Chưa đủ điều kiện, không liều lĩnh tái đàn lợn

Ngày 30/5, Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn đầu đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Quảng Nam liên quan đến vấn đề cơ cấu đàn lợn, tình hình tái đàn trên địa bàn tỉnh này.

Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT làm việc với tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Lê Khánh.

Trước khi có Dịch tả lợn Châu phi (DTLCP), tỉnh Quảng Nam có tổng đàn lợn hơn 483.000 con, đứng thứ 2 ở Khu vực Nam Trung Bộ (sau Bình Định). Sau khi dịch bệnh xảy ra, tính đến tháng 4/2020, đàn lợn của tỉnh này chỉ còn 250.000 con. Trong đó, lợn giống ông bà và lợn nái giống sinh sản, lợn nái hậu bị khoảng 25.000 con.

Toàn tỉnh có 206/241 xã xảy ra bệnh DTLCP, trong đó có 135 xã có dịch qua 30 ngày tái phát dịch (tái phát dịch lần 1: 101 xã, tái phát dịch lần 2: 27 xã, tái phát dịch lần 3: 6 xã, tái phát dịch lần 4: 1 xã). Hiện vẫn còn 6 xã có bệnh DTLCP chưa qua 30 ngày.

Theo Chi cục Chăn nuôi tỉnh Quảng Nam thì hiện nay, các địa phương cấp xã đã công bố hết dịch đang triển khai, hướng dẫn việc tái đàn chăn nuôi lợn theo chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ NN-PTNT, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống bệnh DTLCP, UBND tỉnh và của Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam.

Việc tái đàn phải đảm bảo an toàn sinh học để trái nguy cơ tái phát dịch. Ảnh: Lê Khánh.

Tuy nhiên, nhìn chung việc tái đàn ở địa phương vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc; việc áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học ở các hộ chăn nuôi quy mô nông hộ còn nhiều hạn chế; nhiều địa phương bỏ ngỏ công tác quản lý giết mổ... Đây là nguy cơ bệnh DTLCP tiếp tục tái phát và lây lan trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam cho biết, bệnh DTLCP chưa có vacxin và thuốc để phòng, điều trị nên rất nhiều người chăn nuôi lợn quy mô nông hộ sau khi bị dịch không quay lại đầu tư chăn nuôi lợn mà để trống chuồng hoặc chuyển sang chăn nuôi gia cầm.

Bên cạnh đó, đàn lợn nái nuôi quy mô nhỏ còn ít nên nguồn giống cung cấp cho các hộ chăn nuôi trong dân rất khan hiếm.

“Giá lợn giống mua về để nuôi thương phẩm từ các cơ sở giống quá đắt cũng là khó khăn lớn làm cho nhiều hộ chăn nuôi lợn e ngại sợ rủi ro do dịch tái phát, không thể tái đàn trong khi giá thịt lợn thương phẩm vẫn đang ở mức rất cao”, ông Nam nói.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, tỉnh Quảng Nam cần phải cẩn trọng trong công tác tái đàn. Ảnh: Lê Khánh.

Qua thực tế tại địa phương, đại diện Cục Thú y cho rằng, hiện nay việc tái đàn, tăng đàn hết sức cần thiết nhưng tại Quảng Nam mới chỉ tái đàn được khoảng 52% so với thời điểm trước dịch. Theo số liệu với đàn nái hiện nay ở Quảng Nam mới hơn 25.000 con (đạt gần 38% trước thời điểm có dịch), số lượng đàn nái này tương đối ít và sẽ thiếu hụt rất lớn.

“Bên cạnh đó, trong năm 2020, lợn nái và lợn đực giống tiêu hủy trên tổng đàn chiếm đến 60% nhưng trong năm 2019 lại chỉ có 32%. Do đó, đề nghị địa phương cần xem xét kỹ số liệu này để truy ngược lại các ổ dịch, để tổ chức quản lý, phát hiện kịp thời, xử lý ổ dịch. Đặc biệt, hiện nay cả tỉnh còn có 6 xã chưa qua 30 ngày. Đề nghị những xã đã hết dịch phải làm thủ tục công bố hết dịch trên phương tiện thông tin đại chúng để hộ chăn nuôi yên tâm tái đàn. Ngoài ra, cần phải có cơ chế chính sách cụ thể với các doanh nghiệp, hộ chăn nuôi để tăng đàn lợn nái, lợn thịt và giao trách nhiệm cho ban ngành định kỳ báo cáo cụ thể”, đại diện Cục Thú y đề nghị.

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến, hiện tại DTLCP chưa có vacxin, chưa có thuốc nên tăng đàn tái đàn thì cần phải đảm bảo an toàn sinh học. Mà an toàn sinh học thì các đơn vị chăn nuôi lớn làm tốt, hộ gia đình khó khăn. Trong khi cơ cấu chăn nuôi nhỏ lẻ của tỉnh Quảng Nam chiếm khoảng 64%.

Thực tế hiện nay chăn nuôi hộ gia đình ở Quảng Nam không rắc vôi; lưới chắn chim, chuột, côn trùng không có; người ra vào không kiểm soát; dụng cụ vật tư không sát trùng trong khi bỏ rất nhiều tiền để mua giống tái đàn nên vô cùng nguy hiểm, như vậy là liều lĩnh.

“Nếu như tăng đàn kiểu này thì rất dễ bùng phát, trong khi đó một số xã vẫn còn DTLCP. Vậy nên, tỉnh Quảng Nam cần phải có kế hoạch cụ thể, các ngành chức năng phải có những chỉ đạo bằng văn bản, bằng thông tin tuyên truyền, bằng cầm tay chỉ việc thì mới ra vấn đề.

Bên cạnh đó, khuyến nông địa phương cũng cần chỉ ra những mô hình tiêu biểu để dẫn dắt cho các hộ dân thực hiện, như vậy mới hiệu quả được”, Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh.

Lê Khánh