Chuẩn bị thưởng và hỗ trợ Tết cho người lao động

Thưởng Tết dự kiến cao hơn

Ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH), nguyên Chủ tịch Hội đồng tiền lương quốc gia cho rằng: những tín hiệu lạc quan từ nền kinh tế, chỉ số CPI được giữ vững là điều kiện để người lao động có thể lạc quan về lương, thưởng Tết năm 2018.

Tiền lương, thưởng vẫn sẽ dao động trong khoảng một tháng lương. Tất nhiên với một số ngành “hot” thì mức lương có thể có sự đột biến. Dự báo ngành ngân hàng có thể thưởng trên ba tháng lương. Bất động sản, dịch vụ du lịch… là những ngành có thể có đột biến trong thưởng Tết.

“Riêng với một số ngành sử dụng đông lao động như dệt may, da giày, thủy sản… dù có khó khăn riêng nhưng nhìn chung hoạt động vẫn giữ được sự ổn định. Vì vậy nhiều khả năng vẫn sẽ giữ được mức thưởng như các năm trước. Không ngoại trừ, doanh nghiệp (DN) sẽ có những chính sách chăm sóc riêng ngoài chế độ lương, thưởng Tết để giữ chân người lao động. Lâu nay khá nhiều DN đã làm tốt chính sách tặng quà, tặng vé tàu xe, tặng mái ấm sum vầy Tết…”, ông Huân phân tích thêm.

Trước đó, một khảo sát tình hình lương, thưởng năm 2017 trên 592 công ty (với 289.236 nhân viên) trong 16 ngành nghề từ công nghệ, hàng tiêu dùng, dược phẩm, hóa phẩm, dược và sản xuất… của Talentnet và Mercer (công ty tư vấn nhân sự) vừa được công bố, cho thấy tỷ lệ tăng lương năm 2017 và dự kiến năm 2018 của các công ty Việt Nam sẽ cao hơn mức tăng của lạm phát. Trong đó, năm 2017, các tập đoàn đa quốc gia có mức tăng lương bình quân cho nhân viên là 8,7%, các công ty trong nước tăng lương bình quân cho nhân viên cao hơn ở mức 8,8%.

Xét theo từng ngành nghề, thì công nghệ, dược phẩm, hóa chất là ba ngành có tỷ lệ tăng lương cao nhất, vào mức 9-10%. Trong khi đó, các ngành nghề về giáo dục, tài chính, và dầu khí có tỷ lệ tăng lương thấp nhất, lần lượt là 7,0%; 5,7%; và 4,6%.

Tỷ lệ thưởng ở các công ty Việt Nam so lương cơ bản là 22,1%. Tỷ lệ này ở các công ty nước ngoài thấp hơn, là 16,6%.Các ngành trong lĩnh vực nông nghiệp, ngân hàng, tài chính có mức thưởng tăng nhẹ so với các ngành khác; lần lượt là 22,1%; 20,7% và 20,7%. Các công ty lớn ở Việt Nam tiếp tục có mức thưởng cao hơn so các công ty nước ngoài. Ba ngành có tỷ lệ thưởng thấp nhất là bán lẻ, kho vận và giáo dục.

Theo ông Phạm Minh Huân, những số liệu trên hoàn toàn có thể chấp nhận được. “Mức lương của các công ty Việt Nam không cao nên tỷ lệ thưởng phải cao hơn so các công ty nước ngoài. Các công ty trong nước linh hoạt trong việc chi thưởng để tăng cường khả năng thu hút ứng viên tài năng so các công ty nước ngoài và tạo dư địa vốn để điều chỉnh hoạt động kinh doanh. Mức thưởng có thể lên xuống được, nhưng mức lương thì rất khó điều chỉnh”, ông Huân nói.

Hướng về Tết ấm!

Mới đây, Sở LĐ-TB&XH TP Hồ Chí Minh có công văn chỉ đạo các DN sớm báo cáo tình hình lương, thưởng Tết và lo Tết cho công nhân viên chức vào dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán năm 2018 trước ngày 31-12. Công văn cũng nêu rõ, trường hợp nào DN cố tình sa thải người lao động (NLĐ) né thưởng Tết sẽ bị phạt tù đến ba năm.

