Chiến công ở cửa sông

Thượng sĩ Phạm Văn Điệt (giữa) huấn luyện tháo bom nổ chậm. Ảnh: Lã Thượng Sỹ

Ngày 5-8-1964, Tổ trực chiến CANDVT tại rừng thông Gót Tràng đã kịp thời tổ chức chiến đấu bằng súng bộ binh, góp lửa cùng lực lượng tại chỗ nã đạn vào bọn cướp trời Mỹ khi chúng lần đầu xâm phạm vùng trời Hải Hậu. Đồn CANDVT Gót Tràng được ghi danh là đơn vị đầu tiên của CANDVT tỉnh Nam Định phát hỏa bắn máy bay Mỹ.

Những năm chống Mỹ, cửa sông Ninh Cơ là nơi trung chuyển hàng hóa, tiếp dầu, tiếp nước và lương thực, thực phẩm cho những chuyến tàu đi chi viện cho tuyến lửa miền Trung.

Ngày 22-5-1965, tàu vận tải Việt-Xô trên đường vận chuyển hàng, đang neo đậu cách bờ biển Hải Thịnh khoảng 5 hải lý thì nhiều tốp máy bay Mỹ bay đến ném bom, bắn phá dữ dội. Được tin cấp báo của ngư dân, Hạ sĩ Trần Đắc Chư, Binh nhất Bùi Hồng Hựu là chiến sĩ Trạm Kiểm soát hành chính Gót Tràng huy động một Tiểu đội dân quân trực chiến dùng thuyền mảng vượt qua sóng gió và bom đạn của kẻ thù ra khơi phối hợp với các thủy thủ bắn máy bay Mỹ, bảo vệ tàu hàng. Nhiều giờ liền chiến đấu trong bom rơi, đạn nổ giữa biển khơi, các chiến sĩ đã đưa tàu hàng vào nơi an toàn.

Ngày 4-9-1965, máy bay Mỹ lại đánh phá ven biển Hải Hậu. Tổ chiến đấu CANDVT tại cửa Ninh Cơ đã kịp thời nổ súng bắn cháy 1 máy bay địch.

Những ngày giữa tháng 12- 1965, Trạm Kiểm soát hành chính Gót Tràng đã nhiều lần phối hợp cùng các lực lượng bắn máy bay Mỹ, bảo vệ an toàn trận địa, không một đồng chí nào bị thương vong. Dưới làn bom đạn địch, các chiến sĩ dũng cảm bới hầm cứu chữa, băng bó người bị nạn, cứu nhiều tài sản của Nhà nước và nhân dân, khẩn trương thu dọn chiến trường, củng cố công sự, hầm hào phục vụ chiến đấu và trú ẩn cho người dân.

Đêm 19-7-1966, sau mấy ngày liền đào hầm giúp dân, Chư và Hựu vừa chợp mắt giây lát thì nhận được tin báo của ngư dân: Ngoài khơi xa khoảng 4 hải lý có 1 tàu hoa tiêu và 2 tàu vận tải trên đường vào cửa Ninh Cơ bị mắc cạn. Chư thoáng nghĩ, nơi đây máy bay địch hay hoạt động sớm, cứ thấy tàu thuyền của ta là chúng bắn phá, phải nhanh chóng tìm cách cứu tàu. Chư cùng Hựu chèo thuyền men theo bãi sú ra ngoài cửa sông cạp mạn tàu. Vừa lúc thủy triều dâng cao, Chư giục thuyền trưởng nhổ neo thoát cạn. Chư và Hựu như hai hoa tiêu lành nghề dẫn luồng cho tàu rẽ nước vào sông.

Khi mặt trời nhô lên mặt biển, cả 3 tàu đã vượt qua quãng cửa sông nguy hiểm nhất, cũng là lúc từ khơi xa vọng lại tiếng máy bay Mỹ ầm ì. Chư lội vào bờ, chạy một mạch gần 2km tới xã đội và đơn vị bộ đội gần đấy, yêu cầu đưa hỏa lực ra cửa sông phối hợp bảo vệ tàu hàng. Khi mọi việc đã sẵn sàng thì 3 chiếc F4H lao vào, các cỡ súng đồng loạt nhả đạn, bị đánh bất ngờ, chúng vọt lên cao phóng rốc két bừa bãi. Hựu không hề nao núng, bình tĩnh đứng ngoài mép nước hướng dẫn tàu đi đúng luồng lạch, vượt qua tầm đạn địch.

