Chú bò Ferdinand, người đồng tính và những chuẩn mực độc hại về 'sự nam tính'

The Story of Ferdinand (tạm dịch: "Câu chuyện về Ferdinand") của nhà văn người Mỹ Munro Leaf với phần minh họa của Robert Lawson được xuất bản vào năm 1936, ngay trước cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Do được coi là tuyên truyền chủ nghĩa hòa bình, nó đã bị cấm tại nhiều quốc gia.

Bất chấp bước khởi đầu khó khăn như thế, cuốn truyện tranh sau đó đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới, được dịch ra hơn 60 ngôn ngữ và giành được nhiều giải thưởng danh giá.

Nhà văn Munro Leaf đã biến một trong những loài động vật hung hãn nhất trong tự nhiên trở thành một nhân vật cực kỳ đáng yêu với 'The Story of Ferdinand'

Nhân vật chính của câu chuyện là Ferdinand, một chú bò Tây Ban Nha dũng mãnh nhưng không muốn trở thành đấu sĩ như những chú bò khác. Thay vào đó, Ferdinand chỉ thích ngắm hoa và tận hưởng khoảng thời gian yên bình bên cạnh thiên nhiên. Cốt truyện tuy đơn giản nhưng The Story of Ferdinand được xem là bước đột phá lớn trong dòng văn học thiếu nhi vào thời điểm nó ra mắt.

Năm 1938, tạp chí Life đã gọi The Story of Ferdinand là "cuốn tiểu thuyết thiếu nhi hay nhất kể từ Winnie the Pooh". Nhiều người nổi tiếng xuyên suốt thế kỷ 20 cũng đã lên tiếng ca ngợi nó như Thomas Mann, H. G. Wells, Gandhi và vợ chồng cựu Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt vì thông điệp yêu chuộng hòa bình. Mặc dù vậy, giá trị thật sự của The Story of Ferdinand nhiều hơn như thế, ít nhất là đối với cộng đồng LGBT (đồng tính, song tính & chuyển giới).

Theo tờ Huffington Post, The Story of Ferdinand là cuốn truyện tranh thiếu nhi đầu tiên viết về một nhân vật không muốn thể hiện giới của mình giống như mong đợi của xã hội. Ferdinand rõ ràng là chú bò to nhất và mạnh nhất trong chuồng thế nhưng cậu lại sở hữu tính cách dịu dàng, ôn hòa và không hề muốn đánh nhau. Nói theo cách khác, Ferdinand đã chủ động chống lại các chuẩn mực về giới tính và nhận được cái kết có hậu. Chính yếu tố này đã khiến The Story of Ferdinand trở thành nguồn an ủi cho những đứa trẻ đồng tính bị xem là "thiếu nam tính" hoặc "thiếu nữ tính" trong gần 8 thập kỷ qua.

Poster phim 'Ferdinand' năm 1938

Năm 1939, Walt Disney chuyển thể The Story of Ferdinand thành phim hoạt hình và chiến thắng hạng mục "Phim hoạt hình ngắn xuất sắc nhất" tại lễ trao giải Oscar. Điều đáng chú ý là tạo hình của chú bò Ferdinand trông khá là... nữ tính.

"Chú bò được vẽ với lông mi dài cùng nhiều chi tiết khá nữ tính. Và cậu ấy không hề đáng sợ giống như những nhân vật trước đây có tạo hình 'queer' trong lịch sử của Disney. Điều đó không khẳng định Ferdinand là đồng tính nhưng chắc chắn cậu ấy không thuần là dị tính", Sean Griffin - nhân viên đồ họa của Walt Disney - cho biết.

Tạo hình của chú bò Ferdinand của Walt Disney (1938)

"Bất kỳ đứa trẻ đồng tính nào cũng đều đồng cảm với Ferdinand với thông điệp: Đây là tôi và tôi sẽ không xin lỗi vì điều đó", nhà bình luận văn hóa Tony Bravo nói. "Ferdinand trở thành một biểu tượng hòa bình vì đã từ chối đánh nhau, nhưng tôi thì nghĩ rằng cậu ta phù hợp với vai trò biểu tượng đồng tính hơn. Mỗi khi tôi dừng lại ngắm hoa, tôi đều nhớ tới chú bò xinh đẹp ấy".

"The Story of Ferdinand phù hợp với cả những cậu bé không thích các hoạt động thể dục thể thao hay tham gia vào các hoạt động dành riêng cho 'phái mạnh' trong trường học", tờ The Guardian viết.

Poster phim 'Ferdinand'

Phim hoạt hình Ferdinand dựa trên cuốn truyện tranh do studio Blue Sky sản xuất và hãng 20th Century Fox phát hành đang được trình chiếu ngoài rạp. Nhân vật chú bò Ferdinand do nam diễn viên John Cena lồng tiếng. Tuy có thêm thắt nhiều chi tiết mới nhằm phù hợp hơn với bối cảnh hiện đại nhưng Ferdinand vẫn giữ nguyên được giá trị nhân văn mà Munro Leaf muốn truyền tải.

Ferdinand hiện đang giữ số điểm 79% trên trang Rotten Tomatoes từ nhận xét của 48 nhà phê bình. Bộ phim cũng vừa được Hiệp hội báo chí nước ngoài ở Hollywood (HFPA) đề cử cho hạng mục "Phim hoạt hình xuất sắc nhất", cạnh tranh trực tiếp với Coco, The Breadwinner, The Boss Baby và Loving Vincent.

Mai Thảo