Sở LĐ-TB&XH TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu các DN thông tin sớm và đầy đủ để NLĐ rõ về các nội dung như: Tiền lương, tiền thưởng, các khoản trợ cấp, hỗ trợ trong dịp Tết Nguyên đán, thời gian nghỉ Tết, nghỉ phép năm và thời điểm thực hiện trả lương, trả thưởng. Đặc biệt, các DN cần bảo đảm thanh toán đầy đủ, đúng thời hạn theo kế hoạch trả lương, trả thưởng trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán năm 2018 cho NLĐ, không để xảy ra tình trạng nợ lương, nợ thưởng của NLĐ dẫn đến nguy cơ tranh chấp và bất ổn trong quan hệ lao động tại DN.

Theo ông Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) thì Điều 162, Bộ Luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) cũng đã quy định cụ thể với tổ chức, cá nhân có hành vi đuổi việc người lao động để né thưởng Tết Âm lịch hay sa thải NLĐ một cách trái pháp luật nói chung thì tùy vào mức độ vi phạm mà bị phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến ba năm. Ngoài ra, người sử dụng lao động phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến 5 năm. Quy định này sẽ bắt đầu có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-1-2018.

Trước đó, cuối tháng 11, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cũng đã có công văn gửi Liên đoàn cơ sở, địa phương thực hiện chăm lo Tết cho NLĐ. Ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn cho biết: năm nay, ngoài những hoạt động truyền thông tới DN để họ chăm lo Tết cho công nhân, lao động, Tổng Liên đoàn còn phối hợp để tổ chức các hoạt động đưa đoàn viên và NLĐ về quê ăn Tết, thông qua việc hỗ trợ tàu, xe. Riêng đối với các DN khó khăn, công đoàn cấp trên sẽ tạo điều kiện, hỗ trợ cho đoàn viên và NLĐ có vé tàu, xe miễn phí để về quê đón Tết.

Bên cạnh đó, Tổng liên đoàn cũng đã lên kế hoạch tổ chức các hoạt động Tết cho đoàn viên và NLĐ không có điều kiện về quê ăn Tết; các phiên chợ Tết bán hàng với chính sách ưu đãi giảm giá cho đoàn viên và NLĐ tại các khu công nghiệp, các khu ký túc xá, khu nhà trọ để công nhân có nhu yếu phẩm ăn Tết. Tại DN, công đoàn cơ sở sẽ phối hợp người sử dụng lao động có kế hoạch cụ thể tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao, văn nghệ, đón giao thừa, mừng Đảng, mừng Xuân cho đoàn viên và NLĐ ở lại trong dịp Tết; sau Tết sẽ có các hoạt động đón đoàn viên và người lao động trở lại DN. Cũng như các năm, năm nay, Liên đoàn các cấp sẽ tổ chức các chương trình Tết sum vầy năm 2018 với nhiều hoạt động thiết thực dành cho NLĐ xa nhà, khó khăn.

“Chúng tôi cũng khuyến khích các tổ chức công đoàn thăm hỏi, tặng quà cho đoàn viên và NLĐ. Công đoàn cấp trên cơ sở cần khảo sát, nắm chắc số lượng đoàn viên và NLĐ trong các DN gặp khó khăn thuộc diện sản xuất cầm chừng, ngừng sản xuất, giải thể, phá sản, có chủ bỏ trốn để kiến nghị với chính quyền đồng cấp và công đoàn cấp trên xem xét hỗ trợ. Cần tổ chức thăm hỏi đoàn viên, công đoàn có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, hoặc đang bị mắc bệnh hiểm nghèo, NLĐ bị mất việc làm, đời sống gia đình gặp nhiều khó khăn, lao động tại vùng bị thiên tai bão lụt…, tránh thăm hỏi trùng lặp với cùng một đối tượng được hỗ trợ”, ông Chính nói.

Tết Nguyên đán 2017, mức thưởng bình quân 1 tháng lương (khoảng 4,9 triệu đồng/người), thấp hơn 4% so mức thưởng năm 2015 (thấp hơn 200 nghìn đồng). Có một người được mức thưởng 1 tỷ đồng, là mức thưởng Tết cao nhất (tại DN dân doanh ở TP Hồ Chí Minh); mức thưởng thấp nhất 50 nghìn đồng/người (tại DN dân doanh ở tỉnh Bến Tre; và DN FDI tại các tỉnh Thái Bình, Tây Ninh, Hải Dương). Thưởng Tết Dương lịch năm 2017 với mức bình quân 1,25 triệu đồng/người (tăng 6,2% so năm 2016). Người có mức thưởng cao nhất cũng là 1 tỷ đồng, tại một DN FDI ở TP Hồ Chí Minh. Mức thưởng thấp nhất là 30 nghìn đồng/người (tại DN FDI ở Thanh Hóa).