Chủ phương tiện phải chịu trách nhiệm nếu giao xe tự chế cho người khác gây tai nạn chết người

(Ảnh minh họa)

Nội dung vụ việc

Trong một lần đi giao xi măng, H điều khiển xe 3 bánh trở về và đi lấn sang làn đường bên trái rồi đâm vào xe máy do chị Trần Thu T (SN 1973) điều khiển theo hướng ngược lại, làm chị T ngã xuống đường. Sau khi gây tai nạn, H không giữ nguyên hiện trường, đưa chị T đi cấp cứu, mà lái xe bỏ chạy. Khi chạy được khoảng hơn 1 km thì H bị người dân đi xe máy đuổi kịp, yêu cầu quay lại hiện trường. Hậu quả của vụ tai nạn khiến chị T tử vong trên đường đi cấp cứu.

Vấn đề đặt ra trong vụ việc này là Nguyễn Việt H phạm tội gì và Hoàng Văn K có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Ý kiến bạn đọc

Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ

Theo tôi, trong vụ việc này cần phải xử lý Nguyễn Việt H về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ với tình tiết “không có Giấy phép lái xe” theo điểm a, Điều 260, Bộ luật Hình sự 2015. Bởi tôi cho rằng, đối với xe tự chế có dung tích xi-lanh trên 100 cm3 thì sẽ áp dụng tương tự như các phương tiện giao thông khác là: các phương tiện có dung tích xilanh trên 100cm3 buộc người điều khiển phải có Giấy phép lái xe.

Còn đối với Hoàng Văn K là người đã giao phương tiện cho H, theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, hành vi của K có thể xem xét xử lý hình sự về tội Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ… không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật tham gia giao thông, quy định tại Điều 262, Bộ luật Hình sự 2015. Bởi lẽ xe 3 bánh tự chế nêu trên là phương tiện bị cấm lưu hành, nên bị coi là phương tiện không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật tham gia giao thông và đã gây hậu quả 1 người chết.

Nguyễn Việt Hà (Sóc Sơn - Hà Nội)

Hoàng Văn K không bị xử lý hình sự

Tôi cho rằng trong vụ việc này không khởi tố và truy tố đối với Hoàng Văn K về tội danh “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ… không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật tham gia giao thông” theo Điều 262, Bộ luật Hình sự 2015, bởi cần hiểu phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật tham gia giao thông là không đảm bảo về phanh, còi, đèn chiếu sáng, lốp...

Ví dụ như xe không có phanh, không có đèn (chạy ban đêm), không có còi… Đồng thời nguyên nhân dẫn đến hậu quả vụ tai nạn giao thông là do phương tiện không đảm bảo kỹ thuật gây nên. Đối với vụ án trên thì nguyên nhân gây tai nạn là do Nguyễn Việt H điều khiển xe lấn đường phương tiện ngược chiều. Vì vậy, theo tôi hành vi của K là hành vi vi phạm hành chính và bị xử lý theo quy định. Còn đối với H thì đủ cơ sở xử lý về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.

Đinh Quang Tùng (Tứ Kỳ - Hải Dương)

Giao người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện

Theo tôi trong vụ việc này mặc dù Nguyễn Việt H đã phạm tội Vi phạm quy định về giao thông đường bộ nhưng tôi cho rằng, không cần phải xem xét đến tình tiết không có Giấy phép lái xe. Lý do là bởi hiện nay, đối với xe công nông và xe tự chế bị cấm lưu hành, không có cơ quan có thẩm quyền nào đào tạo và cấp Giấy phép lái xe đối với các phương tiện trên. Mặt khác, từ khi Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực chưa có văn bản hướng dẫn về trường hợp này. Do đó, thực hiện nguyên tắc có lợi cho bị can nên không xử lý H theo tình tiết “không có Giấy phép lái xe”. Còn đối với trường hợp của Hoàng Văn K, theo tôi phải xử lý về tội Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện tham gia giao thông đường bộ quy định tại Điều 264, Bộ luật Hình sự .

