Chuẩn về luật nhưng khó công bố thông tin doanh nghiệp trên TTCK

Tọa đàm NDH Talk 09 với chủ đề "Công bố thông tin của các doanh nghiệp trên TTCK". Ảnh: DNVN/Minh Hoa.

Buổi Tọa đàm do chuyên trang Người Đồng Hành tổ chức, với sự tham gia của ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch CTCP Chứng khoán SSI; bà Nguyễn Thị Nguyệt Anh, chuyên gia Quản trị công ty của IFC; ông Phan Lê Thành Long, Giám đốc CMA Australia và ông Trần Đình Cường, CEO Công ty kiểm toán Ernst & Young Việt Nam.

Hơn cả chuẩn mực quốc tế…

Nhìn trên khía cạnh tích cực, ông Trần Văn Dũng cho rằng, những quy định của hệ thống pháp luật liên quan đến công bố thông tin của doanh nghiệp trên TTCK tại Việt Nam là theo chuẩn mực quốc tế, thậm chí còn hơn chuẩn mực quốc tế.

Hệ thống quản lý doanh nghiệp trên thế giới chủ yếu được thực hiện theo thông lệ, còn ở Việt Nam thì đưa vào quy định của pháp luật và tới đây sẽ đưa vào luật.

Cùng với đó, theo chuẩn mực quốc tế, doanh nghiệp chỉ công bố thông tin hằng quý, hằng năm kiểm toán. Còn tại Việt Nam, doanh nghiệp niêm yết công bố thông tin hằng quý, 6 tháng soát xét, hằng năm có kiểm toán.

... nhưng tự giác chưa cao

Bàn về vấn đề này, ông Dũng cho rằng, khuôn khổ của pháp luật chặt chẽ là vậy nhưng việc thực hiện gặp nhiều khó khăn.

“5 năm qua số doanh nghiệp vi phạm công bố thông tin giảm khá nhiều, nhưng số vi phạm vẫn còn cao. Năm 2018, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành gần 400 quyết định xử phạt; trong đó, hơn 50% là vi phạm về công bố thông tin. Ngoài ra, nếu so sánh giữa ASEAN hay ASEAN 6 thì quản trị công ty của Việt Nam ở mức thấp nhất”, ông Dũng đánh giá.

Số liệu thống kê của Ủy ban Chứng khoán cho thấy trong năm 2018, có 397 trường hợp vi phạm của 129 tổ chức và 268 cá nhân. Trong đó, xử phạt 9 cá nhân có hành vi thao túng, tạo cung cầu giả, buộc cải chính thông tin đối với 3 trường hợp báo cáo không chính xác hoặc công bố thông tin sai lệch, buộc từ bỏ quyền biểu quyết đối với 1 trường hợp vi phạm chào mua công khai.

Bàn thêm về bất cập, bà Nguyễn Thị Nguyệt Anh nhấn mạnh: Các công ty đưa lên số liệu, báo cáo hấp dẫn, nhưng chất lượng thông tin không phản ánh đúng thực trạng khiến nhà đầu tư quan ngại.

Ngoài ra, những người trong Ban điều hành, cổ đông lớn có thể trực tiếp tham gia hoạt động quản lý công ty và họ là người lập báo cáo tài chính. Tuy nhiên, trên thực tế những cổ đông nhỏ lẻ bỏ tiền vào công ty, nhưng họ không tham gia vào quá trình quản lý thì giám sát ra sao cũng là vấn đề cần giải quyết.

Nhìn ra quốc tế, ông Phan Lê Thành Long nhận xét Việt Nam nằm trong Top 12 nước trên thế giới đi theo con đường riêng, không theo chuẩn mực nào khiến doanh nghiệp niêm yết gặp khó khăn trong công bố tài chính.

Tại Mỹ, hằng năm trung bình 300 trường hợp bị Ủy ban Chứng khoán Mỹ yêu cầu phải trình bày lại báo cáo tài chính, còn ở Việt Nam, chưa thấy có trường hợp nào như thế, bởi thực tế rất khó để cơ quan quản lý để chủ thể khác tham gia thị trường giám sát chất lượng công bố thông tin.

Bên cạnh đó, tự giác của doanh nghiệp Việt Nam so với mặt bằng chung chưa cao, ông Trần Đình Cường cho biết. Doanh nghiệp lập báo cáo theo quy định, thay vì hiểu thấu đáo và có trách nhiệm đối với nhà đầu tư họ cần biết gì. Trên thực tế, Việt Nam chưa hề có thông lệ nào khuyến khích doanh nghiệp minh bạch trong công bố thông tin tương lai.

“Lỗ hổng trong quy định, pháp luật Việt Nam cũng không phải đồng nhất, do đó vận dụng theo các quy định khác nhau sẽ đưa ra các báo cáo khác nhau. Nếu chủ doanh nghiệp làm không công tâm sẽ dẫn đến việc cung cấp thông tin không đầy đủ chính xác”, ông Cường nói.

Điều này đòi hỏi tính tự giác cao của doanh nghiệp trước việc tuân thủ pháp luật. Doanh nghiệp cũng cần tự xây dựng hệ thống nguyên tắc của mình trong xây dựng các báo cáo và công bố thông tin trên thị TTCK.

Đức Tân