Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung làm Việt Nam tổn thương nhất ASEAN?

Tờ Asian Nikkei Review vừa dẫn đánh giá của FT Confidential Research, bộ phận nghiên cứu thuộc Financial Times cho biết, Việt Nam, Philippines và Indonesia đều có nguy cơ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, song Việt Nam dễ tổn thương hơn cả vì mức xuất khẩu cao.

Tới nay, Mỹ đã áp 25% thuế trực tiếp lên khối lượng hàng hóa nhập khẩu thường niên trị giá 34 tỷ USD của Trung Quốc, và tiếp tục áp lên khối sản phẩm tương đương 16 tỷ USD vào ngày 23/8 tới.

Chính phủ Trung Quốc đã đáp trả ngay lập tức. Nếu mọi chuyện chỉ dừng lại ở đây, thì các nền kinh tế ASEAN sẽ không cần phải quá lo ngại.

Kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu

Tuy nhiên, đây dường như là màn dạo đầu trong cuộc chiến. Chính quyền Mỹ hiện đang cân nhắc áp thuế từ 10% tới 25% đối với số hàng hóa nhập khẩu có giá trị khoảng 200 tỷ USD, và Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sẽ đánh thuế lên toàn bộ 500 tỷ USD hàng nhập từ Trung Quốc.

Ông Trump cũng bắt đầu chiến tranh thương mại với EU và các đồng minh khác của Mỹ.

Viễn cảnh về một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện trên toàn cầu không còn là chuyện xa vời. Khi đó, hầu như chẳng quốc gia nào tránh khỏi thiệt hại - bất kể là trực tiếp hay gián tiếp - từ cuộc chiến.

Nền kinh tế đang phát triển vượt bậc của Việt Nam - hiện đang tăng trưởng hơn 7% trong quý 2 - là nền kinh tế phụ thuộc nhiều nhất vào xuất khẩu trong số các nước ASEAN.

Theo Asian Nikkei Review, từ tháng 3/2017 tới tháng 3/2018, Việt Nam xuất khẩu khối lượng hàng hóa tương đương 99,2% GDP cả nước.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã phụ thuộc vào xuất khẩu trong suốt thập kỷ qua, số hàng hóa xuất ra nước ngoài tăng gần 4 lần từ năm 2008 tới 2017. Giá trị hàng xuất khẩu thường niên đạt 226 tỷ USD, chỉ kém Thái Lan - nước dẫn đầu về xuất khẩu tại ASEAN - 17 tỷ USD.

Việt Nam xuất khẩu tới thị trường Mỹ nhiều nhất trong ASEAN - đạt giá trị ước tính 43,7 tỷ USD. Do đó, khi nhu cầu nhập khẩu của Mỹ sụt giảm, Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất.

Trong suốt thập kỷ qua, Việt Nam đã tăng trưởng mạnh nhờ các thị trường Mỹ, EU và những quốc gia đã phát triển khác.

Theo tính toán của Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF, thuộc Bộ KH-ĐT), chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc sẽ làm giảm GDP Việt Nam năm 2018 khoảng 1.600 tỷ đồng, năm 2019 sẽ là 5.105 tỷ đồng.

Đỉnh điểm trong năm 2020 và 2021, GDP sẽ bị tác động là cao nhất, lần lượt là 7.250 tỷ đồng và 7.720 tỷ đồng. Đến năm 2022, tác động của chiến tranh thương mại sẽ giảm nhiệt khi là 0,11%, tương đương khoảng 7.740 tỷ đồng.

Tính cả giai đoạn 2018-2022, xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc sẽ làm GDP Việt Nam hụt khoảng 29.200 tỷ đồng, tính trung bình khoảng 6.000 tỷ đồng/năm.

An Nhiên