Chiến tranh của Mỹ với Iran rất khác với Iraq
Nhiều người lo ngại, Mỹ và Iran đang rất gần với xung đột. Cuối tuần này, chỉ vài ngày sau khi Mỹ phái tàu chiến và máy bay ném bom đến Trung Đông để răn đe những gì họ cho là mối đe dọa của Iran, 2 tàu chở dầu của Saudi Arabia và một tàu Na Uy đã bị hư hại trong vụ tấn công rõ ràng là mang tính phá hoại ở Vùng Vịnh.
Nhiều người lo ngại, Mỹ và Iran đang rất gần với xung đột. Cuối tuần này, chỉ vài ngày sau khi Mỹ phái tàu chiến và máy bay ném bom đến Trung Đông để răn đe những gì họ cho là mối đe dọa của Iran, 2 tàu chở dầu của Saudi Arabia và một tàu Na Uy đã bị hư hại trong vụ tấn công rõ ràng là mang tính phá hoại ở Vùng Vịnh.
Mỹ lo lắng Iran có kế hoạch tấn công lực lượng Hải quân của mình ở Trung Đông. Ảnh: AFP
Cuộc chiến giữa một chính quyền Mỹ do một tổng thống của đảng Cộng hòa cứng rắn đứng đầu và một cường quốc Trung Đông mạnh mẽ nhắc nhở nhiều nhà quan sát về cuộc tấn công Iraq năm 2003 - một cuộc chiến mà trong những năm qua bị chỉ trích là thảm họa cho tất cả những bên liên quan. Ngay cả một số nhân vật trong “phiên bản Iran” lần này cũng giống nhau: ông John Bolton, Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Trump, đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích chính quyền Tổng thống George W. Bush xâm lược Iraq với lý do là quốc gia Trung Đông này sở hữu vũ khí hủy diệt.
Những hành động của ông Bolton vào thời điểm đó đã mang lại cho ông danh xưng là liều lĩnh. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã xuất hiện để ám chỉ rằng, các cá nhân cực đoan trong chính quyền Mỹ đã cố gắng đổ lỗi cho Iran về các sự cố ở Vùng Vịnh.
Sẽ tồi tệ hơn rất nhiều
Bất chấp những điểm tương đồng, một cuộc xung đột với Iran sẽ không chỉ đơn giản là sự thay đổi trong cuộc chiến năm 2003 với Iraq. Nó sẽ khác biệt theo nhiều cách - và gần như chắc chắn sẽ tồi tệ hơn.
Iran ngày nay là quốc gia khác biệt đáng kể so với Iraq năm 2003. Cách họ chiến đấu trong một cuộc chiến cũng rất khác biệt. Nếu không có gì khác, Iran chỉ đơn giản là quốc gia lớn hơn Iraq trước cuộc xâm lược năm 2003. Một ước tính từ năm 2005 cho thấy, quân đội Iraq chưa đến 450.000 binh sĩ khi cuộc xâm lược xảy ra. Ước tính gần đây cho thấy, Iran có 523.000 quân nhân hoạt động, cũng như 250.000 quân nhân dự bị. Tuy nhiên, điều quan trọng không kém là vị thế của Iran.
Không giống như Iraq, Iran là cường quốc hàng hải giáp biển Caspi ở phía bắc và Vùng Vịnh và vịnh Oman ở phía nam. Nó có chung biên giới đất liền với một số đồng minh của Mỹ, bao gồm Afghanistan, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq. Vị trí của nó ở trung tâm Á - Âu đặc biệt quan trọng đối với thương mại. Khoảng 1/3 lưu lượng tàu chở dầu trên thế giới đi qua eo biển Hormuz, giáp với Iran và Oman. Tại thời điểm hẹp nhất, tuyến đường vận chuyển này rộng chỉ hơn 3km. Việc chặn eo biển này có thể khiến các lô hàng xuất khẩu dầu toàn cầu hàng ngày giảm khoảng 30%.
Mỹ có mạnh hơn Iran?
Xét về sức mạnh quân sự thông thường, Iran yếu hơn nhiều so với Mỹ. Nhưng Iran từ lâu theo đuổi các chiến lược bất đối xứng có thể cho phép nước này gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho lợi ích của Mỹ trong khu vực. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC), một lực lượng trung thành với nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, và tách khỏi quân đội chính quy, có một đội quân hoạt động đặc biệt bên ngoài được gọi là Lực lượng Quds. Đây là lực lượng rất mạnh đã giúp xây dựng lực lượng ủy nhiệm ở những nơi như Iraq, Lebanon và Syria. Lực lượng này ủng hộ các dân quân như Hezbollah, có quyền lực riêng. Theo cáo buộc của Washington, Iran đã sử dụng những nhóm này để nhắm mục tiêu người Mỹ nhưng Tehran bác bỏ. Đầu năm nay, một ước tính của Lầu Năm Góc cho thấy, lực lượng ủy nhiệm Iran đã giết chết ít nhất 608 lính Mỹ ở Iraq trong khoảng thời gian từ 2003-2011. Các cuộc chiến tranh ủy nhiệm của Iran một lần nữa có thể gây ra sự tàn phá ở Iraq và Afghanistan.
Ngoài ra, Hải quân Iran còn có một lợi thế thực sự chống lại Mỹ. Chẳng hạn, Iran cần tàu lớn hoặc hỏa lực để chặn eo biển Hormuz, nhưng có thể sử dụng mìn hoặc tàu ngầm để ngăn chặn thương mại. Các trò chơi chiến tranh của Mỹ cho thấy, các cuộc tấn công tự sát và tấn công tên lửa bằng tàu cao tốc có thể có hiệu quả đáng kinh ngạc đối với quân đội Mỹ. Một báo cáo năm 2017 của Văn phòng Tình báo Hải quân cho thấy, Hải quân của Lực lượng Bảo vệ Cách mạng, khác với Hải quân thường xuyên của Iran, thường tập trung vào các tàu nhỏ hơn và nhanh hơn nhưng vẫn được vũ trang mạnh mẽ.
Đó là chưa kể chương trình tên lửa đạn đạo của Iran, vốn được mô tả là kho vũ khí tên lửa lớn nhất và đa dạng nhất ở Trung Đông. Mối đe dọa từ công nghệ tên lửa Iran cũng vượt ra ngoài biên giới nước này: Hezbollah được cho là có kho vũ khí gồm 130.000 tên lửa. Nếu Mỹ tham gia vào một cuộc xung đột quân sự với Iran, có lẽ nó sẽ đòi hỏi nhân lực đáng kể.