Hoàng Chí Công (Ý Yên - Nam Định)

Bình luận của luật sư

Theo Điều 3, Luật Giao thông đường bộ, phương tiện giao thông đường bộ gồm: phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, phương tiện giao thông thô sơ đường bộ. Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ bao gồm: xe ô tô; máy kéo; rơ-moóc hoặc sơmi rơmoóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo; xe mô tô 2 bánh; xe mô tô 3 bánh; xe máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự. Như vậy, xe công nông cũng là một loại máy kéo và là phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

Việc Nhà nước cấm xe công nông tham gia giao thông không vì thế mà làm cho nó không còn là phương tiện nữa. Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế TNGT và ùn tắc giao thông quy định, kể từ ngày 1-1-2008, xe công nông bị đình chỉ lưu hành, sử dụng. Việc cấm này là xuất phát từ đặc điểm, chất lượng, kết cấu và tình hình giao thông không cho phép loại xe này lưu thông trên đường.

Còn việc nó có là phương tiện giao thông hay không là xuất phát từ tính năng, tác dụng của phương tiện chứ không phụ thuộc vào việc bị cấm hay không cấm. Ví dụ: ô tô đã hết niên hạn sử dụng vẫn được quy định là một loại phương tiện giao thông, nhưng nó sẽ bị đình chỉ lưu hành tham gia giao thông.

Trở lại vụ việc nói trên, vi phạm ở đây không phải là “đưa vào sử dụng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, xe máy chuyên dùng rõ ràng không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật” (quy định ở khoản 1, Điều 262, Bộ luật Hình sự 2015) vì xe công nông do Nguyễn Việt H điều khiển có thể vẫn bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật cho loại xe này. Hơn nữa, nguyên nhân gây tai nạn là do H điều khiển xe đi lấn sang làn đường bên trái và đâm vào xe máy của chị Trần Thu T, chứ không xuất phát từ tình trạng tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật của xe.

Chính vì vậy, việc điều khiển xe công nông và gây tai nạn là vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ (cụ thể là đưa phương tiện bị đình chỉ vào lưu hành và vi phạm quy tắc giao thông đường bộ) quy định tại Điều 260, Bộ luật Hình sự 2015 và không có cơ sở khởi tố hay truy tố đối với Hoàng Văn K về tội Đưa vào sử dụng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, xe máy chuyên dùng không bảo đảm an toàn theo điểm a, khoản 1, Điều 262, Bộ luật Hình sự 2015.

Hành vi của H đã phạm tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 260, Bộ luật Hình sự 2015. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là hành vi của H có bị áp dụng tình tiết “không có Giấy phép lái xe” theo điểm a, Khoản 2, Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 hay không? Chúng tôi cho rằng, một phương tiện nào đó đã bị cấm lưu thông thì không cần thiết phải đặt vấn đề có hay không có Giấy phép lái xe. Vì theo quy định của Bộ luật Hình sự cũng như Luật Giao thông đường bộ thì chỉ đối với loại xe được phép lưu thông mới bắt buộc phải có giấy phép này. Do vậy, theo chúng tôi Nguyễn Việt H không bị truy tố về tình tiết “không có Giấy phép lái xe” theo điểm a, Khoản 2, Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015.

Đồng thời, chúng tôi cho rằng, cũng không thể xử lý hình sự đối với Hoàng Văn K về tội Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 264, Bộ luật Hình sự 2015 mà cần áp dụng xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định số 46/2016/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Cụ thể: hành vi điều khiển loại xe sản xuất, lắp ráp trái quy định tham gia giao thông (bao gồm cả xe công nông thuộc diện bị đình chỉ tham gia giao thông) ngoài bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng, còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu phương tiện.

Từ những nhận định trên, theo chúng tôi cần phải truy tố, xét xử Nguyễn Việt H về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ làm chết người theo điểm a, Khoản 1, Điều 260, Bộ luật Hình sự 2015. Đối với Hoàng Văn K, cần xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng, điều khiển loại xe sản xuất, lắp ráp trái quy định tham gia giao thông (bao gồm cả xe công nông thuộc diện bị đình chỉ tham gia giao thông), áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu phương tiện.

Luật sư Nguyễn Mạnh Hùng Văn phòng Luật sư Hùng Mạnh

ANTĐ