Chính phủ Trump bắt đầu chuyển giao quyền lực, bầu cử Mỹ đến hồi kết?

Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp (GSA) hôm 23/11 thông báo cho ông Joe Biden chính phủ của Tổng thống Donald Trump sẵn sàng bắt đầu tiến trình chuyển giao quyền lực chính thức, không lâu sau khi bang Michigan xác nhận kết quả chiến thắng của ứng viên đảng Dân chủ.

Quyết định của GSA được đưa ra trong bối cảnh các đồng minh đã bắt đầu quay lưng với Tổng thống Trump, trong khi đội ngũ pháp lý của ông Trump liên tiếp thất bại.

"Vì lợi ích cao nhất của đất nước"

Trong dòng chia sẻ trên Twitter đêm 23/11, Tổng thống Trump xác nhận bắt đầu tiến trình chuyển giao quyền lực tổng thống.

"Vì lợi ích cao nhất của đất nước, tôi đã đề nghị Emily Murphy và đội ngũ của bà làm những gì cần làm trong phạm vi quy chuẩn ban đầu, và tôi đã yêu cầu đội ngũ của mình làm điều tương tự", ông Trump viết trên Twitter.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump lại khẳng định sẽ tiếp tục cuộc chiến pháp lý đối với cuộc bầu cử, đồng thời tiết lộ người đứng đầu GSA đã phải đối mặt sự đe dọa, quấy rối và công kích những ngày qua.

Bà Emily Murphy, người đứng đầu Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp (GSA). Ảnh: AP.

"Tôi muốn cảm ơn Murphy tại GSA về sự tận tụy và lòng trung thành kiên định đối với đất nước. Bà đã bị quấy rối, đe dọa và công kích - và tôi không muốn điều này xảy đến cho bà ấy, gia đình và nhân viên GSA. Nỗ lực của chúng ta sẽ tiếp tục, chúng ta sẽ chiến đấu và tôi tin rằng chúng ta sẽ thắng!", ông Trump viết.

Trong bức thư gửi tới ông Biden, bà Murphy khẳng định các quyết định của bà đối với hoạt động của GSA không chịu ảnh hưởng từ Tổng thống Trump hay bất kỳ cá nhân nào thuộc chính phủ.

"Xin hiểu rằng tôi đưa ra quyết định này một cách độc lập, dựa trên pháp luật và tình hình thực tế. Tôi chưa bao giờ chịu áp lực bởi quan chức thuộc nhánh Hành pháp dù là gián tiếp hay trực tiếp - bao gồm cả những người làm việc ở Nhà Trắng hay GSA - liên quan đến nội dung và thời điểm tôi đưa ra quyết định", bà Murphy viết trong lá thư gửi ông Biden.

Bức thư của bà Murphy không thừa nhận ông Biden là tổng thống đắc cử, tuy nhiên đã cho phép quá trình chuyển giao bắt đầu.

Một nguồn tin cho biết bà Murphy từ lâu đã suy tính về việc ký quyết định khởi động quá trình chuyển giao, tuy nhiên cần có cơ sở phù hợp bởi Tổng thống Trump không thừa nhận thất bại. Các diễn biến pháp lý mới đây ở Michigan, Pennsylvania và Georgia đã tạo điều kiện cho người đứng đầu GSA đưa ra quyết định cuối cùng. Mới đây nhất, nửa ngày sau khi GSA kích hoạt việc chuyển giao quyền lực, Pennsylvania đã công bố ông Biden là người thắng cuộc.

GSA sẽ hỗ trợ các quan chức trong chính phủ Trump phối hợp cùng đội ngũ của ông Joe Biden trong việc chuyển giao quyền lực giữa hai đời tổng thống, đồng thời giải phóng hàng triệu USD ngân sách hỗ trợ thực hiện quá trình này.

Trước đó, ông Biden và các cố vấn lên án việc cản trở tiến trình chuyển giao "đe dọa an ninh quốc gia" và ảnh hưởng tới khả năng lên kế hoạch ứng phó hiệu quả với đại dịch Covid-19 của chính quyền mới.