Một giờ sau, hai chiếc F4H khác lao tới ném bom, bắn rốc két, đạn 20 ly nổ khắp trận địa. Hựu bị hất ngã, nước mặn cay xè mắt mũi, hai tai ù đặc hồi lâu, vẫn cố vùng dậy chỉ lối cho tàu vượt qua từng doi cát, kè đá, cập bến an toàn. Chư đang quan sát và chỉ mục tiêu cho các tay súng bắn máy bay địch, chợt thấy sổ sách, giấy tờ của tàu trôi dạt, Chư vẫy Hựu cùng lao xuống dòng nước xiết, chồm qua sóng dữ, gắng sức vớt hết tài liệu giao lại cho thuyền trưởng. Khi màn đêm buông xuống, Chư và Hựu lại tận tình sắp xếp nơi ăn nghỉ cho từng thủy thủ như những người anh em ở xa về.

Công ty vận tải đường biển 103 đã gửi thư cảm ơn và khen ngợi: “... Hành động dũng cảm của hai đồng chí Chư và Hựu đã tiếp sức cho chúng tôi thêm vững vàng vượt qua những chặng đường gian truân đầy thử thách sớm đưa hàng tới đích”.

Tấm gương “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” của Trần Đắc Chư và Bùi Hồng Hựu đã truyền lửa cho cán bộ, chiến sĩ Đồn CANDVT Gót Tràng lập thêm nhiều thành tích xuất sắc.

Trong năm 1966, y tá Phạm Văn Phùng đã nhiều lần tham gia chiến đấu bắn máy bay Mỹ trên cửa sông Ninh Cơ và dũng cảm cứu dân bị nạn ngoài biển, được thưởng Huy hiệu Bác Hồ.

Ngày 6-11-1966, Tổ trực chiến của Đồn CANDVT Gót Tràng với khẩu trung liên Bruno và 3 súng trường, bắn 24 viên đạn, hạ 1 chiếc F105 tại cửa Ninh Cơ, thu vớt nhiều tài liệu, hiện vật của máy bay trôi dạt. Đồn được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhì.

Năm 1969, Đồn CANDVT Gót Tràng được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba về thành tích công tác, chiến đấu trong các năm từ 1965 đến 1968.

Từ năm 1970 đến 1972, Thượng sĩ Phạm Văn Điệt được giao làm Trạm trưởng Trạm Kiểm soát hành chính Gót Tràng, giữa lúc giặc Mỹ tăng cường leo thang chiến tranh phá hoại miền Bắc. Tàu chiến, máy bay địch liên tục pháo kích, ném bom xuống làng mạc, phong tỏa cửa sông, gây ngưng trệ sản xuất, giao thông, cản trở ngư dân vươn khơi bám biển, ảnh hưởng rất lớn tới tư tưởng, cuộc sống của đồng bào.

Không kể ngày đêm, cán bộ, chiến sĩ Trạm Kiểm soát hành chính Gót Tràng vừa quản lý chặt chẽ cửa sông, bến bãi, vừa kịp thời đánh kẻng báo động cho người dân trú ẩn, vừa theo dõi bom nổ chậm rơi xuống địa bàn để cắm cọc tiêu cảnh giới.

Nguồn tin một thuyền gỗ đi lấy cát ngoài cửa sông, trên thuyền chỉ có thúng và xẻng, bị bom nổ chậm giết hại 4 người, chỉ 1 người mình đầy thương tích sống sót trở về, làm các chiến sĩ vô cùng day dứt, đau đớn, mất ăn mất ngủ, như có tội với dân. Nung nấu ý chí quyết trừ hại cho dân làng, họ chụm đầu nhau nghiên cứu, bàn bạc, mày mò học hỏi kinh nghiệm, nắm vững kỹ thuật công binh, rồi bằng những dụng cụ thô sơ (nam châm, pin cối, dây dẫn điện, bàn quẹt, mảnh tôn) với sự mưu trí và lòng quả cảm, các chiến sĩ đã tìm cách vô hiệu hóa bom Mỹ thật an toàn, hiệu quả.

Riêng trong tháng 7-1972, Phạm Văn Điệt cùng đồng đội phá nổ 18 quả, tháo gỡ 4 quả bom từ trường nổ chậm và nhiều bom bi giặc Mỹ ném xuống sân nhà thờ, cạnh nhà dân, trên ruộng vườn, đồng muối, ven đê... Trạm trưởng Phạm Văn Điệt còn tích cực huấn luyện cho dân quân xã tháo gỡ, phá nổ nhiều quả bom khác.

Chiến công phá bom của Trạm Kiểm soát hành chính Gót Tràng đã đem lại cuộc sống bình yên cho xóm làng, góp phần bảo vệ nhân dân yên tâm sản xuất, khai thông luồng lạch cửa sông, bảo vệ an toàn đê biển, đê sông trong mùa bão lũ. Dân làng gọi đó là “Những tiếng bom mang lại nguồn vui”.

Trạm Kiểm soát hành chính Gót Tràng đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba về thành tích phá bom.

Lã Thượng Sỹ