đã chạm đáy và triển vọng tăng trưởng 2021 rất cao thì họ sẵn sàng chấp nhận rủi ro nắm giữ ngay cả khi giảm, thậm chí còn mua thêm.

Diễn biến của thị trường dù vẫn được phân tích dựa trên các yếu tố cơ bản nhưng thực sự thì tâm lý lại là động lực mang tính quyết định. Có thể thấy rõ sự thay đổi về tâm lý lúc này. Giai đoạn trước khi đạt đỉnh 1.200 điểm, nhà đầu tư kỳ vọng rất cao và cho rằng sẽ vượt đỉnh, margin để mua thêm rất nhiều. Nhưng thị trường không vượt được 1.200 điểm mà quay đầu giảm, tâm lý kỳ vọng cao thay đổi thành nỗi sợ hãi và áp lực phải giảm margin xuống, biến thành một đợt tháo chạy kinh hoàng. Lúc này tâm lý lại quay về sự kỳ vọng lớn phía trước khi cho rằng điều chỉnh đã kết thúc và thị trường đang bước vào nhịp tăng mới.

Trọng Nghĩa