Chủ nghĩa xã hội xuất hiện trên đường đua Tổng thống Mỹ

Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ Mỹ hôm 14/6 đã công bố danh sách các ứng viên Tổng thống sẽ tham gia phiên tranh luận đầu tiên trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020.

Phiên tranh luận này sẽ diễn ra trong hai ngay 26 và 27/4, đây sẽ là nơi để 24 chính trị gia chính thức khởi động kế hoạch giành quyền lãnh đạo đảng này để tranh cử cùng Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa.

Dù danh sách ứng cử viên năm nay được đánh giá đông đảo, nhưng thực tế chỉ có hai gương mặt nổi trội là Cựu Phó Tổng thống Joe Biden và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders. Ông cũng là người về nhì sau cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton trong cuộc bầu cử năm 2016.

Đáng chú ý, thượng nghị sĩ Sanders đang mang lại một tư tưởng chính trị được cho là "làm chính giới Mỹ giật mình". Ông Sanders đã công khai khẳng định theo đuổi tư tưởng xã hội chủ nghĩa và thay thế hoàn toàn chủ nghĩa tư bản, bị cho là đối diện với nhiều nguy cơ sụp đổ.

Nghị sĩ Bernie Sanders khẳng định Chủ nghĩa xã hội là phù hợp với nước Mỹ

Hôm 14/6, trong bài phát biểu của mình, ông Sanders đã nhấn mạnh Chủ nghĩa xã hội là cách thức duy nhất để đánh bại chế độ quyền lực tập trung và chuyên chế, đảm bảo y tế, giáo dục. Và trên hết là giải bài toán chênh lệch giàu nghèo toàn dân.

"Chúng ta cần công nhận rằng nước Mỹ là quốc gia thịnh vượng nhất trong lịch sử nhân loại hiện đại, và cũng cần thấy rằng quyền lợi kinh tế là quyền lợi con người. Thế nhưng, chúng ta lại đang sở hữu nền kinh tế đổ vỡ về căn bản và vô cùng bất công" - Thượng nghị sĩ 78 tuổi nhấn mạnh.

Ông khẳng định 1% dân số Mỹ nắm giữ hầu hết của cải và mọi quyền lực, trong khi giai cấp lao động phải vật lộn kiếm sống là một sự bất công. Chỉ có chủ nghĩa xã hội dân chủ sẽ đảm bảo con người có việc làm với mức lương đủ sống, nhà cửa với mức giá trong khả năng cùng với chế độ hưu trí đảm bảo, cơ hội sống trong môi trường trong sạch, tốt đẹp cùng giáo dục và y tế chất lượng cao.

Theo tạp chí The Atlantic, đa số ứng viên Dân chủ khác đồng ý với ông Sanders về các chính sách y tế công nhưng phản đối ý tưởng hướng theo chủ nghĩa xã hội.

Thống đốc bang Colorado Michael Bennet cho rằng người dân Mỹ “thậm chí không biết chủ nghĩa xã hội dân chủ là gì”. “Chưa có ai ở thành phố tôi từng nói về những vấn đề như chủ nghĩa xã hội hay chế độ quyền lực tập trung”, ông nói

Trong khi đó, thượng nghị sĩ Kirsten Gillibrand nhấn mạnh chủ nghĩa tư bản “đã giúp nền kinh tế tăng trưởng qua hàng trăm năm”. “Chúng ta có chủ nghĩa tư bản lành mạnh khi các doanh nghiệp bắt đầu kinh doanh, tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng. Chủ nghĩa tư bản chỉ suy sụp khi lòng tham chiến thắng”, bà nói.

Bernie Sanders và Joe Biden là hai ứng cử viên nặng ký nhất cho vị trí lãnh đạo Đảng Dân chủ

Về phần mình, cựu Phó tổng thống Joe Biden, ứng viên hàng đầu của phe Dân chủ, nhận định Mỹ cần phải sửa đổi hệ thống nhưng không phải thay mới hoàn toàn.

“Mọi việc đang theo chiều hướng phải sửa đổi sâu rộng. Cần phải sắp xếp lại chủ nghĩa tư bản để giải quyết các nguy cơ và phát huy hiệu quả nhưng không phải thay bằng một hệ thống khác”, CNN dẫn lời ông Biden nói

Ông không đề cập chi tiết về sửa đổi chủ nghĩa tư bản nhưng khẳng định đó là cách duy nhất để tầng lớp trung lưu “dễ thở hơn” trong bối cảnh bất bình đẳng về kinh tế ngày càng gia tăng dẫn đến phân hóa xã hội.

Kết quả khảo sát mới nhất của Công ty nghiên cứu Harris cho thấy 55% phụ nữ từ 18 - 54 tuổi ở Mỹ ủng hộ chủ nghĩa xã hội, trong khi đa số nam giới ủng hộ chủ nghĩa tư bản. Ngoài ra, 46% số người được hỏi tin rằng chủ nghĩa xã hội đồng nghĩa với một nhà nước dân chủ.

Hiện ông Trump và phe Cộng hòa chưa đưa ra phát ngôn nào sau bài phát biểu của ông Sanders cũng như các diễn biến từ phe Dân chủ. Tuy nhiên, hồi tháng 3/2019, Tổng thống Trump đã có một số ý kiến đánh giá về chủ nghĩa xã hội tại nước Mỹ.

Trước hàng nghìn chính trị gia bảo thủ có mặt tại Đại hội CPAC 2019, ông Trump khẳng định: "Tương lai không thuộc về những người tin vào chủ nghĩa xã hội trên đất Mỹ. Tương lai thuộc về những người tin vào tự do. Tôi đã nói điều này trước đây và tôi sẽ nhắc lại: Nước Mỹ sẽ không bao giờ là một nước xã hội chủ nghĩa".

Còn Phó Tổng thống Mike Pence hồi cuối tháng 3 lên tiếng: "Những nghị sĩ của phe Dân chủ đang bám cứng lấy chủ nghĩa xã hội. Họ muốn thay quyền cá nhân bằng sự thống trị của chính phủ. Chủ nghĩa xã hội không phải vì môi trường. Nó không phải vì công bằng. Nó không phải vì đức hạnh. Chủ nghĩa xã hội chỉ vì một điều duy nhất được gọi là quyền lực cho giai cấp thống trị.”

Đỗ Tú