Chính trường nước Mỹ: Lưỡng viện mâu thuẫn

Bà Nancy Pelosi. Nguồn: AP.

Hạ viện thông qua dự luật mới

Hôm thứ Sáu đánh dấu ngày đầu tiên Chính phủ Mỹ chia sẻ quyền lực ở hai viện Quốc hội kể từ khi ông Trump nhậm chức, khi đảng Dân chủ chính thức kiểm soát Hạ viện từ tay đảng Cộng hòa. Sự việc diễn ra trong bối cảnh Chính phủ nước này đóng cửa một phần, ảnh hưởng tới 800.000 nhân viên do hai đảng tranh cãi về đề nghị khoản ngân sách 5 tỷ USD mà ông Trump đưa ra để xây tường bao biên giới.

Hạ viện Mỹ đã lựa chọn nhà lập pháp đảng Dân chủ Nancy Pelosi làm Chủ tịch, giúp bà trở lại một trong những vị trí quyền lực nhất ở Washington. Bà Pelosi hiện là người phụ nữ duy nhất từng giữ vị trí Chủ tịch Hạ viện và nhậm chức vào thời điểm Hạ viện đang có đội ngũ lập pháp đa dạng nhất trong lịch sử Mỹ.

Dự luật gồm 2 phần mà đảng Dân chủ thông qua bao gồm một gói ngân sách cho Bộ An ninh nội địa vào ngày 8/2 tới, cung cấp 1,3 tỷ USD cho bức tường bao biên giới và 300 triệu USD cho các trang thiết bị an ninh biên giới khác - bao gồm camera và công nghệ khác. Phần thứ hai là gói ngân sách rót cho các cơ quan liên bang khác bao gồm Bộ Nông nghiệp, Bộ Nội vụ, Bộ Giao thông, Bộ Thương mại và Bộ Tư pháp từ nay cho đến hết ngày 30/9.

Trong hôm 4/1, phía Nhà Trắng đã đánh tín hiệu cảnh báo sẽ phủ quyết cả hai phần của dự luật mà đảng Dân chủ đưa ra, tuy nhiên các nhà lập pháp đảng Dân chủ ở Hạ viện vẫn tỏ ra không nao núng.

Ngay trong ngày đầu tiên giành lại quyền lực tại Hạ viện, 2 gói ngân sách nhằm mở cửa trở lại Chính phủ cũng dọn đường cho đảng Dân chủ thông qua các quy tắc tranh luận về hai gói ngân sách này. Từ đó sẽ mở ra cuộc bỏ phiếu để thông qua bộ luật mới.

Giới quan sát cho rằng, với tư cách Chủ tịch Hạ viện, bà Pelosi giờ sẽ dẫn dắt đảng Dân chủ để ngăn chặn các kế hoạch của Tổng thống Trump và thực hiện các cuộc điều tra mới nhằm vào ông, liên quan tới nhiều cáo buộc khác nhau.

Tổng thống Trump đã xuất hiện tại Văn phòng thông báo vắn của Nhà Trắng để nói về kế hoạch xây tường bao biên giới mà ông đưa ra. Trong phát biểu này, ông Trump chúc mừng bà Pelosi nhận chức vụ mới và nói rằng: “Hy vọng chúng ta sẽ cùng làm việc. Bức tường bao - các bạn có thể gọi nó là rào chắn, hay bất cứ gì mà các bạn muốn. Nhưng rõ ràng chúng ta cần bảo vệ đất nước”.

Khó vượt ải Thượng viện

Cùng ngày, Thủ lĩnh nhóm đa số của đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã đánh tín hiệu rằng dự luật của đảng Dân chủ khó được thông qua ở Thượng viện, gọi nó là “màn diễn chính trị, không phải hành động lập pháp hiệu quả”.

“Đừng lãng phí thời gian thêm nữa”- ông McConnel nói tại Thượng viện - “Đừng tham gia vào nước đi sai lầm của đảng Dân chủ ở Hạ viện. Họ chỉ đưa ra các tuyên bố chính trị thay vì giải pháp nghiêm túc”.

Ông McConnell cũng khẳng định rằng, Thượng viện sẽ không chấp nhận bất cứ đề xuất nào mà không có cơ hội nhận được chữ ký của Tổng thống Trump.

Trong khi đó, nhà lập pháp hàng đầu của đảng Dân chủ ở Thượng viện Chuck Schumer kêu gọi ông McConnell cho phép tổ chức bỏ phiếu về dự luật của họ tại Thượng viện, thêm rằng không có lý do gì để tiếp tục đóng cửa các cơ quan không liên quan trong Chính phủ chỉ bởi bất đồng về tiền xây bức tường biên giới.

Hiện nay, giới lãnh đạo từ cả hai đảng đã thực hiện nhiều cuộc đàm phán với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng nhưng vẫn bế tắc và họ sẽ phải tiếp tục đàm phán dù là khó khăn trong khoảng thời gian cuối tuần này. Điều cũng có nghĩa Chính phủ Mỹ sẽ tiếp tục phải đóng cửa một phần ít nhất là đến hết tuần.

Tổng thống Trump từng gọi bức tường bao biên giới với Mexico - một dự án ước tính có chi phí lên tới 23 tỷ USD - là cột mốc không thể lung lay trong chiến dịch tranh cử hồi năm 2016, nói rằng Mexico sẽ phải chi tiền xây nó. Phía đảng Dân chủ thì gọi bức tường này là không hiệu quả và vô đạo đức.

Hãng Moody’s đánh giá, việc Chính phủ Mỹ bị đóng cửa một phần chỉ gây tác động nhỏ tới nền kinh tế Mỹ, nhưng nó có thể gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng tới các thị trường tài chính nếu như kéo dài.

Khánh Duy