Các đồng minh quay lưng với ông Trump

Quyết định được GSA đưa ra sau khi một số quan chức cấp cao của đảng Cộng hòa, những nhân vật có ảnh hưởng trong giới kinh doanh và quan hệ quốc tế, phản đối việc chính quyền Tổng thống Trump chậm trễ cho phép khởi động tiến trình chuyển giao.

Trong động thái bất ngờ hôm 23/11, tập đoàn General Motors thông báo sẽ không tiếp tục hỗ trợ nỗ lực của chính quyền Tổng thống Trump nhằm vô hiệu hóa các quy định về tiết kiệm nhiên liệu ở bang California.

Tại Quốc hội, đa phần các đồng minh trong đảng Cộng hòa đã sát cánh với Tổng thống Trump trong suốt hai tuần qua, khi người đứng đầu Nhà Trắng tìm cách lật ngược thế cờ cuộc bầu cử.

Thế nhưng, hôm 23/11, một số nghị sĩ tiếng tăm nhất của phe Cộng hòa đã thúc giục bà Murphy cho phép khởi động tiến trình chuyển giao quyền lực.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rob Portman kêu gọi đến lúc kết thúc cuộc bầu cử. Ảnh: AFP.

Thượng nghị sĩ Tennessee Lamar Alexander đã lần thứ hai lên tiếng chỉ trong vài ngày yêu cầu sớm tiến hành quá trình chuyển giao.

"Tôi hy vọng Tổng thống Trump sẽ tự hào về những thành tựu đáng ghi nhận của mình, đặt lợi ích của đất nước lên trên hết và cho phép chuyển giao nhanh chóng, trật tự, để giúp chính quyền mới thành công", Thượng nghị sĩ Alexander cho biết.

Hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rob Portman của Ohio và Shelley Moore Capito của West Virginia kêu gọi cho phép ông Biden tiếp nhận các báo cáo về dịch Covid-19 và an ninh quốc gia.

"Tới thời điểm nào đó, cuộc bầu cử 2020 phải kết thúc", bà Capito cho biết.

Trong ngày 23/11, hơn 100 lãnh đạo giới doanh nghiệp đã gửi thư tới Nhà Trắng yêu cầu hỗ trợ quá trình chuyển giao. Đồng thời, một nhóm chuyên gia về an ninh quốc gia của đảng Cộng hòa cũng đề nghị các nghị sĩ Cộng hòa tại Quốc hội yêu cầu ông Trump nhượng bộ.

Một trong những người ủng hộ trung thành nhất của Tổng thống Trump là Stephen A. Schwarzman, giám đốc điều hành công ty Blackstone, ra thông báo cho rằng "kết quả đến nay đã rất rõ ràng và đất nước nên tiến về phía trước".

Chiến dịch pháp lý đi vào ngõ cụt

Các nỗ lực thách thức kết quả kiểm phiếu của ông Trump đang ngày càng đi vào ngõ cụt, với việc đại diện đảng Cộng hòa ở các bang chiến trường cũng nghiêng về phía chấp nhận kết cục cuộc bầu cử.

Tại Michigan, ủy ban xác nhận kết quả đã bỏ phiếu thông qua kết quả bầu cử. Với 3 phiếu thuận và 0 phiếu chống, kết quả bầu cử ở Michigan đã được xác nhận.

Aaron Van Langevelde, một trong hai thành viên đảng Cộng hòa trong ủy ban, cho biết cơ quan này không có chức năng thẩm tra kết quả kiểm phiếu. Trong khi đó, một thành viên Cộng hòa khác của ủy ban vắng mặt trong cuộc bỏ phiếu thông qua kết quả.

Chiến dịch pháp lý của Tổng thống Trump không đạt được tiến triển. Ảnh: AP.

Tới nay, đội ngũ pháp lý của Tổng thống Trump đã nộp hàng chục đơn khởi kiện tới tòa án ở cả cấp tiểu bang và liên bang, cáo buộc xảy ra gian lận và bất thường trong quá trình bỏ phiếu và kiểm phiếu ở Pennsylvania, Michigan, Arizona, Nevada và Georgia.

Tới thời điểm hiện tại, chưa vụ kiện nào làm thay đổi kết quả kiểm phiếu chung cuộc tại các tiểu bang.

Duy Anh