Chiến thắng mơ hồ của ông Trump

Một nông dân trồng đậu tương ở bang Illinois, Mỹ. ảnh: Reuters

Trong cuộc thảo luận tại Argentina, ông Trump đã đồng ý tạm ngừng kế hoạch tăng thuế, từ 10% lên 20%, bắt đầu tháng 1/2019. Đổi lại, Trung Quốc đồng ý tăng mua nông sản, nhiên liệu và hàng công nghiệp Mỹ, theo lời các quan chức Nhà Trắng.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế ghi nhận rằng hai nước vẫn khác biệt ở những vấn đề lớn nhất, ví dụ chính sách trợ giá của Bắc Kinh đối với các ngành công nghiệp chiến lược, hay vấn đề chuyển giao công nghệ và ăn cắp bản quyền.

“90 ngày là khoảng thời gian rất nhỏ để có thể giải quyết những vấn đề “lưu niên” này”, Bill Adams, nhà kinh tế kỳ cựu của công ty tài chính PNC (Mỹ) nói với AP.

Không những thế, đòi hỏi của ông Trump lại nhắm đến một trong những ngành mà Trung Quốc coi là mũi nhọn là robotics (bên cạnh các ngành quan trọng khác).

“Trung Quốc không thể hủy bỏ các chính sách công nghiệp hoặc các ngành công nghiệp chủ chốt, các kế hoạch phát triển công nghệ”, nhà kinh tế Thôi Phạm của đại học Kinh doanh quốc tế và kinh tế ở Bắc Kinh, nói.

Trong lúc này, những nội dung của “hiệp ước” vẫn còn tương đối mơ hồ và trong một số trường hợp, gây khó hiểu. Hôm chủ nhật vừa qua, ông Trump viết trên Twitter rằng Trung Quốc đã đồng ý “giảm và tiến tới xóa bỏ” sắc thuế 40% đánh vào ô tô nhập từ Mỹ. Hôm thứ Hai, bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nói đó là một “thỏa thuận cụ thể” về thuế ô tô.

Tuy nhiên, cố vấn kinh tế của ông Trump nói sau đó rằng không có “thỏa thuận cụ thể” nào liên quan đến ô tô, cho dù ông này nói thêm: “Chúng tôi hy vọng các sắc thuế này sẽ về 0”.

Các chi tiết về chuyện Trung Quốc cam kết mua thêm hàng hóa Mỹ, điều mà Bắc Kinh từng cam kết trước đây, cho đến nay vẫn rất ít. Bộ trưởng Mnuchin hôm đầu tuần nói với CNBC rằng Trung Quốc đã đề nghị mua bổ sung 1.200 tỷ USD hàng hóa Mỹ, nhưng “chi tiết vẫn cần phải đàm phán”. Nhưng ông Kudlow nói số lượng hàng hóa cuối cùng vẫn phụ thuộc vào giá cả thị trường và sức khỏe của nền kinh tế Trung Quốc.

Cho đến nay, báo chí Trung Quốc nói về thỏa thuận Trung -Mỹ rất khác cách mà chính quyền của ông Trump mô tả. Không có thay đổi nào trong chính sách thuế đối với ô tô nhập khẩu được nói tới. Và thời hạn 90 ngày cũng không hề được đề cập.

Một số nhà quan sát nói đó có thể là chiến lược truyền thông của Trung Quốc. Hoặc điều này cũng phản ánh cam kết lỏng lẻo của Trung Quốc đối với những đòi hỏi của Mỹ.

Điều khiến nông dân Mỹ vui mừng là Trung Quốc đồng ý bỏ sắc thuế mang tính trả đũa họ áp với nông sản Mỹ, trong đó có mặt hàng chủ lực là đậu tương, theo lời các quan chức Nhà Trắng. Họ nói Bắc Kinh đã đồng ý mua “một số lượng chưa xác định” nhưng “rất đáng kể” hàng nông sản và một số sản phẩm khác của Mỹ. Tin này đã khiến nhiều nông dân Mỹ vui mừng.

“Điều gì sẽ xảy ra nếu ngày mai Trung Quốc tuyên bố: Chúng tôi đã thay đổi ý kiến”, Scott Gauslow, nông dân trồng đậu tương ở bang Bắc Dakota nói.“Chẳng có văn bản giấy tờ gì làm bằng và tôi cảm thấy không yên tâm”.

Anh Minh