Chính sách ưu đãi dành cho người cai nghiện tự nguyện

Cơ sở cai nghiện ma túy chuyển đổi thành cơ sở đa chức năng

Theo con số thống kê của Bộ Công an, tính đến tháng 11-2018, cả nước có 225.099 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý. Trong đó, người sử dụng ATS chiếm tới 70% trong tổng số người nghiện. Hiện nay, có khoảng gần 550 loại ma túy tổng hợp. Đáng nói, số người sử dụng ATS ở các tỉnh miền Trung, miền Nam có thể lên tới 85%. Đây cũng là nguyên nhân của một số vụ trọng án do các đối tượng “ngáo đá” gây ra trong thời gian qua. Có thể kể đến những vụ án nghiêm trọng mà đối tượng bị "ngáo đá" là hung thủ: Trương Tín, SN 1990, trú tại quận Tân Bình, TP HCM, sát hại 3 người trong gia đình; Hoàng Minh Hậu, SN 1983, trú tại TX Ba Đồn, Quảng Bình, sát hại bé trai 9 tuổi; ca sĩ Châu Việt Cường tước đi sinh mạng của người bạn gái...

Trong khi đó, theo con số thống kê của cơ quan chức năng, tính đến tháng 11-2018, cả nước có 120 cơ sở cai nghiện, giảm 25 cơ sở so với năm 2014. Các cơ sở cai nghiện ma túy chuyển đổi thành cơ sở đa chức năng (cai nghiện tự nguyện, cai nghiện bắt buộc, cơ sở xã hội, điều trị methadone…) với tổng số người đang được điều trị, cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện hơn 34.480 học viên. Có 28 tỉnh, TP xây dựng kế hoạch cai nghiện tại gia đình, cai nghiện tại cộng đồng theo Đề án đổi mới công tác cai nghiện.

Về phác đồ điều trị, cai nghiện ma túy, Chính phủ đã giao cho Bộ Y tế chủ trì. Ngày 1-3-2019, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 786/QĐ-BTY hướng dẫn can thiệp lạm dụng ma túy tổng hợp dạng Amphetamine. Theo đó, Bộ Y tế nêu, sử dụng ma túy tổng hợp nói chung và các chất kích thích dạng Amphetamine (ATS) nói riêng đang là một vấn đề khá phức tạp ở nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam. Thực tế cho thấy, trong số người sử dụng ma túy tổng hợp, phần lớn họ sử dụng và lạm dụng các chất kích thích dạng Amphetamine.Với xu hướng ra đời liên tục của nhiều loại ma túy tổng hợp mới cũng như sự gia tăng số người lạm dụng ma túy tổng hợp, việc lạm dụng ma túy tổng hợp đã không chỉ ảnh hưởng đến người bệnh, làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn ảnh hưởng đến gia đình, cộng đồng, ảnh hưởng đến sự ổn định xã hội, kinh tế và chính trị. Một số người bệnh có rối loạn tâm thần (hay còn gọi là ngáo đá) đó cũng là những tác động tiêu cực dễ thấy và là bệnh lý cùng như nguyên nhân tử vong thường gặp ở người lạm dụng ATS.

Một buổi học nghề của người cai nghiện

Người cai nghiện được hỗ trợ 95% chi phí…

Về vấn đề đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, theo Thông tư liên tịch số 17/2000 (Bộ Công an - Bộ Y tế - Bộ LĐ-TB&XH), phải xác định tình trạng nghiện để đảm bảo quyền con người và đảm bảo chính xác tình trạng bệnh sau khi người nghiện đã qua thời gian giáo dục tại tại xã, phường và cai nghiện tại gia đình, cộng đồng mà vẫn tái nghiện (phụ thuộc ma túy). Đối với người nghiện không có nơi cư trú ổn định sẽ tạm thời đưa vào cơ sở xã hội ở địa phương. Sau đó, nếu xác định tình trạng nghiện, tòa án quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Người cai nghiện ma túy tự nguyện tại các cơ sở cai nghiện ma túy công lập sẽ được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 95% chi phí sàng lọc, đánh giá mức độ nghiện, thực hiện các dịch vụ xét nghiệm y tế theo chỉ định của bác sỹ… Đối với người nghiện ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc quy định tại khoản 6 Điều 1 Nghị định số 136/2016/NĐ-CP. Mức hỗ trợ chỗ ở đối với người cai nghiện ma túy tự nguyện tại các cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện (bao gồm cả các cơ sở đa chức năng có cai nghiện tự nguyện). Đối với mức chi cho công tác tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình và cộng đồng, chi lập hồ sơ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình và cộng đồng là 30.000 đồng/hồ sơ.

Chi hỗ trợ tổ công tác cai nghiện ma túy (do Chủ tịch UBND cấp xã quyết định thành lập) khi tham gia công tác thẩm tra, xét duyệt hồ sơ, điều trị, quản lý, bảo vệ, tư vấn, hỗ trợ người cai nghiện ma túy, bao gồm: chi hỗ trợ công tác quản lý; chi hỗ trợ cán bộ tham gia công tác điều trị cai nghiện ma túy trong thời gian điều trị cắt cơn nghiện ma túy tập trung tại cộng đồng; chi hỗ trợ cho cán bộ được giao nhiệm vụ tư vấn về tâm lý, xã hội cho người cai nghiện ma túy...

Trường hợp người cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình và cộng đồng thuộc hộ nghèo, gia đình chính sách theo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng, người chưa thành niên, người thuộc diện bảo trợ xã hội, người khuyết tật, được hỗ trợ một lần tiền thuốc điều trị cắt cơn nghiện ma túy bằng mức hỗ trợ đối với các đối tượng cai nghiện ma túy tự nguyện trong cơ sở cai nghiện ma túy công lập theo quy định của địa phương.

Thông tư liên tịch số 17/2000 có hiệu lực thi hành từ ngày 10-2-2019.

Hoa Đỗ